دەرمانخانە

لیسینۆپریل بۆ چارەسەری بەرزی پەستانی خوێن و سستبوونی دڵ بەکاردێت. هەروەها کاریگەرە لە باشترکردنی مانەوەی دوای جەڵتەی دڵ و لە بەڕێوەبردنی نەخۆشی شەکرەی گورچیلە.

9 months ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڕامیپریل دەرمانێکی ACE inhibitor-ە کە بۆ چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ بەکاردێت. دەچێتە ناو گروپی دەرمانەکانی کە ڕێگری دەکەن لە دروستبوونی ئەنجامی زیانبەخش لە لایەن ئەنزیمی converting enzyme (ACE)ەوە. جگە لەوەش، کاریگەریی لەسەر سیستمێکی تر دەبێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڕامیپریل پێکدێت لە گروپی کیمیایی ACE inhibitors کە بەشێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی دڵ و بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن بەکاردێت. ڕامیپریل بەهۆی چەندین میکانزمەوە کاریگەریی خۆی دەخاتەڕوو. - میکانیزمی کردار: ڕامیپریل بە ڕێگریکردن لە ACE (Angiotensin Converting Enzyme) کاردەکات کە ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئەنجامی زیانبەخشی ئەنجامی کارکردنی ACE. ئەمەش دەبێتە هۆی فراوانبوونی خوێنبەرەکان و کەمکردنەوەی باری سەر دڵ. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ڕامیپریل لە گەدە بەرزە پاش خواردنی دەرمانەکە. لەگەڵ خۆراکەوە خواردنی دەرمانەکە کاریگەری لەسەر ڕێژەی مژینی هەیە. بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام، پێویستە ڕێنماییەکانی پزیشک بە باشی جێبەجێ بکرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی ڕامیپریل لە پلازما بەهۆی مێتابۆلیزمەوە کەمدەبێت. بەشی زۆری دەرمانەکە لە گورچیلەکان دەردەچێت. بۆیە گرفتی گورچیلە کاریگەری لەسەر بەردەستبوونی زیندەیی دەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ڕامیپریل لە خوێن دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و شێوەی گورچیلە. ڕێکخستنی دۆز دەبێت بەپێی بارودۆخی تایبەتی نەخۆش. بۆ زانیاری زیاتر پێویستە لەگەڵ پزیشکەکەتدا گفتوگۆ بکەیت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration) لە دوای ۱ بۆ ۲ کاتژمێر لە وەرگرتنی دەرمانەکە دەگات. ئەمەش پێویستە لەبەرچاو بگیرێت کاتێک دەرمانەکە بەکار دەهێنرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن (Hypertension). ڕامیپریل یەکێکە لە دەرمانە بەسوودەکان بۆ کۆنترۆڵکردنی پەستانی خوێن لە ماوەیەکی درێژدا. پێویستە بەردەوام بێت بەکارهێنانەکەی بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ، وەک نەخۆشی دڵی بەهێز (Heart Failure)و چاکسازیی دوای Myocardial Infarction. هەروەها بۆ کەمکردنەوەی مەترسیی ڕووداوەکانی دڵ (Cardiovascular Events). - مەرجەکانی ئامانج: بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، نەخۆشی دڵی بەهێز، دوای جەڵتەی دڵ، و نەخۆشی گورچیلە. بۆ هەر مەرجێک، دۆزی جیاواز دەبێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی باری سەر دڵ، کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی مەترسیی ڕووداوەکانی دڵ، و پاراستنی گورچیلە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی ڕامیپریل لەدوای چەند کاتژمێرێک دەست پێدەکات. بەڵام بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام، پێویستە بەردەوام بێت بەکارهێنانی. کاریگەریی تەواوەتی لەدوای چەند هەفتەیەک دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی ڕامیپریل درێژە. بۆیە پێویستە بەردەوام بدرێت بۆ چارەسەرکردنی بەردەوام. ڕاگرتنی دەرمانەکە دەبێتە هۆی گەڕانەوەی نیشانەکان. - کارلێکەکانی دەرمان: ڕامیپریل دەتوانێت کارلێکی دەرمان لەگەڵ دەرمانەکانی تر بکات، وەک Diuretics, NSAIDs, و Potassium supplements. پێویستە لەگەڵ پزیشکەکەتدا گفتوگۆ بکەیت لەسەر ئەم کارلێکانە. - مەودای چارەسەری: دۆزی ڕامیپریل دەگۆڕێت بەپێی تەمەن، بارودۆخی نەخۆش، و نەخۆشییەکەی. پێویستە دۆز لەلایەن پزیشکەوە ڕێکبخرێت بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕامیپریل دەرمانێکی بەهێزە بۆ کۆنترۆڵکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسیی ڕووداوەکانی دڵ و مەرگ، باشترکردنی جەستە، و بەهێزکردنی دڵ. - گرنگی کلینیکی: ڕامیپریل ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ. بەکارهێنانی لەژێر سەرپەرشتی پزیشکدا پێویستە. - پرۆفایلی سەلامەتی: ڕامیپریل بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە پێویستە لەبەرچاو بگیرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەنالاپریل دەرمانێکی ACE inhibitorە کە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ بەکاردێت. ئەم دەرمانە لە گرووپی ACE inhibitors دایە کە کاریگەرییەکی بەرچاویان لەسەر کەمکردنەوەی پەستانی خوێن هەیە. ئەم دەرمانە بەهۆی blocking the conversion of angiotensin I to angiotensin II کەمکردنەوەی پەستانی خوێن دەکات. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنالاپریل پێکهاتەیەکی کیمیایی هەیە کە دەچێتە ناو گروپی ACE inhibitors. ئەم دەرمانە بە شێوەی pro-drug دەست پێدەکات و دواتر لە جەستەدا دەگۆڕێت بۆ enalaprilat کە ماددەیەکی چالاکە. بەشێوەیەکی گشتی، ئەم دەرمانە بەشێوەی oral tablet بەکاردێت. - میکانیزمی کردار: ئەنالاپریل بە رێگای inhibiting angiotensin-converting enzyme (ACE) کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی angiotensin II ، هۆرمۆنێک کە vasoconstriction (تەسککردنەوەی خوێنبەرەکان) دروست دەکات. کەمکردنەوەی angiotensin II دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی peripheral vascular resistance و sodium and water retention. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی absorption ی ئەنالاپریل لە ڕێگای دەمەوە بەرزە و دەگاتە 60% . بڕی بەرچاو لە گەدە و ڕیخۆڵەدا دەمژێت. چەندین فاکتەر کاریگەریان لەسەر مژینی دەرمان هەیە، بۆ نمونە خواردنی خواردن. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشێکی زۆری دەرمان لە پلازما دەبێتە بەردەست، بۆیە باش کار دەکات. بەڵام protein binding ی بەرچاوی هەیە. ئەمەش کاریگەری لەسەر دابەشکردنی دەرمان لە جەستەدا هەیە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی یان half-life ی ئەنالاپریل، کە کاتێکە کە نیوەی دەرمان لە جەستەدا نامێنێت، دەگاتە 11 سەعات. ئەمەش مانای وایە کە دەرمان بۆ ماوەیەکی کەم کار دەکات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما یان peak plasma concentration ی ئەنالاپریل دوای 4 بۆ 8 کاتژمێر دوای خواردنی دەردەکەوێت. ئەمەش جێگای گرنگییە بۆ دیاریکردنی کاتی بەکارهێنانی دەرمان. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەکارهێنانی سەرەکی ئەنالاپریل بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێنە (Hypertension). لە زۆربەی نەخۆشاندا دەرمانەکە بە شێوەیەکی کارام دەبێت. بەکارهێنانی لەگەڵ دەرمانەکانی تر بۆ چارەسەرکردنی پەستانی خوێن زۆر کاریگەرە. - بەکارهێنانی لاوەکی: ئەنالاپریل بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ، بۆ نمونە heart failure بەکاردێت. ئەمەش بەهۆی کاریگەرییەکانی لەسەر کەمکردنەوەی باری، و زیاد کردنی توانای دڵە. - مەرجەکانی ئامانج: ئەنالاپریل بۆ چارەسەرکردنی Hypertension، Heart failure، Diabetic nephropathy (نەخۆشی گورچیلە لە نەخۆشانی شەکرە) ، و Myocardial infarction (دڵەڕاوکێ) بەکاردێت. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە پێویستی بە پشکنینی پزیشکی هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودەکانی چارەسەرکردن بە ئەنالاپریل کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و گورچیلە و باشتربوونی تەندروستییە. سودەکانی چارەسەرکردن دەپەن دەبێتە هۆی چاکبوونێکی باش لە نەخۆشاندا. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی ئەنالاپریل دوای یەکەم دۆز دەست پێدەکات، بەڵام بۆ دەستپێکردنی کاریگەریی تەواوەتی پێویستی بە چەند رۆژێک هەیە. باشترین کاریگەری دوای چەند هەفتەیەک دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی ئەنالاپریل دەگاتە 24 کاتژمێر. بەڵام پێویستە بە شێوەیەکی بەردەوام بەکاربهێنرێت بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام. کارکردنی ڕاستەوخۆی هەیە و ئەنجامەکانی بەخێرایی دەردەکەوێت. - کارلێکەکانی دەرمان: شایانی باسە کە ئەنالاپریل دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر drug interactions دروست بکات، بۆ نمونە diuretics ، NSAIDs ، و potassium supplements. پێویستە پزیشک لەبارەی کارلێکەکانی دەرمان ئاگاداربێت. تێکەڵکردنی لەگەڵ ماددەکانی تر بە شێوەیەکی جیدی دەتوانێت کاریگەری لەسەر دەرمانەکە هەبێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری therapeutic range ی ئەنالاپریل دەگۆڕێت بەپێی تەمەن، بارودۆخی تەندروستی و نەخۆشییەکە. پێویستە دۆزی دەرمان لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت. بەکارهێنانی بێ ڕێنمایی پزیشک دەتوانێت مەترسی دروست بکات. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئەنالاپریل ACE inhibitorێکی کارا و بەربڵاوە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە. مەترسییەکانی angioedema هەیە کە پێویستی بە سەرپەرشتی پزیشکی هەیە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی cardiovascular events ، باشتربوونی quality of life بۆ نەخۆشان. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە بۆ ماوەیەکی درێژ دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ. - گرنگی کلینیکی: گرنگی کلینیکی ئەنالاپریل لەوەدایە کە دەتوانێت مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و گورچیلە کەم بکاتەوە. ئەمەش دەبێتە هۆی درێژکردنەوەی ژیان و باشتربوونی تەندروستی. چاککردنی نەخۆش لە ڕێگای ئەم دەرمانەوە زۆر گرنگە. - پرۆفایلی سەلامەتی: پرۆفایلی سەلامەتی ئەنالاپریل بە گشتی باشە، بەڵام دەتوانێت هەندێک کاریگەری لاوەکی دروست بکات. بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکارهێنانی گرنگە تا مەترسی کەم بکرێتەوە. سەرپەرشتی پزیشکی بۆ بەکارهێنانی ئەم دەرمانە زۆر گرنگە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: مێتهادۆن دەرمانێکی ئۆپیۆیدییە کە بۆ کەمکردنەوەی ئازار و چارەسەری نەخۆشییەکانی وەک دەردەکانی پشت و ئازاری توند بەکاردێت. هەروەها بەشێوەیەکی بەرچاو بەکاردێت بۆ چارەسەری dependency (پەروەردەبوون) لەسەر ماددە هۆشبەرەکان، بەتایبەت هیرۆئین. ئەم دەرمانە کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە و دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: مێتهادۆن دەرمانێکی سintétikە (دروستکراوی لابوراتوار)یە کە لە گروپی ئۆپیۆیدەکانە. ئەوەش دەرخەری میکانیزمی کردەکاریکردنی لەسەر جەستەیە. کاریگەرییەکانی بەهێزن و پێویستی بە چاودێریی پزیشکی هەیە. چەندین جۆری جیاوازی لە بەرھەمھێنان و دەرھێناندا ھەیە، کە کاریگەرییەکانیان جیاوازە. - میکانیزمی کردار: مێتهادۆن بەو شێوەیە کار دەکات کە وەک ئەگۆنیستی opioid receptors لە مێشکدا دەچیتە ناوەوە و ئازار کەمدەکاتەوە و هەست بە ئارامی دەکات. ئەمەش ڕێژەی dopamine لەمێشکدا زیاد دەکات کە دەبێتە هۆی هەستکردن بە ئارامی و کەمبوونەوەی ئازار. میکانیزمەکەی کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە و دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارهێنان. بۆ نموونە، مژینی لە ڕێگای دەمەوە (oral) کەمترە لە ڕێگای injectionەوە. تێچوونی کات و ڕێژەکەش بەپێی بارودۆخەکەی نەخۆش دەگۆڕێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی مێتهادۆن بەرزە، واتە بەشێکی زۆری دەرمانەکە بەشێوەیەکی چالاک لە جەستەدا دەمێنێتەوە و دەتوانێت کاریگەرییەکانی خۆی بەردەوام بکات. ئەمەش پێویستی بە چاودێری پزیشکی هەیە، بۆ ئەوەی دۆزی دەرمان لە جەستەدا بە باشی بەڕێوە بچێت. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی مێتهادۆن درێژە، واتە کاتی پێویست بۆ کەمبوونەوەی نیوەی ڕێژەی دەرمانەکە لە جەستەدا، لە لایەنەكانی جیاوازدا جیاوازە. - لوتکەی چڕیی پلازما: کاتێک کە ڕێژەی دەرمانەکە لە خوێندا دەگاتە لوتکە، دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆخی نەخۆشەکە. ئەمەش گرنگییەکی زۆری هەیە لە دیاریکردنی ڕێژەی دەرمان و کاتەکانی بەکارهێنانی. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری ئازاری توند، بەتایبەت ئازاری درێژخایەن . باشترین بەکارھێنان بۆ ئازاری درێژخایەنە . بەکارھێنانی لە ھەندێک حاڵەتدا بۆ چارەسەر کردنی دەردی پشت، زۆر بەکار دێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری dependency لەسەر ئۆپیۆیدەکان، وەک چارەسەرێکی مەودای درێژخایەن بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی وازھێنان لە ماددە هۆشبەرەکان . بەکارھێنانی وەک چارەسەری ھەندێک نەخۆشی دەماری دەبێت لە ژێر چاودێری پزیشکدا بێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئازاری توند، dependency لەسەر ئۆپیۆیدەکان، ھەندێک نەخۆشی دەماری ، ھەندێک جۆری ئازاری کە پشت بە دەرمانی ئازارشکێن نادات. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار، کەمکردنەوەی نیشانەکانی dependency لەسەر ئۆپیۆیدەکان، باشتربوونی گوزەرانی نەخۆش، کەمکردنەوەی پێویستی بە دەرمانەکانی تر. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاتەکەی دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارهێنان، بەڵام بەگشتی لە ماوەی چەند خولەکێکەوە بۆ چەند کاتژمێرێک دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەرییەکەی درێژە، لە چەند کاتژمێرێکەوە بۆ چەند ڕۆژێک. - کارلێکەکانی دەرمان: مێتهادۆن کارلێکی لەگەڵ چەندین دەرمانی تر هەیە، بۆیە گرنگە پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت. وە چەندین کارلێکی نەرێنی ھەیە لەگەڵ زۆر دەرمان. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن دەگۆڕێت بەپێی بارودۆخی نەخۆش و جۆری نەخۆشییەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی بەهێزە و پێویستی بە چاودێری پزیشکی هەیە، بەتایبەت لە دەستپێکی چارەسەر و گۆڕینی ڕێژە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ئازار و نیشانەکانی dependency لەسەر ئۆپیۆیدەکان. - گرنگی کلینیکی: گرنگییەکی زۆری هەیە لە چارەسەری ئازاری توند و dependency لەسەر ئۆپیۆیدەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: پێویستە بە باشی بەکاربهێنرێت و لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت، چونکە ڕێژەیەکی زۆر لە کاریگەرییە لاوەکییەکانی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Tramadol وەک دەرمانێکی ئازارشکێن (analgesic) دادەنرێت کە کاریگەرییەکانی لەسەر سیستەمی دەمارەکانی جەستە هەیە و دەتوانێت ئازاری مامناوەند تا زۆر کەم بکاتەوە. ئەم دەرمانە جۆرێکە لە ئۆپیۆیدەکان (opioids) بەڵام بەهێزی کەمترە لە ئۆپیۆیدەکانی تری وەکو مورفین. ئەمەش دەکاتە دەرمانێکی باش بۆ ئازارەکانی مامناوەند کە چارەسەر ناکرێن بە دەرمانەکانی تری بێ ئۆپیۆید. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Tramadol یەکێکە لە گروپی کیمیایی opioid analgesics و کاریگەرییەکانی لە ڕێگای بەستنی بە receptors دەست پێدەکات. دەرمانەکە لە ڕێگەی ڕێگریکردن لە گواستنەوەی impulse لە ناو دەمارەکاندا کار دەکات بۆ کەمکردنەوە و باشبوونی ئازار. کاریگەرییە سەرەکییەکەی بۆ کەمکردنەوەی ئازارە. - میکانیزمی کردار: Tramadol لە ڕێگای چەند میکانیزمەوە کار دەکات، یەکێکیان بەستنیەتی بە opioid receptors لە مێشک و کۆئەندامی دەماریدا. هەروەها کاریگەری هەیە لەسەر serotonin و norepinephrine reuptake inhibitors کە ڕۆڵێکی گرنگیان هەیە لە هەستکردن بە ئازار و دابەزاندنی ئاستی ئاگایی لە ئازار. ئەم کردارانە بەیەکەوە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی هەستکردن بە ئازار. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی Tramadol بەرزە لە ڕێگای دەمەوە. لە زۆربەی حاڵەتەکاندا، کە زۆرترین بڕ دەمژێندرێت، لەماوەی ١-٢ کاتژمێردا دەگاتە لوتکەی پلازما ( peak plasma concentration ). لەگەڵ ئەوەشدا، ڕێژەی مژین کەمێک لە نێوان تاکەکاندا جیاوازە وهەندێک factor کاریگەریان لەسەر هەیە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی Tramadol بەرز نییە کە بە واتای ئەوە دێت تەنیا بەشێکی بچوک لە بڕی خواردەوە دەچێتە ناو خوێندا . - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ( half-life ) Tramadol 6 کاتژمێرە بۆ ٨ کاتژمێر، بەڵام ئەمە دەگۆڕێت لەسەر بنەمای بڕی دەرمان و تەندروستی جگەر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (peak plasma concentration) لە ماوەی ١-٢ کاتژمێر دوای خواردنی دەرمان دێتە پێش. بڕی لوتکە بەپێی بڕی خواردەوەی دەرمان و ڕێژەی مێتابۆلیزم دەگۆڕێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: Tramadol بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی ئازاری مامناوەند تا زۆر بەکاردێت، بەتایبەت ئەو ئازارانەی کە بە دەرمانەکانی تری ئازارشکێن ناتوانرێ چارەسەر بکرێن. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتی تایبەتدا، Tramadol بۆ چارەسەرکردنی ئازاری دوای نەشتەرگەری، ئازاری پشت، ئازاری نەخۆشی شێرپەنجە و هەندێک ئازاری دیکە بەکاردێت. بەڵام پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت. - مەرجەکانی ئامانج: Tramadol بۆ چارەسەرکردنی جۆرێکی فراوانی ئازار بەکاردێت، لەوانە ئازاری پشت، ئازاری سەر، ئازاری ماسولکەکان، ئازاری ددان، ئازاری دوای نەشتەرگەری، و هتد. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودەکانی چارەسەرکردن بریتین لە کەمکردنەوەی ئازار و باشبوونی توانای جوڵە. بەڵام ئەمە دەپەڕێت بە پێی جۆری ئازار و وەڵامی جەستە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی Tramadol لە ماوەی ٣٠ - ٦٠ خولەک دوای خواردنی دەرمانەکە دەست پێدەکات، بەڵام ئەمە بەپێی جۆری ئامادەکاری و ڕێژەی مژین دەگۆڕێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی Tramadol لە ٤ تا ٦ کاتژمێرە، بەڵام ئەمە دەگۆڕێت بەپێی بڕی دەرمان و تەندروستی جگەر. - کارلێکەکانی دەرمان: Tramadol کارلێکی خراپی هەیە لەگەڵ هەندێک دەرمان، وەک MAO inhibitors، benzodiazepines، و هەندێک دەرمانی تری ئازارشکێن. بەکارهێنانی یەکجار لەگەڵ ئەم دەرمانانە دەتوانێت هەڕەشەیەکی گەورە بۆ سەر تەندروستی دروست بکات. - مەودای چارەسەر: مەودای چارەسەر بەپێی جۆری ئازار و وەڵامی تایبەتی جەستە دەگۆڕێت. پزیشک دەتوانێت بڕی دەرمان و ماوەی چارەسەر دیاری بکات. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Tramadol دەتوانێت هەندێک کاریگەریی لاوەکی دروست بکات، لەوانە خەواڵوو بوون، هەست کردن بە سەرئێشە، قەبزی، و هتد. - سوودەکانی: سودەکانی Tramadol بۆ چارەسەرکردنی ئازار بە پێی ڕێژەی ئازار و وەڵامی تایبەتی جەستە دەگۆڕێت . - گرنگی کلینیکی: Tramadol دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی ئازاری مامناوەند تا زۆر، بەڵام پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی، Tramadol دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەریی لاوەکی دەتوانێت دروست بکات، لەوانە خەواڵووبوون، قەبزی، و هەست کردن بە سەرئێشە. پێویستە بەکارهێنانی دەرمانەکە لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: فێنتانیل دەرمانێکی opioid analgesic-ە، واتە ئازارشکێنێکی بەهێزە کە کاریگەرییەکی زۆر بەهێزی لەسەر کۆنتڕۆڵکردنی ئازارە. ئەم دەرمانە بەشێوەیەکی سەرەکی بۆ کۆنترۆڵکردنی ئازاری بەهێز بەکاردێت، بەتایبەت ئەو ئازارانەی کە بە دەرمانەکانی تر کۆنترۆڵ ناکرێن. ئەم جۆرە دەرمانانە لە لایەن پزیشکەوە بە پێی پێویست بەکار دێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: فێنتانیل پێکهاتەیەکی کیمیایی تایبەتی هەیە کە لەگەڵ receptor-ەکانی opioid لە مێشکی مرۆڤدا دەبەستێتەوە و ئازار کەم دەکات. ئەم پەیوەندییە کیمیاییە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی هەستکردن بە ئازار و هەروەها هەستی خۆشی دەبەخشێت. دەرمانێکی synthetic opioid-ە، واتە لە لابۆراتواردا دروست دەکرێت. - میکانیزمی کردار: فێنتانیل بە بەستنی بە receptor-ەکانی mu-opioid لە سیستەمی دەماری ناوەندیدا کار دەکات. ئەم بەستنانە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی بڵاوبوونەوەی impulse-ەکانی ئازار لە مێشکدا، لە ئەنجامدا کەمبوونەوەی هەستکردن بە ئازار بەدواوە دێت. بەهۆی بەهێزی کاریگەرییەکەیەوە، بە شێوەیەکی بەرنامەرێژکراو و لەژێر چاودێریی پزیشکدا بەکاردێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: فێنتانیل بە زوویی لە لەشدا دەمژێندرێت. ڕێژەی مژینی جیاوازە لەسەر بنەمای ڕێڕەوی دراوی دەرمان (IV, transdermal, etc.). بۆ نموونە، ڕێژەی مژینی لە ڕێگەی IV زۆر خێراترە لە ڕێگەی transdermal. هەموو ئەمانە دەبێت لەلایەن پزیشکەوە بە وردی بەڕێوە بچێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی فێنتانیل وابەستەیە بە ڕێگای دراوەکەیەوە. بۆ نموونە، فێنتانیلی transdermal ماوەیەکی درێژتر لە لەشدا دەمێنێتەوە لە بەراورد بە فێنتانیلی IV. ئەمەش دەبێت لە لایەن پزیشکەوە بە وردی هەڵسەنگێندرێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی فێنتانیل لە لەشدا جیاوازە بە پێی ڕێڕەوی دراوی دەرمانەکەوە. لەگەڵ ئەوەشدا، نیوە تەمەن کاریگەری لەسەر خێرایی لابردنەوەی دەرمانەکە لە لەشدا هەیە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما بۆ فێنتانیل بەپێی ڕێڕەوی دراوەکەوە جیاوازە. دەستنیشانکردنی ئەم نۆرمە گرینگە بۆ دەستنیشانکردنی دۆزی دەرمانەکە لە لەشدا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ کۆنترۆڵکردنی ئازاری بەهێز بەکاردێت، بەتایبەت ئازاری کە لە نەخۆشیەکی گرانەوە سەرچاوە دەگرێت. بەشێوەیەکی سەرەکی لە نەخۆشخانەکان بەکاردێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتدا بە شێوەیەکی لاوەکی بۆ کۆنترۆڵکردنی ئازاری پاش نەشتەرگەری بەکاردێت. دەتوانرێت بۆ کۆنترۆڵکردنی هەندێک نیشانەی تری پزیشکیش بەکار بێت، بەڵام تەنها لەژێر چاودێری پزیشکدا. - مەرجەکانی ئامانج: فێنتانیل بۆ چارەسەرکردنی ئازاری بەهێزی درێژخایەن بەکاردێت، بەتایبەت ئازاری شێرپەنجە، ئەو ئازارانەی کە بە دەرمانەکانی تر کۆنترۆڵ ناکرێن. - سودەکانی چارەسەرکردن: فێنتانیل دەتوانێت ئازاری بەهێز کەم بکاتەوە و جۆری ژیانی نەخۆش باشتر بکات. ئەمەش دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی جۆری ژیانی نەخۆشەکە، هەروەها کەمکردنەوەی پێویستی بە دەرمانەکانی تری ئازارشکێن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کات بۆ کاریگەری جیاوازە بەپێی ڕێڕەوی دراوی دەرمانەکەوە. ئەم کاریگەرییە زۆر بەخێرایی دەردەکەوێت، بەتایبەت لە ڕێگەی IVەوە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی فێنتانیل جیاوازە بەپێی جۆری دەرمانەکەوە. بۆ نموونە، transdermal patch ماوەیەکی درێژتر کار دەکات. - کارلێکەکانی دەرمان: فێنتانیل دەتوانێت کارلێکی خراپ لەگەڵ دەرمانەکانی تر بکات، بۆیە پێویستە پزیشک لە بارەی دەرمانەکانی تر کە بەکاریان دێنن ئاگاداربێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەریی فێنتانیل لەسەر بنەمای ڕێژەی دەرمانەکەوە جیاوازە کە بەکار دێت و هەروەها دۆخی تەندروستی نەخۆشەکە. ئەمەش دەبێت لەلایەن پزیشکەوە بە وردی هەڵسەنگێندرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: فێنتانیل دەرمانێکی بەهێزە و پێویستە لەژێر چاودێریی پزیشکدا بەکار بێت. - سوودەکانی: کۆنترۆڵ کردنی ئازاری بەهێز. بەرزکردنەوەی جۆری ژیانی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: فێنتانیل ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەرکردنی ئازاری بەهێزدا دەگێڕێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەهۆی کاریگەرییە بەهێزەکەیەوە، فێنتانیل دەتوانێت کاریگەری لاوەکی بەهێز دروست بکات، بۆیە پێویستە لەژێر چاودێریی پزیشکدا بەکار بێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: هیدرۆمۆرفۆن دەرمانێکی opioid analgesicە کە بۆ کەمد کردنەوەی ئازار بەکاردێت. ئەم جۆرە دەرمانە کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لەسەر کەمکردنەوەی ئازاری توند. جگە لەوەش، لەگەڵ دەرمانەکانی تریش بۆ چارەسەری ئازار بەکاردێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: هیدرۆمۆرفۆن belong to the opioid group. ئەمە دەرمانێکی semi-synthetic opioid ە کە لە کۆدئینەوە دروست دەکرێت. دەکرێ بە چەند شێوەیەک بەکاربهێنرێت، وەک tablet، solution, injection. - میکانیزمی کردار: هیدرۆمۆرفۆن بە بەستنی بە receptor-ەکانی opioid لە سیستمى nervous کاریگەری دەکات. بەم شێوەیە، transmission of pain signals لە مێشک بۆ لەش کەمدەکاتەوە. ئەم کردارەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئازار و هەست کردن بە ئارامی. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی هیدرۆمۆرفۆن دەگۆڕێت بە پێی ڕێگای بەکارهێنان. بە شێوەی intravenous زۆرترین ڕێژە دەمژێت. ڕێژەی مژینی لە ڕێگای oral و subcutaneous کەمترە. بە هۆی first-pass metabolism ڕێژەی مژینی oral کەمترە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی هیدرۆمۆرفۆن بەرزە و زوو دەچێتە خوێنەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی elimination half-life ی هیدرۆمۆرفۆن لە نێوان ٢ بۆ ٤ کاتژمێردایە. لە کەسانی گەورەدا درێژترە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (peak plasma concentration) بەپێی ڕێگای بەکارهێنان دەگۆڕێت. لە ڕێگای intravenous زووتر دەگاتە peak. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەکارهێنانی سەرەکی هیدرۆمۆرفۆن بۆ چارەسەری ئازاری توندە، بە تایبەت ئازاری شێرپەنجەیی و ئازاری دوای نەشتەرگەری. بەکارهێنانی بۆ ئازاری کەمتر توند جێی نییە. - بەکارهێنانی لاوەکی: هیدرۆمۆرفۆن لەگەڵ دەرمانەکانی تریش بۆ چارەسەری ئازار بەکاردێت. بەڵام بەکارهێنانی بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی دیکە نابێ. - مەرجەکانی ئامانج:هیدرۆمۆرفۆن بۆ چارەسەری ئازاری توند بەکاردێ، لەوانە ئازاری شێرپەنجەیی، ئازاری دوا نەشتەرگەری. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەکارهێنانی هیدرۆمۆرفۆن دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئازار و باشتربوونی جۆری ژیانی نەخۆش. بەڵام سوودەکانی دەبێت لەگەڵ زیانەکانی سەنگ ببێتەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەری هیدرۆمۆرفۆن زوو دەستپێدەکات، بەتایبەت لە ڕێگای intravenous . - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی هیدرۆمۆرفۆن دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆزی نەخۆش. - کارلێکەکانی دەرمان: هیدرۆمۆرفۆن دەتوانێت کارلێک لەگەڵ زۆر دەرمانێکی تر بکات، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆش دەیخوات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری هیدرۆمۆرفۆن بەپێی دۆزی نەخۆش و جۆری ئازار دەگۆڕێت. پزیشک دەبێت بڕیاری لەسەر بدات. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: هیدرۆمۆرفۆن دەرمانێکی بەهێزە بۆ چارەسەری ئازار و دەبێت بە لایەنی پزیشکییەوە بەکاربهێنرێت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ئازار بە شێوەیەکی کاریگەر. - گرنگی کلینیکی: هیدرۆمۆرفۆن ڕۆڵێکی گرینگی هەیە لە چارەسەری ئازاری توند. - پرۆفایلی سەلامەتی: هیدرۆمۆرفۆن دەتوانێت زیانی لاوەکی هەبێت، بۆیە پێویستە بە لایەنی پزیشکییەوە بەکاربهێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئۆکسی کودۆن دەرمانێکی opioid analgesicە کە بۆ کەمکردنەوەی ئازاری بەهێز بەکاردێت. ئەم دەرمانە کاریگەرییەکی بەهێز لەسەر سیستمی ناوەندی دەماری هەیە و دەتوانێت هەست بە ئارامی و خەواڵووکاری بکات. جۆرێکە لەدەرمانی narcotic analgesic کە بەهۆی کاریگەرییەکانیەوە، پێویستە بەڕێگەیەکی کۆنترۆڵکراو بەکاربهێنرێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئۆکسی کودۆن بەشێوەیەکی کیمیایی semi-synthetic opioid ە کە لە ماددەیەکی سرووشتی دەرهێنراوە. ئەم گروپە لەدەرمانەکان کاریگەرییەکی بەهێزتریان لەسەر جەستە هەیە بە بەراورد لەگەڵ جۆرەکانی تری ئازارشکێن. بەشێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی ئازاری بەهێز بەکار دێت. - میکانیزمی کردار: ئۆکسی کودۆن بە بەستنی بە receptor-ەکانی opioid لە سیستمەکانی ناوەندی دەماری کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمكردنەوەی هەستی بە ئازار و دروستکردنی هەستێکی ئارام. ئەم پەیوەندییە دەبێتە هۆی داخستنی ڕێڕەوەکانی ئازار لە مێشكدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئۆکسی کودۆن لە دەم و ددانەوە بەرزە و زۆرینەی دۆزەکەی لە ناوچەی گەدەدا دەمژێت. ڕێژەی مژینی دەگۆڕێت بەپێی جۆری دەرمان و ڕێگای بەکارهێنان. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی ئۆکسی کودۆن لە خوێندا بەرزە و بۆ ماوەیەکی زۆر دەمێنێتەوە. چەندین فاکتەر کاریگەری لەسەر بەردەستبوونی زیندەیی هەیە وەک تەمەن، جگەر و گورچیلە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی elimination half-life ی ئۆکسی کودۆن لە جەستەدا نزیکەی ٣ بۆ ٤ کاتژمێرە، بەڵام دەتوانێت بگۆڕێت بەپێی تایبەتمەندییەکانی جەستە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما peak plasma concentration ی ئۆکسی کودۆن دوای ١-٢ کاتژمێر لە وەرگرتنی دەرمانەکە دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ چارەسەرکردنی ئازاری بەهێز کە بە دەرمانەکانی تری ئازارشکێن چارەسەر ناکرێت. بەتایبەتی بۆ ئازاری درێژخایەن و کوشندە وەکوو شێرپەنجە. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێجار بۆ چارەسەرکردنی ئازاری لە کاتی نەشتەرگەری و یا لەدوای نەشتەرگەری لەگەڵ دەرمانەکانی تری ئازارشکێن بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئازاری بەهێز لە جۆرە جیاوازەکان، بەتایبەتی ئازاری درێژخایەنی پەیوەندیدار بە نەخۆشییەکانی وەک شێرپەنجە، ئازاری پشت، و ئازاری دوای نەشتەرگەری. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار، باشترکردنی کوالێتی ژیان، زیادکردنی چالاکێتییەکانی ڕۆژانە، کەمکردنەوەی پێویستی بە دەرمانەکانی تری ئازارشکێن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی ئۆکسی کودۆن دوای ٣٠ خولەک تا ١ کاتژمێر دەست پێ دەکات و بۆ ماوەیەکی درێژخایەن دەخایەنێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەگۆڕێت بەپێی جۆری دەرمان، دۆز، و تایبەتمەندییەکانی جەستە. - کارلێکەکانی دەرمان: ئۆکسی کودۆن دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ زۆر دەرمانێکی تر بکات.پێویستە دەربارەی کارلێکەکانی لەگەڵ دەرمانەکانی تری بەکارهاتوو زانیاری بە پزیشک بدرێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی ئاستی ئازار و وەڵامی جەستە دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئۆکسی کودۆن دەرمانێکی بەهێزە و پێویستە لەژێر چاودێریی پزیشکدا بەکاربهێنرێت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ئازاری بەهێز، بە باشکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: گرنگییەکی زۆری لە چارەسەرکردنی ئازاری بەهێز و درێژخایەندا هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بزانرێت کە ئەم دەرمانە دەتوانێت کاریگەرییەکی نەرێنی لەسەر جەستە هەبێت و پێویستە بەڕێگەیەکی کۆنترۆڵکراو بەکاربهێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: هیدرۆکۆدۆن دەرمانێکی ئۆپیۆیدییە کە بۆ کەمکردنەوەی ئازار بەکاردێت. ئەم دەرمانە لە گروپی ئەنالژێزیکەکانە و کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لەسەر کەمکردنەوەی ئازاری مامناوەند بۆ سەخت. جگە لەوەش، هیدرۆکۆدۆن دەتوانێت بەشێوەیەکی کارای کۆک بکاتەوە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: هیدرۆکۆدۆن لە گروپی دەرمانەکانی ئەلکالۆیدی ئۆپیۆیدە. ئەم گروپە لە چەندین ماددەی کیمیایی پێکهاتووە کە کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لەسەر سیستەمی ناوەندی دەمار. جۆری ئەلکالۆید بەرهەم دەهێنرێت لە ئۆپیۆم، سەرچاوەیەکی سروشتییە کە بۆ دروستکردنی زۆر لە دەرمانەکان بەکاردێت. - میکانیزمی کردار: هیدرۆکۆدۆن بە پەیوەستبوون بە ڕیسیپتۆرەکانی ئۆپیۆید لە مێشک و کۆئەندامی دەماریدا کار دەکات. ئەم پەیوەستبوونە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی هەست بە ئازار و دابەزاندنی هەست بە کۆک. ئەمەش بە هۆی گۆڕانکاری لە گواستنەوەی impulse nerve دێتە ئاراوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی هیدرۆکۆدۆن دەگۆڕێت بەپێی شێوازی بەکارهێنان، بەڵام بە گشتی لە ڕێگەی دەمەوە زۆر باش دەمژێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: پاش مژین هیدرۆکۆدۆن بە شێوەیەکی فراوان لە لەشدا دابەش دەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی هیدرۆکۆدۆن دەگۆڕێت بەپێی تایبەتمەندییەکانی جەستە، بەڵام بە گشتی لە نێوان ٣ تا ٦ کاتژمێردایە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە ماوەی ١ بۆ ٢ کاتژمێر دوای مژین دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ئازاری مامناوەند بۆ سەخت. - بەکارهێنانی لاوەکی: کەمکردنەوەی کۆک. بەڵام ئەم بەکارهێنانە زۆر کەمترە لە بەکارهێنانی بۆ ئازار. - مەرجەکانی ئامانج: ئازاری جۆراوجۆر، وەک ئازاری نەشتەرگەری، ئازاری پشت، ئازاری شێرپەنجە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار و باشترکردنی جۆری ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی هیدرۆکۆدۆن لە ماوەی ١٥-٣٠ خولەک دوای وەرگرتن دەست پێ دەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەری هیدرۆکۆدۆن بەپێی دۆز و تایبەتمەندییەکانی جەستە دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: هیدرۆکۆدۆن دەتوانێت لەگەڵ زۆر لە دەرمانەکانی دیکەدا کارلێک بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری هیدرۆکۆدۆن دەبێت لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: هیدرۆکۆدۆن دەرمانێکی بەهێزە و پێویستە لەژێر چاودێریی پزیشکدا بەکاربهێنرێت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ئازار و باشترکردنی جۆری ژیان بۆ نەخۆشەکان. - گرنگی کلینیکی: هیدرۆکۆدۆن ڕۆڵێکی گرینگی هەیە لە چارەسەرکردنی ئازاری مامناوەند بۆ سەخت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەکارهێنانی درێژخایەن و بێ ڕێنمایی پزیشکی دەتوانێت ببێتە هۆی ئاسودەبوون.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: مۆرفین دەرمانێکی ئۆپیۆیدییە کە وەک analgesic (کەمدەرێژەکەرەوەی ئازار) بەکاردێت. ئەم دەرمانە کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لە کەمکردنەوەی ئازاری بەهێز. جگە لەوەش، کاریگەرییەکانی تریش هەیە وەک سەرکوتکردنی قورسایی و هێمنکردنەوەی نەخۆش. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: مۆرفین لە گروپی ئەلکالۆیدەکانی ئۆپیۆمەوە دەردەچێت. ئەم گروپە دەرمانە ڕاستەوخۆ لە بەرهەمی گیایی ئەفغانی بەدەستدێت. هەروەک چۆن لە ڕێی کیمیا کاریگەرییەکانی جیاواز دەکرێت. - میکانیزمی کردار: مۆرفین لە سەر ڕیسێپتۆرەکانی (مۆرفینی) لە سیستمێکی دەماری ناوەندی کاردەکات کە ئازار کەمدەکاتەوە. ئەم ڕیسێپتۆرانە لە مێشکی و کۆئەندامی دەماری دەوری گرتوون. لە ڕێگەی بەستنی بۆ لەسەر ڕیسێپتۆرەکانەوە، ئازاری نەخۆش کەمدەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی مۆرفین دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارهێنان. بۆ نموونە، مژینی لە ڕێگای دەمەوە کەمترە لە IV injection. هەندێک لە فۆرمەکانی بەردەست، وەک sustained-release capsules، ڕێژەی مژینیان لە ماوەیەکی درێژدا بەردەوامە . - بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability): بەردەستبوونی زیندەیی مۆرفین بەپێی ڕێگای بەکارهێنان جیاوازە. لە ڕێگای دەمەوە بەردەستبوونی زیندەیی کەمترە بەهۆی مێتابۆلیزمی یەکەم لە جگەر. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی مۆرفین لە نێوان 2 بۆ 4 کاتژمێردایە. ئەمە بە واتای ئەوە دێت کە نیوەی ماددەی دەرمان لە خوێندا لە ماوەی 2 بۆ 4 کاتژمێردا لەناو دەچێت. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازما بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و جۆری دەرمان جیاوازە. بۆ نموونە، لە ڕێگای IVەوە خێراتر لە ڕێگای دەمەوە دەگاتە لوتکەی چڕیی پلازما. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ئازاری بەهێز. - بەکارهێنانی لاوەکی: کۆنترۆڵکردنی ئازاری پاش نەشتەرگەری، کەمکردنەوەی ئازاری شێرپەنجە، تێکشکاندنی هەناسە، کۆنترۆڵکردنی ئازاری بەهێز لە نەخۆشییەکانی تر. - مەرجەکانی ئامانج: مۆرفین بۆ چارەسەرکردنی جۆرێکی فراوانی نەخۆشی و حاڵەتەکان بەکاردێت، لەوانە ئازاری بەهێز لە پاش نەشتەرگەری، ئازاری شێرپەنجە، ئازاری پشت، ئازاری مێشک، و ئازاری تر. بەکارهێنانی مۆرفین بەشێوەیەکی بەردەوام دەبێت لەژێر چاودێریی پزیشکدا بێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: مۆرفین بە شێوەیەکی کاریگەر ئازاری نەخۆش کەمدەکاتەوە و جۆری ژیانیان باشتر دەکات. لە حاڵەتەکانی ئازاری شێرپەنجە، مۆرفین یارمەتی نەخۆش دەدات بۆ ئەوەی بتوانێ بە شێوەیەکی باشتر ژیان بەسەرببات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کات بۆ کاریگەرییەکان جیاوازە بەپێی ڕێگای بەکارهێنان. IV injection خێراتر کار دەکات لە ڕێگای دەمەوە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی مۆرفین جیاوازە بەپێی جۆری دەرمان بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا بە گشتی چەند کاتژمێرێک دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: هەندێک لە دەرمانەکان دەتوانن کارلێکی نەرێنیان لەگەڵ مۆرفیندا هەبێت، بۆیە پێویستە پزیشک لە بارەی دەرمانەکانی ترەوە ئاگاداربکرێتەوە. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی باری تەندروستی نەخۆش و جۆری ئازار جیاوازە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: مۆرفین دەرمانێکی بەهێزە و پێویستە بە شێوەیەکی ورد بەکاربهێنرێت. بەکارهێنانی ناتەواو دەتوانێت ببێتە هۆی سەرئێشە، قورسایی، و هەندێک کاریگەری لاوەکی دیکە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ئازاری بەهێز، باشترکردنی جۆری ژیان بۆ نەخۆشەکان بە تایبەت ئەو نەخۆشانەی کە ئازاری شێرپەنجەیان هەیە. - گرنگی کلینیکی: مۆرفین ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەرکردنی ئازاری بەهێزدا دەبینێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەکارهێنانی مۆرفین دەبێت لەژێر چاودێریی پزیشکدا بێت بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی کاریگەرییە لاوەکییەکان.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە (Antineoplastic). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنترە سایکلین (Anthracycline). - میکانیزمی کردار: Epirubicin کار دەکات بە تێکدانی DNA لەناو خانە شێرپەنجەییەکاندا، و ڕێگری دەکات لە زیادبوونیان. ھەروەھا کاریگەری ھەیە لەسەر ئەنزیمی تۆپۆئیسۆمەراز دوو (Topoisomerase II)، کە یارمەتی خانەکان دەدات لە ڕێکخستنی شێوەی DNA. ئەمەش دەبێتە ھۆی مردنی خانە شێرپەنجەییەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگەی IV بەکاردێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: ١٠٠٪ لە ڕێگەی IV. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٣٠-٤٠ کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی چەند خولەکێکدا دوای IV administration. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجەی مەمک. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری شێرپەنجەی گەدە، ھێلکەدان، سییەکان، لیمفۆما و لوکیمیا. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکان کە بە خێرایی گەشە دەکەن. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی دەدات لە بچووککردنەوەی گرێ شێرپەنجەییەکان و ڕێگری دەکات لە بڵاوبوونەوەی زیاتر. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند ھەفتەیەک. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە پەیوەستە بە دۆخی نەخۆشەکە و ژمارەی ژەمەکان. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانەکانی تر، بۆیە گرنگە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە سەبارەت بە ھەموو دەرمانەکان. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری Epirubicin زۆر نزیکە و پێویستی بە چاودێری بەردەوامە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەری زۆرە بۆ سەر جۆرەھا شێرپەنجە، بە تایبەتی شێرپەنجەی مەمک. - سوودەکانی: یارمەتی دەدات لە کۆنتڕۆڵکردنی شێرپەنجە و باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری شێرپەنجەی مەمک. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی ھەیە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی بەڕێوەدەبرێت بە چاودێری پزیشکی.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤانکۆمایسین ئەنتى‌باکتریایەکی گڵیکۆپێپتایدییە کە بۆ چارەسەرکردنی بەکتریا و کەڕووەکان بەکاردێت. دژەباکتریایەکی بەهێزە و کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر بەکتریایە گرام پۆزەتیڤەکان هەیە. لە جۆرەکانی ترى ئەنتیبایۆتیک جیاوازە و بەکارھێنانى بۆ چارەسەرى هەندێک جۆرى بەکتریایەک کە بە ئەنتیبایۆتیکەکانى تر نەچارەسەر دەبن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤانکۆمایسین دەکەوێتە خانەی گڵیکۆپێپتیدەکانەوە کە گروپێکی کیمیایی تایبەتن بە دەرمانە جەنگاوەرەکان. ساختاری مۆلێکوولیەکەى تایبەتە و دەبێتە هۆی چالاکییە تایبەتەکانى لە دژی بەکتریاکان. بەهای زۆری بۆ شیکردنەوەى کیمیایی بۆ لێکۆڵینەوەى زانستی هەیە. - میکانیزمی کردار: ڤانکۆمایسین رێگە لە دروستبوونی دیوارەى خانەى بەکتریا دەگرێت. ئەمەش دەبێتە هۆی مردنى بەکتریاکان. بە تایبەت کاریگەرییەکەى لەسەر پێکهاتەی پێپتیدۆگڵایکانە کە پێکهاتەی پێویستی دیوارەى خانەى بەکتریایە. ئەم جۆرە کارکردنەى دەیکاتە دەرمانێکى کاریگەر بۆ جۆرێکى دیاریکراو لە بەکتریا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڤانکۆمایسین زۆر باش نییە لە ڕێگای دەمەوە دەمژێت. بۆیە تەنها بە ڕێگای IV بەکار دێت. بەڵام لە ڕێگای دەرزییەوە لە خوێندا بەشێوەکی بەهێز دەمژێت. بەڵام گەیشتن بە ئاستێکى بەرچاو لە پلازما پێویستی بە دۆزێکى بەرز هەیە‌ - بەردەستبوونی زیندەیی: ئاستی بەردەستبوونی زیندەیی ڤانکۆمایسین لە جەستەدا، بەپێی دۆز و ڕێگای دراوە، دەگۆڕێت. هەڵسەنگاندنی ئەم ئاستە بۆ دڵنیابوون لە کاریگەریی چارەسەرەکە پێویستە. هەندێک لە حاڵەتەکاندا پێویستە ئاستی دەرمانەکە لە پلازما چاودێری بکرێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ڤانکۆماسین لە جەستەدا بەپێی کێشەی گورچیلە دەگۆڕێت کە دەبێتە هۆی زیادبوونی ماوەى مانەوەى لە جەستەدا لە کەسێکەوە بۆ کەسێکى تر. لە گورچیلەی تەندروستدا نیوە تەمەنى کورتترە. بۆیە پێویستە بەپێی تەندروستی گورچیلە دۆزەکە دیاری بکرێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازماى ڤانکۆمایسین، واتە ئاستی بەرزترینى دەرمانەکە لە خوێندا، دەپێوێنرێت بۆ دڵنیابوون لەوەى کە دۆزى دەرمانەکە لە ئاستى پێویستدایە و دەکرێت لە کاتی چارەسەرکردندا ئاستەکەى چاودێرى بکرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڤانکۆمایسین بەشێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی инфекشنە باکتریاییە گرام پۆزەتیڤەکان بەکاردێت. کاریگەرییەکی بەرچاوی لەسەر چەندین جۆرە بەکتریایە. چارەسەرێکی گرینگە بۆ ئەو حالەتانەى کە بە ئەنتیبایۆتیکەکانى تر نەچارەسەر دەبن. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێ حاڵەتدا ڤانکۆمایسین بۆ چارەسەرکردنى جۆرێکى دیاریکراوى بەکتریا بەکاردێت كە بە ئەنتی‌باکتریاکانى تر نەچارەسەر دەبن. هەروەها لە چارەسەرکردنى هەندێک جۆرى ئەکزیما و نەخۆشى پێستى تر دا بەکاردێت. بەڵام بەکارهێنانى وەک چارەسەرێکى لاوەکی پێویستی بە ڕاوێژى پزیشک هەیە. - مەرجەکانی ئامانج: ڤانکۆمایسین بۆ چارەسەرکردنی جۆرەکانی جیاوازى ئینفێکشن بەکار دێت، وەک ئینفێکشنەکانی پێست، ئێسک، خوێن، و سییەکان. هەروەها بۆ چارەسەرکردنی ئینفێکشنەکانی بەکتریاییەکان لە نەخۆشەکانی کەم خوێن و هەندێک نەخۆشی سییەکان بەکاردێت. ئەمەش بەپێی ڕێنمایی پزیشک دەبێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڤانکۆمایسین دەتوانێت لە چارەسەرکردنی ئینفێکشنەکانی بەکتریایی بەهێزدا زۆر کاریگەر بێت، بەتایبەت لە حاڵەتەکانی کە بە ئەنتیبایۆتیکەکانی تر نەچارەسەر دەبن. زۆر جار بۆ پاراستن لە ئینفێکشنەکان بەکاردێت بۆ نمونە پێش ئۆپەراسیۆن. بەڵام کارێگەرى لەسەر چارەسەرکردنى هەموو جۆرە ئینفێکشنێک نییە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: ڤانکۆمایسین بە خێرایی کار ناکات بۆیە چەند ڕۆژێک پێویستە بۆ ئەوەى کاریگەرییەکەى دەرکەوێت. پێویستە لە ماوەى چارەسەرکردندا دۆز و ماوەى چارەسەرەکە بەردەوام بێت. بەپێی جۆرەکەى ئینفێکشن و تەندروستى نەخۆشەکە دەگۆڕێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنى ڤانکۆمایسین دەپەوزێتەوە بەپێی جۆرەکەى نەخۆشییەکە و دۆزى بەکارهاتوو. چاودێرى ئاستەکەى لە خوێندا زۆر گرینگە بۆ دڵنیابوون لەوەى کە بۆ ماوەیەکى پێویست کاریگەریى هەیە. چارەسەر چەندین ڕۆژ دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ڤانکۆمایسین دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ چەندین دەرمانی تردا بکات. پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لەسەر هەموو دەرمانێک کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت، بۆ ئەوەى بتوانێت کاریگەرییە نەرێنییەکان کەم بکاتەوە. هەندێک دەرمان دەتوانن کاریگەرى ڤانکۆمایسین لاواز بکەن. - مەودای چارەسەر: مەودای چارەسەرکردنی ڤانکۆمایسین بەپێی جۆری ئینفێکشن و تەندروستی نەخۆشەکە دەگۆڕێت. چارەسەر دەتوانێت لە چەند ڕۆژێکەوە بۆ چەند هەفتەیەک بەردەوام بێت. پێویستە بەردەوام لە ژێر چاودێرى پزیشکدا بێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤانکۆمایسین دژەباکتریایەکی بەهێزە بۆ جۆرێکى دیاری کراو لە بەکتریا، بەڵام بۆ جۆرەکانى تر کاریگەرى نییە. بەکارهێنانى بەشێوەیەكى نادروست دەتوانێت ببێتە هۆى دروستبوونى بەکتریایەک کە بەرگریکردنلە دەرمانەکانى تر هەیە. پێویستە لە لایەن پزیشکێکەوە بەکار بهێنرێت. - سوودەکانی: ڤانکۆمایسین چارەسەرێکی گرینگە بۆ چارەسەرکردنی ئینفێکشنە بەکتریاییەکانی گرام پۆزەتیڤ کە چارەسەر ناکرێن بە ئەنتیبایۆتیکەکانی تر. لە هەندێ حاڵەتدا، دەتوانێت ژیانی نەخۆشەکە ڕزگار بکات. بۆیە بەکارهێنانی بەشێوەیەکى دروست و لەژێر چاودێرى پزیشکدا گرینگە. - گرنگی کلینیکی: ڤانکۆمایسین بەکار دێت بۆ چارەسەر کردنی جۆرێک لە بەکتریا کە بەرگریکردن لە ئەنتیبایۆتیکەکانی تر هەیە، بۆ نمونە MRSA کە جۆرێکە لە بەکتریاى مقاوم لە بەرامبەر مێتیسیلین. لەبەر ئەم گرنگییە کلینیکییەى، زانینی ڕێژەى بەکارھێنانى بەشێوەیەکى دروست زۆر گرینگە. ڕێگریکردن لەکەم بوونەوەى کاریگەرییەکەى لە زۆر گرینگە. - پرۆفایلی سەلامەتی: ڤانکۆمایسین دەتوانێت کاریگەرییە لاوەکییەکانى هەبێت، بەڵام بە گشتی دەرمانێکى سەلامەتە بەمەرجێک بەشێوەیەکى دروست بەکار بێت و بەردەوام لە ژێر چاودێرى پزیشکدا بێت. چارەسەرکردن بەشێوەیەکى نادروست دەتوانێت ببێتە هۆى کێشەى تەندروستی.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی ئەنتیبایۆتیکی بەربەرەکانێکی بەکتریاییە کە لە دوو ماددەی جیاواز پێکهاتووە: Trimethoprim و Sulfamethoxazole. ئەم دوو ماددەیە بەیەکەوە کاردەکەن بۆ کوشتنی بەکتریا. ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری هەستیاری بەکتریا بەکاردێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەر: دەرمانێکی کیمیاییە کە دەچێتە ناو گروپی سولفونامید و دی هایدرۆفۆلەت ڕێدۆکتاز ئینھیبیتۆرەکانەوە. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی ڕێڕەوی میز و میزەڕۆ و هەندێک هەوکردنی تر بەکاردێت. - میکانیزمی کردار: Trimethoprim و Sulfamethoxazole بە شێوەیەکی سینکێرژیک کاردەکەن. Sulfamethoxazole پێشگری لە دروستبوونی ئەسید فۆلیک دەکات، کە بۆ گەشە و زیادبوونی بەکتریا گرینگە. Trimethoprimیش پێشگری لە بەکارهێنانی ئەسید فۆلیکی دروستکراو لە لایەن بەکتریاوە دەکات، بەمەش گەشەی بەکتریا ڕادەگرێت و دەبێتە هۆی کوشتنیان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی دەرمانەکە لە ڕێگای دەمەوە بەرزە و بەخێرایی دەچێتە ناو خوێنەوە. هەروەها لە ڕێگای ئینجێکشنەوەش بەڕێژەیەکی زۆر مژێنرێت. ڕێژەی مژین دەکرێت کاریگەر بێت، بەپێی ئەو جۆرەی دەرمان و شێوازی بەکارهێنانە کە بەکاردێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: دەرمانەکە بەڕێژەیەکی باش بەردەستە بۆ زیندەوەرەکان و بڕی بەرچاو لە پلازما دەمێنێتەوە بۆ ماوەیەکی درێژ. ئاستی بەردەستبوونی زیندەیی پەیوەندی بە دۆزی دەرمانەکەوە هەیە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دەرمانەکە لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر لە فاکتەرەکاندا پەیوەندیدارە وەکوو تەمەن، کرداری گورچیلە، و دۆخی تەندروستی، بەڵام بەگشتی نیوە تەمەنی لەنێوان 10 بۆ 14 کاتژمێردایە. ئەمەش مانای ئەوەیە کە نیوەی دەرمانەکە لە ماوەی 10 بۆ 14 کاتژمێردا لە لەشی مرۆڤدا دەچێتە دەرەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: پاش 1-4 کاتژمێر لە وەرگرتنی دەرمانەکە لە ڕێگای دەمەوە، لوتکەی چڕیی پلازما بەدەستدێت و پاشان بەشێوەیەکی هێواش دادەبەزێت • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی ڕێڕەوی میز و میزەڕۆ، وەکوو cystitis and urethritis. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەندێك هەوکردنی تر وەکو pneumonias, bronchitis. - مەرجەکانی ئامانج: بەکتریا، بە تایبەت ئەو بەکتریایانەی کە هەستیارن بۆ دەرمانەکە. ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە بەکتریاییەکانی سیستمێکی دیاریکراو یان بەپێی پەرەسەندنی نیشانەکان بەکاردێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی هەوکردن، وەکوو ئازار، تای، و بەکتریا، بە زووترین کات گەیشتن بە چاکبوونەوە. گونجاوە بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆر هەوکردن لە جۆرەکانی جیاوازدا، بەڵام دەبێت لەلایەن پزیشکەوە بەکاربهێنرێت. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: ڕاستەوخۆ دوای وەرگرتن دەست پێدەکات. بەڵام بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام، دەبێت دەرمانەکە بە پێی ڕێنماییی پزیشک بەردەوام بەکاربهێنرێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە پەیوەستە بە جۆری هەوکردن، دۆزی دەرمان، و دۆخی تەندروستی نەخۆشەکەوە. دەکرێت بۆ ماوەیەکی دیاری کراو بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کار لەگەڵ دەرمانەکانی تری تێکەڵ بکات. پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە دەرمانەکانی تری کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی باری نەخۆشەکە و جۆری هەوکردن دیاری دەکرێت. ئەم مەودایە دەکرێت زۆر جیاواز بێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەری بەربەرەکانی زۆربەی جۆرەکانی بەکتریا. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی جۆرێکی بەرچاو لە هەوکردنەکانی باو. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە بەکتریاییەکان، بەڵام بەکارهێنانی بەردەوام و بێ پلان ناتەندروست و زیانبەخشە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانێکی ئاساییە بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کلیندامایسین یەکێکە لە دەرمانە جۆری ئەنتی‌بایۆتیکەکان کە کاریگەریی بەهێزی لەسەر چەندین جۆری بەکتریا هەیە. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بەکار دێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی پێست، ئێسک، و ڕێڕەوی هەناسەدان. جگە لەوەش، بۆ چارەسەرکردنی هەندێک هەوکردنی تریش بەکار دێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: کلیندامایسین لە گروپی لینکسۆسامایدەکانە، کە جۆرێکە لە ئەنتی‌بایۆتیک کە بە شێوەیەکی تایبەت کاریگەریی لەسەر بەکتریا دەبێت. ئەم گرووپە لە ئەنتی‌بایۆتیکەکان بەهێزی بەرامبەر بەکتریای گرەم پۆزەتیڤن. - میکانیزمی کردار: کلیندامایسین پێکهاتەی پڕوتینی بەکتریا دەگرێتەوە و ڕێگری لە دروستبوونی بەکتریا دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کوشتنی بەکتریا و چارەسەرکردنی هەوکردنەکە. بەم شێوەیە لەڕێگای گۆڕینی پڕۆسەی دروستکردنی پڕۆتینی پێکهاتەی بەکتریادا دەبێتە هۆی کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی بەکتریا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی کلیندامایسین لە جۆرە جیاوازەکانی دەرمانەکەدا جیاوازە. لە حاڵەتی Oral دا، ڕێژەی مژینی بەرزە و زۆربەی بڕەکەی لە ڕێگای گەدەوە دەمژێت. لە حاڵەتی Intravenous دا، بەتەواوی دەمژێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability) لەگەڵ جۆری دەرمانەکەدا دەگۆڕێت. بەڵام بەشێکی زۆری کلیندامایسین دەتوانێت کاریگەری خۆی بخاتەڕوو. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی کلیندامایسین لە پلازما دەگۆڕێت بەپێی تەمەن، گرێچکی گورچیلە و جگەر. بەڵام بە گشتی نیوە تەمەنی نێوان ٢ بۆ ٣ کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی کلیندامایسین لە پلازما دوای ١-٢ کاتژمێر لەوەرگرتنی دەرمانەکەدا دەبینرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کلیندامایسین بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە باکتریاییەکان. ئەمەش لە ڕێگای کوشتنی بەکتریایەکانەوە دەبێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەرکردنی هەندێک هەوکردنی تر وەک هەوکردنی پێست و نەخۆشیەکانی دەم و ددان و هەوکردنی ناوەوەی لەش، بەکار دێت. - مەرجەکانی ئامانج: بەکارهێنانی کلیندامایسین بۆ هەوکردنەکانی ڕێرەوی هەناسەدان، هەوکردنی پێست، هەوکردنی ئێسک، و هەندێک هەوکردنی تر گونجاوە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کلیندامایسین یارمەتی چارەسەرکردنی هەوکردنە باکتریاییەکان دەدات و نیشانەکانی هەوکردنەکە کەمدەکاتەوە وەک تای، ئازار، و سووربوونەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی کلیندامایسین دەگۆڕێت بەپێی جۆری هەوکردن و بڕی دەرمانەکە. بەڵام بەگشتی دوای چەند کاتژمێرێک دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەری کلیندامایسین بەپێی نیوە تەمەنی لە لەشدا دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کلیندامایسین دەتوانێت لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری کلیندامایسین دەگۆڕێت بەپێی جۆری هەوکردن و قورسییەکەی. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کلیندامایسین ئەنتی‌بایۆتیکێکی بەهێزە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە باکتریاییەکان. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی هەوکردنەباکتریاییەکان و کەمکردنەوەی نیشانەکانی هەوکردن. - گرنگی کلینیکی: کلیندامایسین ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەرکردنی چەندین جۆری هەوکردن هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: کلیندامایسین دەتوانێت هەندێک کاریگەری لاوەکی دروست بکات، بەڵام بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دۆکسایکلین دەرمانێکی (antibiotic) تێتراسیلینە کە بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری بەکتریا بەکاردێت. ئەم جۆرە دەرمانە بە شێوەیەکی بەرچاو کاریگەرە لە دژی بەکتریایەکی زۆر. لەگەڵ ئەوەشدا، بەکارهێنانی بەردەوام یان بەشێوەیەکی ناتەندروست دەبێتە هۆی دروستبوونی بەکتریای بەرگری. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دۆکسایکلین پەیوەندییەکی کیمیایی هەیە کە دەیکاتە بەشێک لە گروپی تێتراسیلینەکان. ئەم گروپە بە نەهێشتنی دروستکردنی پرۆتینی بەکتریا کار دەکات. دۆکسایکلین بەهۆی تایبەتمەندییەکانییەوە لەگەڵ جۆرەکانی تری ئەم گروپە جیاوازە. - میکانیزمی کردار: دۆکسایکلین بە بەستنی بە ribosome ی بەکتریا کار دەکات، کە ئەمەش دەبێتە هۆی ڕێگری کردن لە دروستبوونی پرۆتینی بەکتریا و لەناوبردنیان. ئەم میکانیزمە چەند جۆرێکی بەکتریای جیاواز دەگرێتەوە. هەروەها، کاریگەرییەکەی بەسەر جۆرەکانی جیاوازی بەکتریادا جیاوازە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی دۆکسایکلین زۆر باشە کاتێک دەخورێت. بەڵام خواردنی لەگەڵ خۆراکێکی چەوردا دەتوانێت ڕێژەی مژینی زیاد بکات. لە هەندێک حاڵەتدا، ڕێژەی مژین بەهۆی هەندێک دەزگای گەشەپێدانی بەکتریا وەک (Chlamydia Trachomatis) کەمترە. - بەردەستبوونی زیندەیی: دۆکسایکلین بە شێوەیەکی بەرچاو لە لەشدا بەردەستە، بەڵام بڕەکەی لە پلازما و ئەندامەکان جیاوازە. بەردەستبوونی زیندەیی لە جگەر، کۆئەندامی میز، و ئێسک زیادە. لە هەندێک حاڵەتدا، بەردەستبوونی زیندەیی بەهۆی جگەر یان گورچیلەوە کەمتر دەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دۆکسایکلین لە نێوان ١٢ بۆ ١٨ کاتژمێردایە، بەمەش بە شێوەیەکی بەرچاو لە نێو جەستەدا دەمێنێتەوە. بەڵام، ئەمە دەگۆڕێت بە گوێرەی تەمەن، کارەکانی گورچیلە، و هەندێک حاڵەتی تری پزیشکی. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما دوای ٢ تا ٤ کاتژمێر لە خواردنی دەرمانەکە دەگات. بەڵام، ئەمە دەگۆڕێت بە گوێرەی چۆنیەتی خواردنی دەرمانەکە و حاڵەتی تەندروستیی نەخۆش. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی بەکتریایەکانی (Chlamydia, Mycoplasma, Ureaplasma, Rickettsia). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی هەندێک جۆری (pneumonia, acne, Lyme disease) . - مەرجەکانی ئامانج: هەندێک مەرجی تر هەن کە دۆکسایکلین دەتوانێت بۆ چارەسەرکردنیان بەکاربێت و پێویستی بە ڕاوێژی پزیشک هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: دۆکسایکلین بەهۆی بەردەستبوونی زیندەیی و نیوە تەمەنی زۆرەوە، زیاتر لە چەندین جۆری بەکتریا کار دەکات و دەتوانێت چارەسەری کرداریان بکات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان دوای چەند کاتژمێرێک دەست پێ دەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمانەکە دەگۆڕێت بە گوێرەی جۆری نەخۆشی و دۆزی تەندروستیی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دۆکسایکلین دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تری ناو جەستەدا کار لێ بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بە گوێرەی جۆری نەخۆشی و دۆزی تەندروستیی نەخۆشەکە جیاوازە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دۆکسایکلین بە بەراورد لەگەڵ دەرمانەکانی تری تێتراسیلین نیوەتەمەنێکی درێژتری هەیە. - سوودەکانی: دۆکسایکلین بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری بەکتریا بەکاردێت. - گرنگی کلینیکی: دۆکسایکلین دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە، بەڵام پێویستی بە ڕاوێژی پزیشک هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەر دەرمانێکی تر، دۆکسایکلین دەتوانێت هەندێک کاریگەری لاوەکی دروست بکات.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: مۆکسیفلۆکساسین دەرمانێکی ئەنتی بایۆتیکی فلوۆرۆکوینۆلۆنە کە بۆ چارەسەرکردنی هەندێک جۆری بەکتریا بەکاردێت. ئەم پۆلێنکردنە دەرخەری میکانیزمی کرداری دەرمانەکە و چۆنیەتی کاریگەری لەسەر بەکتریاکانە. جیاوازی هەیە لەگەڵ ئەنتی بایۆتیکەکانی دیکە لەڕووی میکانیزم و کاریگەرییەوە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: مۆکسیفلۆکساسین بەشێکە لە گروپی فلوۆرۆکوینۆلۆنەکان، کە گروپێکی کیمیایی گەورەن بە چەندین جۆر دەرمانی ئەنتی بایۆتیکی تێدایە. ئەم گروپە بە ڕێگای گیرانی ئەنزیمی DNA gyrase و topoisomerase IV کار دەکات لەسەر بەکتریاکان. - میکانیزمی کردار: مۆکسیفلۆکساسین بە ڕێگای بەستنی بە ئەنزیمەکانی DNA gyrase و topoisomerase IV لە خانەکانی بەکتریا دەبێتە ھۆی ڕێگری لە کۆپی کردنی دی ئێن ئەی و دروستبونی پرۆتین و لە ئاکامیشدا دەبێتە ھۆی مردنی بەکتریاکان. ئەم کردارە جیاوازییەکی گرنگی هەیە لەگەڵ میکانیزمی کرداری زۆربەی ئەنتی بایۆتیکەکانی تر. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی مۆکسیفلۆکساسین بەرزە، بە تایبەت کاتێک بە ڕێگای دەمەوە دەخورێت. لەگەڵ ئەوەشدا، ڕێژەی مژین دەگۆڕێت بەپێی شێوازی بەکارھێنان، بۆ نمونە، لەگەڵ خواردنەوە دەگۆڕێت. ھەندێک ھۆکار دەتوانێت کاریگەری لەسەر ڕێژەی مژین ھەبێت، وەک تەمەن و تەندروستیی جگەر. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشی زۆری مۆکسیفلۆکساسین لە پلازما بەردەستە. بەڵام ڕێژەی بەردەستبوون وابەستە بە ڕێگای بەکارھێنان و دۆخی تەندرووستی نەخۆشەکەوە. گرنگییەکی زۆرە کە پزیشک بەپێی دۆخی تایبەتی نەخۆشەکە دەرمانەکە بۆ دیاری بکات. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی مۆکسیفلۆکساسین دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارھێنان و دۆخی تەندروستیی جگەر و گورچیلە. ئەمەش کاریگەری لەسەر چۆنیەتی دووبارە بەکارھێنانی دەرمانەکە دەبێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما یان peak plasma concentration، ڕێژەیەکی دیاری کراوە لە چڕیی ماددەی دەرمان لە خوێندا. ئەم ڕێژەیە بە گرنگییەکی زۆرە بۆ دەرکەوتنی کاریگەریی دەرمانەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ چارەسەرکردنی ئەو نەخۆشییە بەکتریاییانەی کە لە ڕێگای بەکتریایەکی بە تایبەتەوە دروستدەبن. وەک چارەسەرێکی سەرەکی بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی ئەو نەخۆشییانەی کە هەستیارن بۆ ئەم دەرمانە. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتدا، دەکرێت بۆ چارەسەرکردنی هەندێک نەخۆشییە بەکتریاییەکانی دیکە بەکار بهێنرێت، بەڵام تەنها لە ژێر چاودێریی پزیشکدا. - مەرجەکانی ئامانج: بەکارھێنانی ئەم دەرمانە وابەستە بە جۆری بەکتریا و هەستیاری بۆ دەرمانەکەوە. پشکنینی کلتوری بەکتریا یارمەتی دەدات بۆ دیاریکردنی جۆری بەکتریا و چۆنیەتی بەکارھێنانی دەرمانەکە. - سودەکانی چارەسەرکردن: مۆکسیفلۆکساسین دەتوانێت بەکتریاکان لەناو ببات و نیشانەکانی نەخۆشییەکی بەکتریایی کەم بکاتەوە، بەڵام دەبێت بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکار بهێنرێت بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی مۆکسیفلۆکساسین لە کاتی جیاوازدا دەردەکەوێت. بەپێی جۆری نەخۆشییەکە و دۆخی تەندرووستی نەخۆشەکە جیاوازە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمانەکە وابەستە بە نیوە تەمەنی و ڕێژەی دەرمانەکەوە کە بە کار دێت و لە کاتی جیاوازدا دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: مۆکسیفلۆکساسین دەتوانێت کار لەگەڵ ھەندێک دەرمانی تر بکات، بۆیە گرنگە پزیشک ئاگاداربێت لە ھەموو دەرمانێکی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دەھێنێت. - مەودای چارەسەری: بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام، دەبێت مۆکسیفلۆکساسین بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکار بێت. بەردەوام بوون لە بەکارھێنانی دەرمانەکە بۆ ماوەی دیاری کراو گرنگە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی نەخۆشییەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: مۆکسیفلۆکساسین دژ بە جۆرێکی فراوانی بەکتریا کاریگەرە، بەڵام ناتوانێت ھەموو جۆرە بەکتریاکان لەناو ببات. ھەروەھا، مۆکسیفلۆکساسین جیاوازیی ھەیە لەگەڵ دەرمانەکانی تر لە ڕووی کاریگەریی لەسەر جۆرە جیاوازەکانی بەکتریاوە. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی نەخۆشییە بەکتریاییەکان و کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشییەکە. - گرنگی کلینیکی: مۆکسیفلۆکساسین ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەرکردنی نەخۆشییە بەکتریاییەکاندا دەبینێت، بەتایبەت ئەو نەخۆشییانەی کە بە دەرمانەکانی تر چارەسەر نابن. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک ھەموو دەرمانێکی تر، مۆکسیفلۆکساسین ھەندێک کاریگەری لاوەکی ھەیە، کە دەتوانێت لە ھەندێک کەسدا ڕووبدات.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: لێڤۆفلۆکساسین یەکێکە لە دەرمانی ئەنتی بایۆتیکی فلوۆرۆکوینۆلۆن کە بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری بەکتریایە بەکاردێت. ئەم دەرمانە ئەو بەکتریایانە دەکوژێت کە هۆکاری نەخۆشییەکانی ڕەشەپۆشیی و هەندێک نەخۆشی دیکەن. لە ڕۆڵی broad-spectrum antibiotic دا کار دەکات. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: لێڤۆفلۆکساسین بەشێکە لە گروپی دەرمانی فلوۆرۆکوینۆلۆن کە بە ڕێگەی ڕێگریکردن لە دروست کردنی DNA-ی بەکتریا کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کوشتنی بەکتریا. دەرمانەکە بەشێوەیەکی تایبەت بۆ کارکردنی لەگەڵ ئەنزیمە دیاریکراوەکانی بەکتریا دروست کراوە. - میکانیزمی کردار: لێڤۆفلۆکساسین لە ڕێگای بەستنی بە ئەنزیمی توپۆئایزۆمێراز IV و DNA gyraseی بەکتریا کار دەکات و ڕێگری دەکات لە زیادبوونی DNA-ی بەکتریا، کە ئەمەش دەبێتە هۆی کوشتنی یان ڕێگری لە زیادبوونی بەکتریا. کرداری سەرەکی لەسەر replication و transcription-ی DNA-ی بەکتریا کاریگەری دەبێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی لێڤۆفلۆکساسین لە ڕێگای دەمەوە زۆر بەرزە و نزیکەی %90-100 دەبێت. ئەم ڕێژەیە بەپێی ڕێژەی خواردنی دەرمان و دۆخی جەستە دەگۆڕێت. لەگەڵ خواردنی خواردنەوە مژینی دەرمانەکە کەم دەبێتەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی لێڤۆفلۆکساسین بەرزە و دەتوانێت بچێتە ناو خانەکانی جەستە و بەکتریاکان. ئاستی بەردەستبوونی زیندەیی بەپێی جۆری نەخۆشی و دۆخی جەستە دەگۆڕێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی لێڤۆفلۆکساسین لە جەستەدا نزیکەی 6-8 سەعاتە. ئەمەش واتای ئەوەیە کە نیوەی دەرمانەکە لە ماوەی 6-8 سەعاتدا لە جەستەدا نامێنێت. بەڵام ئەم ماوەیە بۆ کەسانی بە تەمەن یان کەسانی کێشەی گورچیلە یان جگەریان هەیە دەگۆڕێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە ماوەی 1-2 سەعاتدا دوای خواردنی دەرمانەکە دەگات. چڕیی لوتکە دەگۆڕێت بەپێی ڕێژەی دەرمان و شێوازی بەکارهێنان. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردنی سییەکان (Pneumonia)، هەوکردنی گورچیلە (Pyelonephritis)، و هەوکردنی میزڵدان (Cystitis) کە لەلایەن بەکتریاکانەوە دروست بوون. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی هەندێک جۆری هەوکردنی پێست، هەوکردنی ئێسک و جومگەکان، و هەندێک جۆری هەوکردنی تر کە لەلایەن بەکتریاکانەوە دروست بوون. - مەرجەکانی ئامانج: بەکتریایەکانی سەرەکی ئامانج لێڤۆفلۆکساسین، بەکتریای گرام-نێگەتیڤ و گرام-پۆزەتیڤن، وەک *Escherichia coli*, *Klebsiella pneumoniae*, *Pseudomonas aeruginosa*, *Staphylococcus aureus*. بەڵام پێویستە بەکتریای هۆکارناساندنی نەخۆشییەکە دیاری بکرێت لەلایەن پزیشکەوە پێش بەکارهێنانی دەرمانەکە. - سودەکانی چارەسەری: لێڤۆفلۆکساسین دەتوانێت زۆر بە باشی نیشانەکانی نەخۆشییەکە کەم بکاتەوە، وەک تا، کۆکە، ئازاری سنگ، و ئازاری میز. هەروەها دەتوانێت ڕێگری بکات لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لێڤۆفلۆکساسین زۆر جار لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا دەردەکەون. بەڵام پێویستە دەرمانەکە بۆ ماوەیەکی دیاریکراو بەردەوام بکرێت تەنانەت دوای ئەوەی نیشانەکان کەمن بوونەوە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە بەپێی جۆری نەخۆشی و دۆخی جەستە دەگۆڕێت، بەڵام بە گشتی بۆ چەند ڕۆژێک یان چەند هەفتەیەک دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لێڤۆفلۆکساسین دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ چەندین جۆری دەرمان هەبێت. دەبێت پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکان کە نەخۆشەکە بەکاری دێنێت. کاریگەری لەسەر warfarin و theophylline هەیە. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری لێڤۆفلۆکساسین زۆر فراوانە و لە چارەسەرکردنی چەندین نەخۆشیی بەکتریایی بەکاردێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: لێڤۆفلۆکساسین isomer-ێکی ofloxacin-ە و کارێکی باشتر و side effects-ی کەمتر هەیە. بەکارهێنانی ئاسانە و زۆربەی کات لەلایەن نەخۆشەوە دەتوانرێت بە ئاسانی بەکاربهێندرێت. - سوودەکانی: لێڤۆفلۆکساسین چارەسەرێکی کاریگەرە بۆ چەندین نەخۆشیی بەکتریایی. - گرنگی کلینیکی: لێڤۆفلۆکساسین گرنگییەکی زۆری کلینیکی هەیە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە بەکتریاییەکان، بە تایبەت ئەوانەی کە بە دەرمانی تر چارەسەر ناکرێن. - پرۆفایلی سەلامەتی: گرینگە کە بەکارهێنانی لێڤۆفلۆکساسین بەپێی ڕێنماییەکانی پزیشک بێت تا ڕێگری لە کاریگەرییە لاوەکییەکان بکرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی ئەنتیبایۆتیکییە لە گروپی فلۆرۆکوینۆلۆنەکانە. ئەم جۆرە دەرمانە بە تایبەت بۆ کوشتنی بەکتریا بەکاردێت. کاریگەرییەکەی لەسەر زۆر جۆری بەکتریای گەرمیوویە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: فلۆرۆکوینۆلۆن. جۆرێکە لە ئەنتیبایۆتیک کە بەشێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی بەکاردێت. دەرمانەکە لە ڕێگەی ڕێگریکردن لە دروستکردنی DNAی بەکتریاوە کاردەکات. - میکانیزمی کردار: سیپرۆفلۆکساسین بە ڕێگەی بەستنی بە ئێنزایمی توپۆئایزۆمێراز II و IV ی بەکتریا، ڕێگری لە کۆپی کردنی DNA دەکات و دەبێتە هۆی مردنی خانەکانی بەکتریا. ئەمەش دەبێتە هۆی ڕاگرتنی زیادبوونی بەکتریا و چارەسەرکردنی هەوکردنەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی سیپرۆفلۆکساسین لە ڕێگای دەمەوە (Oral) زۆر بەرزە، نزیکەی %70-80. لەگەڵ ئەوەشدا، ڕێژەی مژین دەگۆڕێت بەپێی جۆری بەرھەم و دۆخی نەخۆش. هەروەها لەڕێگەی ئینجێکشنەوەش دەدرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability): بەرزە. لەگەڵ ئەوەشدا، بەردەستبوونی زیندەیی دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای دەرماندان و دۆخی نەخۆش. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی سیپرۆفلۆکساسین لە پلازما لەنێوان ٣ بۆ ٥ کاتژمێردایە. ئەمەش دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و فەعالیەتی گورچیلە. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازما لە ٢ بۆ ٤ کاتژمێر دوای دەرمانخواردن دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی، وەک هەوکردنی سییەکان، هەوکردنی میزەڕۆ، هەوکردنی پێست، و هەوکردنی ئێسک. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی هەندێک هەوکردنی تری بەکتریایی، بەڵام پێویستە لەژێر چاودێریی پزیشکدا بێت. چەندین بەکارهێنانی لاوەکی هەیە، بەپێی ڕێنمایی پزیشک. - مەرجەکانی ئامانج: هەوکردنەکانی بەکتریایی کە لەلایەن بەکتریایەکی هەستیارەوە دروست بوون. بەکتریا دەبێت لەلایەن تاقیکردنەوەیەکی مەیکروبناسییەوە دەستنیشان بکرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: لە زۆربەی حاڵەتەکاندا، سیپرۆفلۆکساسین دەتوانێت هەوکردنەکانی بەکتریایی چارەسەر بکات و نیشانەکانی نەخۆشی کەم بکاتەوە. لەگەڵ ئەوەشدا، بەکارهێنانی دەرمانەکە بەپێی ڕێنمایی پزیشک گرنگە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی سیپرۆفلۆکساسین لە ماوەیەکی کورتدا دەردەکەون، بەڵام ڕادەی کاریگەرییەکە دەگۆڕێت بەپێی جۆری هەوکردن و دۆخی نەخۆش. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە دەگۆڕێت، بەپێی جۆری هەوکردن و ڕێگای دەرماندان. لەگەڵ ئەوەشدا، بەپێی ڕێنمایی پزیشک دەبێت بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کارلێک بکات. بۆ نموونە، لەگەڵ دەرمانەکانی کە لەگەڵ گورچیلەدا دەردەچن. بۆیە پێویستە زانیاریی تەواو بدرێت بە پزیشک لەسەر دەرمانەکانی تر. - مەودای چارەسەر: مەودای چارەسەرکردن دەگۆڕێت بەپێی جۆری هەوکردن و دۆخی نەخۆش، لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەتوانێت لە ڕێگای دەمەوە، ئینجێکشن، یان چاوەوە بدرێت. هەروەھا لە جۆرە جیاوازەکاندا هەیە. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی زۆر جۆری هەوکردنی بەکتریایی. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگی ئەنتیبایۆتیکییە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی. - پرۆفایلی سەلامەتی: هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەم دەرمانە دەچێتە ناو گروپی ئەنتی‌بیۆتیکەکانی مەکڕۆلایدەوە کە بۆ چارەسەرکردنی هەندێک جۆری بەکتریا بەکاردێت. جۆرێکی تایبەتی ئەنتی‌بیۆتیکە کە کاریگەریی لەسەر بەکتریا هەیە. کاریگەریی بەهێزی لەسەر چەند جۆرێکی بەکتریایەکی دیاریکراو هەیە. - گروپی کیمیایی/چارەسەر: ئەم دەرمانە لە گروپی مەکڕۆلایدەکانەوە دەردەچێت و لە ڕێگای دەستکاریکردنی کیمیاییەوە دروست دەکرێت. دروستکراوی چەندین کارگەی دەرمانسازیی جیهانییە. ساختاری کیمیاییی تایبەتی هەیە کە بۆ هەڵوەشاندنی بەکتریا بەکاردێت. - میکانیزمی کردار: ئێریتڕۆمایسین بە ڕێگەی بەستنی بە Ribosomesی خڕۆکە بەکتریاییەکانەوە کار دەکات، وە بەو هۆیەوە پێشگیری دەکات لە دروستکردنی پرۆتین لەلایەن بەکتریاوە کە پێویستە بۆ گەشە و زیندوو بوونیان. بەو شێوەیە بەکتریاکان دەکوژێت یاخود پەرەسەندن و زیادبوونیان ڕادەگرێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئێریتڕۆمایسین دەگۆڕێت بە پێی ڕێڕەوی بەکارهێنان، بۆ نموونە، ڕێژەی مژینی لە ڕێگای دەمەوە (oral) کەمترە لە ڕێگای دەرزی لێدانەوە (IV). چەندین فاکتەر کاریگەری لەسەر مژینی دەرمان هەیە، وەک خواردنی خواردن وە جۆری ئامادەکاریی دەرمان. - بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability): بەردەستبوونی زیندەیی ئێریتڕۆمایسین لە خوێندا لە ڕێگای دەمەوە (oral) کەمترە. چەندین ڕێگای هەیە بۆ زیادکردنی بەردەستبوونی زیندەیی ئەم دەرمانە. ئەمەش بەهۆی مێتابۆلیزمی جگەرەوەیە کە بەشێکی دەرمانەکە دەشکێنێت. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی ئێریتڕۆمایسین لە جەستەدا دەگۆڕێت بە پێی تەمەن و دۆخی تەندروستیی نەخۆش. هەندێک کێشەی جگەر و گورچیلە دەکرێت کاریگەری لەسەر نیوە تەمەنی دەرمان هەبێت. نیوە تەمەنی درێژتر پێویستی بە دۆزێکی کەمترە لە ڕۆژێکدا. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازما بەرز دەبێتەوە کاتێک دەرمان بە ڕێگەی دەرزی لێدانەوە بدەیت. ئەمەش بە پێی دۆزی دەرمان و ڕێگای دەرمان دەگۆڕێت. دەگۆڕێت بە پێی جۆری ئامادەکاری دەرمان. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەندێک جۆری بەکتریا کە ھەستیارن بۆ ئێریتڕۆمایسین. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی ھەندێک جۆری ھەوکردنی پێست ، ھەندێک جۆری ھەوکردنی ڕیخۆڵە ، و ھەندێکی تر - مەرجەکانی ئامانج: ئێریتڕۆمایسین بۆ چارەسەرکردنی چەندین ھەوکردنی بەکتریایی بەکاردێت، وەک ھەوکردنی ھەناسەدان، ھەوکردنی گوێ، ھەوکردنی پێست، و ھەوکردنی ڕیخۆڵە. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودەکانی چارەسەرکردن بەم دەرمانە دەگۆڕێت بە پێی جۆری ھەوکردن و ھەستیاری بەکتریاکە. دەکرێت ھەستیاری بۆ ئێریتڕۆمایسین ھەبێت لە ھەندێک بەکتریادا. چارەسەرکردنی بەکتریا دەبێتە ھۆی کەمبوونەوەی نیشانەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی ئێریتڕۆمایسین دەگۆڕێت بە پێی ڕێگای بەکارهێنان و جۆری ھەوکردن. لەھەندێک حاڵەتدا، دەکرێت نیشانەکان زوو کەمبنەوە، لە ھەندێک حاڵەتی تریشدا ماوەیەکی درێژتر دەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی ئێریتڕۆمایسین بە پێی دۆزی بەکارھێنراو و جۆری ھەوکردن دەگۆڕێت. پێویستە بەپێی ڕێنمایی دکتۆر بەکار بهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ئێریتڕۆمایسین دەکرێت کارلێکی لەگەڵ ھەندێک دەرمانی تریش ھەبێت. ئەمەش دەکرێت کاریگەریی لەسەر دەرمانی تر ھەبێت یان کاریگەریی لەسەر ئێریتڕۆمایسین. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەریی ئێریتڕۆمایسین بۆ ھەندێک ھاڵەت بەربڵاوە، وە لە ھەندێکی تریشدا کەمترە. بە پێی جۆری بەکتریا و ھەستیاری دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: سەرەکیترین تایبەتمەندیی ئێریتڕۆمایسین، توانای لەناوبردنی یان کۆنتڕۆڵکردنی بەکتریایە کە بەرگری لە ئەنتی‌بیۆتیکەکانی تر دەکەن. - سوودەکانی: سوودە سەرەکییەکانی ئێریتڕۆمایسین، چارەسەرکردنی چەندین جۆری ھەوکردنی بەکتریاییە. بەکتریایەکی دیاریکراوی لەناودەبات. - گرنگی کلینیکی: گرنگیی کلینیکیی ئێریتڕۆمایسین لە چارەسەرکردنی ھەندێک جۆری ھەوکردنی بەکتریاییە کە بۆ ئەنتی‌بیۆتیکەکانی تریش بەرگری هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: پرۆفایلی سەلامەتیی ئێریتڕۆمایسین بە گشتی باشە، بەڵام دەکرێت ھەندێک کاریگەریی لاوەکیی ھەبێت. بەکارهێنانی بە دەرباز شێوەیەک دەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Cefuroxime دەرمانێکی antibiotic-ە لە گروپی cephalosporin-ەکانە کە بە شێوەیەکی بەرچاو دژی بەکتریا کاریگەرە. ئەم دەرمانە بەهۆی توانای بەرز لە ڕووبەڕووبوونەوەی جۆرێکی فراوانی بەکتریا، بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری infection بەکاردێت. جۆرەکانی Cefuroxime هەن کە بە شێوەی خوراکی و دەرزی بەردەستە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Cefuroxime لە گروپی Cephalosporin-ەکانی نەوەی دووەمدایە و Beta-lactam antibiotics-ە. ئەم گروپە دەرمانە کاریگەرییان لەسەر دروستکردنی دیوارەکانی خانەی بەکتریایە. میکانیزمی کاریگەریی Cefuroxime لەسەر بەستنی بۆ پڕۆتینی Penicillin-binding proteins دایە کە لە دروستبوونی دیوارەکانی خانە بەکتریاییەکاندا رۆڵێکی گرنگ دەگێڕن. بەم شێوەیە، دەرمانەکە دروستبوونی دیوارەکانی خانەی بەکتریا ڕادەگرێت و دەبێتە هۆی مردنیان. - میکانیزمی کردار: Cefuroxime بە هەڵوەشاندنەوەی پێکهاتەی دیوارەکانی خانەی بەکتریا کار دەکات. بەتایبەتی، ئەم دەرمانە دەبەستێتەوە بە Penicillin-binding proteins کە گرنگیان هەیە لە دروستکردنی دیوارەی خانەی بەکتریا. بە بەستنی بەم پڕۆتینانە، Cefuroxime ڕێگری لە دروستبوونی دیوارەکانی خانە دەکات و دەبێتە هۆی مردنی بەکتریا. ئەم میکانیزمە بەهۆی ئەوەوە کاریگەرە کە چەندین جۆری بەکتریا بەکاردێنن. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی Cefuroxime لە ڕێگای دەمەوە زۆر باشە، بەڵام ڕێژەکەی لەگەڵ جۆری دەرمان و شێوازی بەکارهێنان دەگۆڕێت. ئەگەر بە شێوەی IV بەکاربهێنرێت، ڕێژەی مژینی زۆر بەرزە و بە خێرایی دەچێتە ناو خوێنەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بڕی Cefuroxime کە لە خوێندا بەردەستە، بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆزی دەرمان دەگۆڕێت. بە شێوەی گشتی، بەردەستبوونی زیندەیی باشە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Cefuroxime لەگەڵ تەمەن و فەعالیەتی گورچیلە دەگۆڕێت. بۆ پێگەیشتووان، نیوە تەمەنی لە نێوان 1 تا 2 کاژێردایە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما بەپێی ڕێژەی دەرمان و ڕێگای بەکارهێنان دەگۆڕێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی infections بەکتریاییەکان، بەتایبەتی ئەو infections ەی کە لەلایەن بەکتریا gram-positive و gram-negative ەوە دروست دەبن. - بەکارهێنانی لاوەکی: چەندین بەکارهێنانی لاوەکی هەیە، بەڵام بەپێی ڕێنمایی پزیشک دەبێت بەکاربهێنرێت. - مەرجەکانی ئامانج: بۆ چارەسەرکردنی pneumonia، bronchitis، sinusitis، infections ی میزەڕۆ، infections ی پێست، و infections ی gastrointestinal بەکاردێت. دەتوانرێت بۆ prophylaxis لە پێش نەشتەرگەرییەکانیش بەکاربهێنرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەهۆی antibiotic بوونیەوە، Cefuroxime دەتوانێت infections بەکتریاییەکان چارەسەر بکات و نیشانەکانی نەخۆشی کەم بکاتەوە وەک تاو، ئازار، و ئیلتیهاب. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی Cefuroxime لە کاتی IV زووتر دەست پێ دەکات لە بەراورد بە oral. واتە بە شێوەی دەرزی زووتر کاریگەری دەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی Cefuroxime بەپێی دۆزی دەرمان و دۆخی نەخۆش دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت لەگەڵ چەند دەرمانێکی تر کارلێک بکات، بۆیە زۆر گرنگە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆش بەکاری دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری لەگەڵ جۆری infection و دۆخی نەخۆش و سەرکەوتنی چارەسەر دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Cefuroxime لە چەندین جۆر و dose دەست دەکەوێت لەوانە: tablet, injection, and suspension. - سوودەکانی: ئاسانە لە بەکارهێنان، بۆ چارەسەرکردنی جۆرێکی فراوانی infections کاریگەرە. - گرنگی کلینیکی: لە زۆربەی infections-ە باوەکاندا باش کار دەکات و alternative باشە بۆ ئەو کەسانەی کە allergy یان بۆ penicillin هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی، Cefuroxime دەرمانێکی ئاساییە، بەڵام side effects هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Ceftriaxone دەرمانێکی ئەنتی بایۆتیکی بەهێزە لە گروپی سیفالۆسپۆرینەکانەوە، کە کاریگەرییەکی فراوانی هەیە لەسەر جۆرێکی زۆر لە بەکتریا گەرمیخۆرەکان. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی بەربڵاو بەکار دێت بۆ چارەسەری جۆرێکی زۆر لە هەوکردنەکانی بەکتریایی. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی سیفالۆسپۆرینی سەرەتایی گەورە (third-generation cephalosporin)، کە بەهێزترین جۆری سیفالۆسپۆرینە لە ڕووی کاریگەرییەکانییەوە، بەتایبەتی لەسەر بەکتریاکانی گرام-نێگەتیڤ. - میکانیزمی کردار: Ceftriaxone بە ڕێگریکردن لە دروستکردنی دیوارەکانی خانەی بەکتریا کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کوشتنی بەکتریاکان یان ڕێگریکردن لە زیادبوونیان. میکانیزمی کرداری دەگەڕێتەوە بۆ بەستنی بە پێنجەیەکانی پێنجە دەڵێن (Penicillin-binding proteins) لە بەکتریادا، کە پێویستن بۆ دروستکردنی دیوارەکانی خانەی بەکتریا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: دوای دەرزی لێدان، ڕێژەی مژینی Ceftriaxone زۆر بەرزە. لە دەرزی IV بەباشی دەبێتە بەشێک لە پلازما و لە دەرزی IM ش بە باشی مژ دەبێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی Ceftriaxone زۆرە ، لەبەر ئەوە بە خولێکی کەم دەدرێت. ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی لە گورچیلە و جگەر زۆر خراپ نییە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Ceftriaxone درێژە، کە دەگاتە ٨ کاتژمێر لە پێگەیشتووەکاندا و زیاتر لە منداڵاندا. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما Ceftriaxone لە دوای دەرزی لێدان بە زووە دێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری هەوکردنەکانی بەکتریایی جیاواز. ئەم دەرمانە بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی جۆرێکی فراوانی هەوکردنەکانی سیستەمی هەناسە، پێست، میزەڕۆ، و ئێسک. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکارهێنانیشی هەیە لە چارەسەری هەندێک هەوکردنی سێکسی. - مەرجەکانی ئامانج: هەوکردنەکانی بەکتریایی لە سیستەمە جیاوازەکانی لەشدا وەک هەوکردنی سیەکان، هەوکردنی میزەڕۆ، هەوکردنی پێست، هەوکردنی ناوەوەی سک، ...هتد. - سودەکانی چارەسەرکردن: ئەم دەرمانە لەگەڵ زۆربەی بەکتریایەکانی گرام-پۆزەتیڤ و گرام-نێگەتیڤدا کار دەکات و دەتوانێت هەوکردنەکە چارەسەر بکات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەستپێکردنی کاریگەرییەکانی Ceftriaxone بەپێی جۆری هەوکردن و باری تەندروستیی نەخۆش جیاوازە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی Ceftriaxone بەپێی جۆری هەوکردن و بڕی دەرمان جیاوازە. بۆ زۆربەی هەوکردنەکان 7 تا 14 ڕۆژ پێویستە. - کارلێکەکانی دەرمان: Ceftriaxone دەتوانێت کار لەگەڵ دەرمانەکانی تر بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری Ceftriaxone بەپێی هەوکردن و باری تەندروستیی نەخۆش جیاوازە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Ceftriaxone بەردەستە بە شێوەی powder for injection و لە نەخۆشخانەکاندا بەکاردێت. - سوودەکانی: ئەم دەرمانە بەهێزە و لەگەڵ زۆرینەی بەکتریاکاندا کار دەکات. - گرنگی کلینیکی: Ceftriaxone ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەری هەوکردنەکانی بەکتریایی کە بە زۆر بەکتریای تر چارەسەر ناکرێن. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی Ceftriaxone دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: سیفازۆلین دەرمانێکی ئەنتابیۆتیکی سێفەلسپۆرینە کە بۆ چارەسەرکردنی هەندێک جۆری بەکتریا بەکاردێت. ئەم جۆرە دەرمانە بە شێوەیەکی بەرچاو کاریگەرە لەدژی جۆرێکی بەرینی بەکتریا گرین پۆزەتیڤ. دەرمانەکە بە شێوەی Injection و پودری بۆ دروستکردنی Injection بەردەستە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: سیفازۆلین یەکێکە لە گروپی سێفەلسپۆرینەکانی نەوەی یەکەم، کە بە هێزەکەی لەدژی بەکتریا ناسراوە. ئەم دەرمانە بە هۆی میکانیزمی کردارییەکەیەوە کار دەکات. ڕێژەی کاریگەریی لەسەر جۆرەکانی دیکەی بەکتریا جیاوازە. - میکانیزمی کردار: سیفازۆلین پێکهاتەی پێویستی بۆ دروستکردنی دیوارەکانی خانەی بەکتریا ڕادەگرێت. ئەمەش دەبێتە هۆی کوشتنی بەکتریا. بەم شێوەیە، دەرمانەکە بەکتریایەکانی هەڵدەوەشێنێتەوە کە دەبنە هۆی هەوکردن. ئەم میکانیزمە بە شێوەیەکی تایبەت لەدژی بەکتریا گرین پۆزەتیڤ کاریگەرە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی سیفازۆلین لە دوای injection بەرزە، بەڵام پێویستە تێبینی ئەوە بکرێت کە ڕێژەی مژینی دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە. - بەردەستبوونی زیندەیی: دوای injection، سیفازۆلین بە شێوەیەکی بەرچاو لە پلازما بەردەستە و دەتوانێت بچێتە ناو شوێنەکانی هەوکردووەوە. بەڵام ئەم بەردەستبوونە بەپێی دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە دەگۆڕێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی سیفازۆلین لە گەورەسالاندا دەگۆڕێت بەپێی کرداری گورچیلەکان، بەڵام بەگشتی لە نێوان ١ تا ٢ کاژێردایە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی ڕێژەی سیفازۆلین لە پلازما دوای injection بەدەست دێت. کاتێک و ڕێژەی بەرزبوونەوەی بەپێی ڕێژەی injection و دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە جیاوازە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردنی پێست و ناو پێست، هەوکردنی سیەکان (pneumonia) و هەڵامەتەکانی دیکە. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکارهێنان وەک پێویست لە حاڵەتی هەوکردنی جومگەکان، هەوکردنی ئێسک، و هەندێک هەوکردنی تری جۆراوجۆر. - مەرجەکانی ئامانج: سیفازۆلین بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنەکانی بەکتریایی بەکاردێت کە لەلایەن بەکتریایەکی هەستیارەوە دروست دەکرێن. - سودەکانی چارەسەرکردن: سیفازۆلین دەتوانێت هەوکردنەکان چارەسەر بکات و نیشانەکانی وەک تای، ئازار و قورسیی هەناسەدان کەم بکاتەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی سیفازۆلین لە ماوەی کەمتر لە ٢٤ کاژێر دوای injection دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی سیفازۆلین بەپێی ڕێژە و دۆخی نەخۆشەکە جیاوازە و دەتوانێت چەند ڕۆژێک بێت. - کارلێکەکانی دەرمان: سیفازۆلین دەتوانێت کارلێکی لەگەڵ دەرمانەکانی دیکە بکات، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی جۆری هەوکردن و دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە دیاری دەکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بەکارهێنانی پێش لەدایکبوونی منداڵ (پروفیلاکسی) لە نەشتەرگەری. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی جۆرێکی بەرینی هەوکردنەکانی بەکتریایی. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە بەکتریاییەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەن کە پێویستە بزانرێن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەم دەرمانە دەچێتە ناو پۆلی ئەنتیبیۆتیکی ئەمینۆگلیگۆسایدەوە کە بەکار دێت بۆ کوشتنی بەکتریا. ئەم پۆلە دەرمانە مۆلیکۆلە بچووکەکانیان هەیە کە بە ئاسانی دەچنە ناو خانەکانی بەکتریا و دەبنە هۆی لەناوچوونیان. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەمیکاسین ئەندامێکی گروپی ئەمینۆگلیگۆسایدە. ئەم گروپە دەرمانە بە شێوەیەکی تایبەت کاریگەرن لەسەر جۆرێکی دیاریکراوی بەکتریا. - میکانیزمی کردار: ئەمیکاسین بەوە کار دەکات کە پێکھێنانی پرۆتینی بەکتریا دەوەستێنێت. بەوەش دەبێتە هۆی کوشتنی خانەکانی بەکتریا. ئەم پڕۆسەیە بە Inhibition of protein synthesis ناسراوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە دوای دەرزی لێدان، ئەمیکاسین بەخێرایی دەچێتە ناو خوێنەوە. ڕێژەی مژینی لە ڕێگەی دەرزی لێدانەوە بەرزە، بەڵام لە ڕێگەی دەمەوە Absorption ناکات. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشێکی زۆر بچووکی ئەمیکاسین Bioavailability لەدوای دەرزی لێدان لە جەستەدا دەمێنێتەوە، چونکە زۆر بەخێرایی لە جگەر و گورچیلەدا دەچێتە دەرەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەمیکاسین لە خوێندا (Half-life) لە نێوان ٢ بۆ ٣ کاژێردایە، بەڵام ئەمە لەوانەیە بگۆڕێت بەپێی renal function . - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration) لە دوای دەرزی لێدان بە زووترین کات دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی Infections لەلایەن بەکتریایەوە بە تایبەت ئەو بەکتریایانەی کە بەرامبەر بە ئەنتیبیۆتیکەکانی تر بەرگرییان هەیە. - بەکارهێنانی لاوەکی: پێدانی ئەمیکاسین وەک چارەسەرێکی هاوبەش لەگەڵ ئەنتیبیۆتیکەکانی تر لە بەرامبەر هەندێک جۆرە Infection دا. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بەکار دێت بۆ چارەسەرکردنی infections لە سییەکان، پێست، میز، و central nervous system. - سودەکانی چارەسەرکردن: ئەمیکاسین کارێکی بەهێزی هەیە لە کوشتنی بەکتریا، و دەتوانێت infection لەناو ببات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەری ئەمیکاسین لە کاتێکی کورتدا دەردەکەوێت، بەڵام دەپێویستێت بۆ ماوەیەکی دیاریکراو بەردەوام بێت بۆ ئەوەی 感染 بکوشێت. - ماوەی کارکردن: ماوە کاریگەری ئەمیکاسین کورت دەبێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ئەمیکاسین دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کارلێک بکات، بەتایبەت دەرمانەکانی گورچیلە. گرنگە پزیشک ئاگاداربێت لەهەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری ئەمیکاسین بەپێی جۆری infection و تەندروستی نەخۆشەکە جیاوازە، و دەبێت لە لایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئەمیکاسین دژە بەکتریاییەکی بەهێزە و لە چارەسەرکردنی infections کە بەرامبەر بە ئەنتیبیۆتیکەکانی تر بەرگرییان هەیە، زۆر گرنگە. - سوودەکانی: ئەمیکاسین دەتوانێت ژیانی نەخۆشەکان ڕزگار بکات لە هەندێک حاڵەتی severe infection . - گرنگی کلینیکی: ئەمیکاسین گرنگی کلینیکی زۆری هەیە لە چارەسەرکردنی infections سەخت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەکارهێنانی ئەمیکاسین دەبێت بەڕێگەیەکی چاودێری بکرێت، لەبەر هەندێک لە کاریگەرییە لاوەکییەکانی.

a month ago

زیاتر

مێترۆنیدازۆڵ دەرمانێکی دژە زیندەیی و دژە پرۆتۆزۆیە کە بۆ چارەسەری هەوکردنی جۆراوجۆری بەکتریا و مشەخۆر بەکاردێت. بە ڕێگریکردن لە گەشەی هەندێک وردە زیندەوەران کاردەکات، میترۆنیدازۆڵ کاریگەرە دژی بەکتریا بێهەواکان و بە شێوەیەکی باو بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردن لە کۆئەندامی هەرس و ئەندامەکانی زاوزێ و پێست و ناوچەکانی تر. گرنگە میترۆنیدازۆڵ بەکاربهێنرێت وەک لەلایەن پسپۆڕێکی چاودێری تەندروستیەوە نوسراوە، هەروەها نەخۆشەکان پێویستە ئاگاداری کاریگەرییە لاوەکییە ئەگەرییەکان و ڕێوشوێنی خۆپارێزی بن، وەک دوورکەوتنەوە لە کحول لە کاتی چارەسەرکردندا.

2 years ago

زیاتر

ئەمۆکسیسیلین ئانتیبایۆتیکێکی سپێکتریمی فراوانە کە بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت و دەکەوێتە ژێر گروپی پەنسلین. بە شێوەیەکی کاریگەر چارەسەری هەوکردنی جۆراوجۆری بەکتریا دەکات بە ڕێگریکردن لە دروستبوونی دیواری خانەکانی بەکتریا، کە دەبێتە هۆی لەناوچوونی بەکتریاکە. وەک ئەمۆکسیل و مۆکساتاگ بەردەستە، بە شێوەیەکی باو بۆ هەوکردنی کۆئەندامی هەناسە، هەوکردنی گوێ، هەوکردنی بۆری میز، هەوکردنی پێست و هەوکردنی ددان دەنووسرێت. ئەگەر بە شێوەی زارەکی بەکاردەهێنرێت، ژەمە دەرمانەکە بەپێی توندی و جۆری هەوکردنەکە دەگۆڕێت. بەگشتی لە کاتی دووگیانیدا بە سەلامەت دادەنرێت (پۆلی B) و پەسەندکراوە بۆ بەکارهێنانی پزیشکی، ئامۆژگاری وریایی دەکرێت، و ڕاوێژکردن لەگەڵ پیشەییەکانی چاوەدێری تەندروستی پێشنیار دەکرێت بۆ کەسانی دووگیان یان شیردەر. کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان بریتین لە سکچوون، ڕشانەوە، سکچوون و پەڵەی پێست، لەگەڵ کاردانەوەی حەساسیەت دەگمەن بەڵام جددی. میکانیزمی کارکردنی ئەمۆکسیسیلین بریتییە لە دەستوەردان لە دروستکردنی دیواری خانەکانی بەکتریا، و پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە پێشینەی حەساسیەتی پەنسلین یان تێکچوونی کارکردنی گورچیلەیان هەیە. لە پلەی گەرمی ژووردا هەڵدەگیرێت، لەلایەن کۆمپانیا جیاوازەکانی دەرمانسازییەوە لە ئاستی جیهانیدا بەرهەمدەهێنرێت. پابەندبوون بە پێشنیارەکانی دابینکەری چاوەدێری تەندروستی و ڕێنماییەکانی بەرهەم بۆ بەکارهێنانی سەلامەت و کاریگەر زۆر گرنگە.

2 years ago

زیاتر

ئازیترۆمایسین دژە زیندەییە و بەرەنگاری بەکتریا دەبێتەوە. ئەزیترۆمایسین بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری جیاوازی هەوکردن کە بەهۆی بەکتریا دروست دەبن، وەک هەوکردنی کۆئەندامی هەناسەدان، هەوکردنی پێست، هەوکردنی گوێ، هەوکردنی چاو، نەخۆشییە سێکسییە گواستراوەکان. هەروەها دەتوانرێت ئازیترۆمایسین بۆ ئەو مەبەستانە بەکاربهێنرێت کە لەم ڕێنماییە دەرمانییەدا نەهاتووە.

2 years ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە تشنج (Anticonvulsant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: fatty acid. - میکانیزمی کردار: میکانیزمی تەواوی کارکردنی ڤالپرۆیک ئەسید بە تەواوی ڕوون نییە، بەڵام وا دادەنرێت کە کاردەکات لەسەر زیادکردنی ئاستی GABA (gamma-aminobutyric acid) لە مێشکدا، کە ماددەیەکی کیمیاییە یارمەتی هێورکردنەوەی چالاکیی دەماری دەدات. هەروەها ڕەنگە کاریگەری هەبێت لەسەر کەناڵەکانی سۆدیۆم و کەناڵەکانی کالسیۆم. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: باش دەمژرێت لە ڕێڕەوی هەرسدا. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100. - نیوە تەمەن: 9-16 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-4 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرەکانی سەرئێشە و تشنج (Seizure) و bipolar disorder. - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕەنگە بۆ چارەسەری ئازاری دەماری و migraine بەکاربهێنرێت. - مەرجەکانی ئامانج: سەرئێشە، bipolar disorder، تشنج. - سودەکانی چارەسەرکردن: کۆنتڕۆڵکردنی سەرئێشە، Mood stabilizer بۆ bipolar disorder، کەمکردنەوەی ژمارەی تشنجەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند ڕۆژێک بۆ چەند هەفتەیەک بخایەنێت تا کاریگەرییەکانی دەرمان دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: بەپێی ژەمە دەرمانییەکان و باری تەندروستی نەخۆشەکە دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک بکات لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر، وەک دەرمانەکانی دژە خەمۆکی و دژە تشنجەکانی تر. - مەودای چارەسەری: دەبێت پزیشک ڕێکی بخات بەپێی پشکنینی خوێن و وەڵامی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی کاریگەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی تشنج و bipolar disorder. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی سەرئێشە و Mood stabilizer و تشنج. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش. - پرۆفایلی سەلامەتی: ڕەنگە کاریگەری لاوەکی هەبێت، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دژە تشنج - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Hydantoin - میکانیزمی کردار: Phenytoin کار دەکات بە بلۆک کردنی کانالەکانی سۆدیۆم لە دەماخدا. ئەمەش یارمەتی دەدات بۆ کەمکردنەوەی چالاکییە زیادەڕۆییەکانی دەماخ کە دەبنە هۆی تشنج. بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەری هەیە لەسەر ناوچەکانی دەماخ کە تشنجی لێوە دێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە شێوەیەکی گشتی باشە، بەڵام جیاوازی هەیە لە نێوان نەخۆشەکاندا. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %90 - نیوە تەمەن: لە نێوان 7 بۆ 42 کاتژمێردا دەگۆڕێت، بە پشتبەستن بە میتابۆلیزم و دۆخی نەخۆشەکە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 3 بۆ 12 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە لە دوای خواردنی دەرمانەکە بە شێوەی دەم. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کۆنترۆڵکردنی تشنج (Epilepsy). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی هەندێک جۆر ئازاری دەماری دەموچاو (Trigeminal neuralgia)، هەروەها بۆ ڕێگرتن لە تشنج دوای نەشتەرگەری مێشک. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی تووشبوو بە جۆرە جیاوازەکانی تشنج، بە تایبەتی تشنجی گشتی و تشنجی بەشی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ژمارەی تشنجەکان، باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش و کۆنترۆڵکردنی نەخۆشییەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە چەند ڕۆژێکەوە بۆ چەند هەفتەیەک دەخایەنێت تا دەرمانەکە دەست بە کارکردن دەکات. - ماوەی کارکردن: نزیکەی 24 کاتژمێر. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێکی لەگەڵ دەرمانەکانی تردا هەیە، وەک warfarin, digoxin, و هەندێک دژە خەمۆکی. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی تەسک هەیە (Narrow therapeutic range)، ئەمەش پێویستی بە چاودێری وردی ئاستی دەرمانەکە لە خوێندا. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لە نەخۆشانی جگەر و گورچیلە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە لە کۆنترۆڵکردنی تشنج و باشترکردنی کوالێتی ژیان. - گرنگی کلینیکی: پێویستە بەردەوام بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی تشنج کۆنترۆڵ بکرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە، پێویستە ئاگاداریان بین.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە تشنج (Anticonvulsant) و سەقامگیرکەری باری دەروونی (Mood Stabilizer) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Phenyltriazine - میکانیزمی کردار: لامۆتریجین کار دەکات بە ڕێگریکردن لە دەردانی ماددە کیمیاییەکانی وروژێنەر (excitory neurotransmitters) لە مێشکدا، بەتایبەتی گلوتەمەیت. وا دادەنرێت کە ئەمە بە هۆی بلۆک کردنی کەناڵەکانی سۆدیۆم (sodium channels) و کالسیۆم (calcium channels) لە دەمارەخانەکاندا ڕوو دەدات، کە یارمەتی کۆنتڕۆڵکردنی چالاکییە زیادەڕۆییەکانی مێشک دەدات کە دەبنە هۆی تشنج یان ناجێگیری لە باری دەروونیدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٢٤ بۆ ٣٥ کاتژمێر، بەڵام لەگەڵ دەرمانەکانی تردا دەگۆڕێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی ١.٥ بۆ ٥ کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشییەکانی گەشکە و نەخۆشی دوو جەمسەری (bipolar disorder). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ ئازاری دەماری ڕوخسار (trigeminal neuralgia) و سەرئێشەی درێژخایەن بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی کە گەشکەیان هەیە یان نەخۆشی دوو جەمسەرییان هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کۆنتڕۆڵکردنی گەشکەکان، کەمکردنەوەی حاڵەتەکانی خەمۆکی و مانیا لە نەخۆشی دوو جەمسەریدا. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە گەشکەدا، کاریگەرییەکە لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا دەردەکەوێت. بۆ نەخۆشی دوو جەمسەری، چەند هەفتەیەکی پێویستە. - ماوەی کارکردن: تا ئەو کاتەی بەردەوام دەخورێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێکی هەیە لەگەڵ دەرمانەکانی دژە تشنج (anticonvulsant) و هۆرمۆنەکانی کۆنتڕۆڵکردنی منداڵبوون (hormonal contraception). - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە، پێویستە پشکنینی خوێن بکرێت بۆ دڵنیابوون لە ئاستی دروست. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە دەستپێبکرێت و وردە وردە زیاد بکرێت بۆ ڕێگریکردن لە دروستبوونی زیپکەی پێست (skin rash) کە مەترسیدارە. - سوودەکانی: یارمەتی کۆنتڕۆڵکردنی تشنج دەدات و باری دەروونی سەقامگیر دەکات. - گرنگی کلینیکی: پێویستە بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت و بەردەوام پشکنینی خوێن بکرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: لەوانەیە زیپکەی پێست، سەرگێژخواردن، و دڵتێکەڵهاتن دروست بکات.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە تشنج (Antiepileptic drug). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Pyrollidone derivative. - میکانیزمی کردار: میکانیزمی تەواوی کاریگەری levetiracetam بە تەواوی ڕوون نییە، بەڵام وا دادەنرێت کە پەیوەندی هەیە بە bindingی پروتینی SV2A کە لە vesiclesی synapses هەبوونی هەیە، کە لەوانەیە کاریگەری لەسەر دەردانی neurotransmitter هەبێت. بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر receptorەکانی neurotransmitter نییە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی و تەواوی لە ڕێگەی دەمەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100 bioavailable. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٦-٨ کاتژمێر. لە کەسانی بەساڵاچوو و ئەو کەسانەی کە کێشەی گورچیلەیان هەیە، نیوە تەمەن درێژتر دەبێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی کاتژمێرێکدا دەگاتە بەرزترین ئاستی لە پلازمادا، ئەگەر لە ڕێگەی دەمەوە بەکاربهێنرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرە جیاوازەکانی seizure (تشنج) وەک myoclonic seizures, partial-onset seizures, tonic-clonic seizures. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتدا بۆ چارەسەری سەرئێشەی migraine بەکاردێت، بەڵام ئەمە بە شێوەیەکی سەرەکی نییە. - مەرجەکانی ئامانج: کەسانی تووشبوو بە نەخۆشی epilepsy (صرع) کە تشنجیان هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کۆنتڕۆڵکردنی تشنج و کەمکردنەوەی ڕوودانی تشنج و باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند ڕۆژێک بخایەنێت تا کاریگەریی تەواوی دەرمانەکە دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: نزیکەی ١٢ کاتژمێر بۆ دۆزێکی standard. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تردا interactionی هەیە، بۆیە پێویستە ئاگاداری کارلێکەکان بیت، بۆ نمونە لەگەڵ phenytoin. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بە شێوەیەکی گشتی دیاریکراو نییە، بەڵام بە پشتبەستن بە وەڵامی نەخۆش و چاودێری کاریگەرییە لاوەکییەکان، دۆزەکە ڕێکدەخرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانەکە کار لەسەر SV2A دەکات، کە ڕۆڵی هەیە لە دەردانی neurotransmitter. - سوودەکانی: کاریگەرییەکی باشی هەیە لە کۆنتڕۆڵکردنی تشنج، بە تایبەتی لەو نەخۆشانەی کە بە دەرمانەکانی تر کۆنتڕۆڵ ناکرێن. - گرنگی کلینیکی: بەربڵاوە لە چارەسەری epilepsy و بۆ کۆنتڕۆڵکردنی تشنج بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام دەبێت ئاگاداری کاریگەرییە لاوەکییەکان بیت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە خەمۆکی (Antidepressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: SSRI (Selective Serotonin Reuptake Inhibitor). - میکانیزمی کردار: Escitalopram کار دەکات بە زیادکردنی ڕێژەی serotonin لە مێشکدا. Serotonin ماددەیەکی کیمیاییە کە یارمەتی ڕێکخستنی باری دەروونی دەدات. Escitalopram ڕێگری دەکات لە گەڕاندنەوەی serotonin بۆ ناو خانە دەمارییەکان، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی serotonin لە بۆشایی نێوان خانە دەمارییەکان، کە یارمەتی باشترکردنی باری دەروونی دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 27-32 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 4-5 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری خەمۆکی گەورە (Major Depressive Disorder). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشی دڵەڕاوکێی گشتی (Generalized Anxiety Disorder)، نەخۆشی ترس (Panic Disorder)، نەخۆشی کۆمەڵایەتی (Social Anxiety Disorder) و نەخۆشی وەسواسی (Obsessive-Compulsive Disorder (OCD)). - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی کە نیشانەکانی خەمۆکی و دڵەڕاوکێیان هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: باشترکردنی باری دەروونی، کەمکردنەوەی نیشانەکانی دڵەڕاوکێ، باشترکردنی کوالێتی خەو، زیادکردنی ئاستی وزە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەک بخایەنێت تا کاریگەرییە تەواوەکانی دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: تاوەکو دەرمانەکە بەردەوام بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانەکانی دیکە، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو ئەو دەرمانانەی بەکاریاندەهێنیت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە، پێویستە بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەری تایبەتی هەیە لەسەر serotonin. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی خەمۆکی و دڵەڕاوکێ. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی بەربڵاوە بۆ چارەسەری نەخۆشییە دەروونییەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە خەمۆکی (Antidepressant) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Selective Serotonin Reuptake Inhibitor (SSRI). - میکانیزمی کردار: Sertraline کار دەکات بە زیادکردنی ئاستی سیرۆتۆنین (serotonin) لە مێشکدا. سیرۆتۆنین ماددەیەکی کیمیاییە کە یارمەتی ڕێکخستنی باری دەروونی دەدات. Sertraline ڕێگری دەکات لە گەڕاندنەوەی سیرۆتۆنین بۆ ناو خانە دەمارییەکان (reuptake)، بەمەش بڕی سیرۆتۆنین لە نێوان خانە دەمارییەکاندا زیاد دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە باشی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 44%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 26-36 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە 4.5 بۆ 8.4 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری خەمۆکی (depression)، نەخۆشی وەسواسی زۆرەملێ (obsessive-compulsive disorder - OCD)، نەخۆشی دڵەڕاوکێی کۆمەڵایەتی (social anxiety disorder)، نەخۆشی ترس و دڵەڕاوکێ (panic disorder)، و نەخۆشی Post-traumatic stress disorder (PTSD). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری Premenstrual Dysphoric Disorder (PMDD). - مەرجەکانی ئامانج: خەمۆکی، نەخۆشی وەسواسی زۆرەملێ، دڵەڕاوکێی کۆمەڵایەتی، ترس و دڵەڕاوکێ، PTSD، PMDD. - سودەکانی چارەسەرکردن: باشترکردنی باری دەروونی، کەمکردنەوەی نیگەرانی و ترس، کەمکردنەوەی کردەوەی وەسواسی، باشترکردنی توانای کۆمەڵایەتی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا کاریگەریی تەواوی دەرمانەکە دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی بە شێوەیەکی گشتی بۆ ماوەی 24 کاتژمێر دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تردا بکات، بەتایبەتی MAO inhibitors و دەرمانەکانی تر کە کار لە سیرۆتۆنین دەکەن. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی فراوانی هەیە، بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: SSRI کە بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەری لەسەر سیرۆتۆنین هەیە. - سوودەکانی: کاریگەرییەکی باشی هەیە لەسەر چارەسەری خەمۆکی و دڵەڕاوکێ. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی باوە بۆ چارەسەری نەخۆشییە دەروونییەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە خەمۆکی (Antidepressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Selective Serotonin Reuptake Inhibitor (SSRI). - میکانیزمی کردار: Fluoxetine کار دەکات بە زیادکردنی ڕێژەی serotonin لە مێشکدا. Serotonin ماددەیەکی کیمیاییە کە یارمەتی ڕێکخستنی mood دەدات. Fluoxetine ڕێگری دەکات لە گەڕانەوەی serotonin بۆ ناو خانە دەمارییەکان (reuptake)، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی serotonin لە بۆشایی نێوان خانە دەمارییەکان (synapse) و یارمەتی باشترکردنی mood دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: زۆر باش دەمژرێت لە ڕیخۆڵەکانەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی نزیکەی 72%ـە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دەرمانەکە درێژە، نزیکەی 4 بۆ 6 ڕۆژە بۆ fluoxetine و 4 بۆ 16 ڕۆژە بۆ metabolite سەرەکییەکەی، کە norfluoxetineـە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 6 بۆ 8 کاتژمێردا دەگاتە لوتکەی چڕی لە پلازمادا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری خەمۆکی (depression)، نەخۆشی وەسواسی (OCD)، نەخۆشی بولیمیا نێرڤۆسا (bulimia nervosa). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشی پەشۆکاوی پێش سوڕی مانگانە (PMDD)، و panic disorder. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی کە خەمۆکییان هەیە، وەسوواسیان هەیە، یان بولیمیایان هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: باشترکردنی mood، کەمکردنەوەی بیرکردنەوە وەسوواسییەکان، و ڕێکخستنی ئارەزووی خواردن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییە سەرەتاییەکان ڕەنگە لە ماوەی 1 بۆ 2 هەفتەدا دەربکەون، بەڵام ڕەنگە چەند هەفتەیەکی تر بخایەنێت تا کاریگەری تەواو دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە درێژە بەهۆی نیوە تەمەنی درێژییەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێکی هەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی تردا، وەک MAOIs و دەرمانەکانی تر کە کاریگەرییان لەسەر serotonin هەیە. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری دەرمانەکە فراوانە، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: نیوە تەمەنی درێژ. - سوودەکانی: کاریگەری دژە خەمۆکی بەهێزە، بەکارهێنانی ئاسانە بەهۆی تەنیا یەک جار بەکارهێنان لە ڕۆژێکدا. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ چارەسەری خەمۆکی و نەخۆشییە دەروونییەکانی تر. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام ڕەنگە هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: پرۆمێثازین دەرمانێکی antihistamineیە کە کاریگەرییەکانی histamine لە لەشدا کەمدەکاتەوە، هەروەها وەک antiemetic (دژە قەڵەقی) و sedative (ئارامکەرەوە) بەکاردێت. لەگەڵ ئەوەشدا، دەتوانێت کاریگەری لەسەر سیستمى دەمارى ناویی هەبێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پرۆمێثازین Phenothiazine دەکەوێتە گروپی dەرمانەکانەوە. ئەم گروپە بەهۆی کاریگەری لەسەر ڕێگە پێدانی کەناڵەکانی کلسیم و کاریگەری لەسەر ڕێگەپێدانى ئەسید هیدرۆکلۆرید لە گەدەدا ناسراوە. - میکانیزمی کردار: پرۆمێثازین بە بەستنی بە ڕیسێپتۆرەکانی H1 histamine کاریگەرییەکانی histamine کەمدەکاتەوە کە دەبێتە هۆی دەرکەوتنی ئالێرژى و قەڵەقی. هەروەها کاریگەری لەسەر ڕێگای دەماریدا هەیە کە دەبێتە هۆی کاریگەری ئارامکەرەوە و دژە قەڵەقی. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی پرۆمێثازین زۆر باشە بە زمانی و بە زۆر ڕێگەی تر وەک عەضلانی و دەرزی خێرا و بە شێوەیەکی باش دەمژێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەییی پرۆمێثازین لە پلازما زیاترە لە ئاستی بەرز دەبێت لە دوای خواردنی دەرمانەکە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی پرۆمێثازین لە نێوان ٦ تا ١٠ کاژێر دایە، بەڵام لە کەسانی پیری دەتوانێت بۆ ماوەیەکی درێژتر بمێنێتەوە. ئەمەش کاریگەریه کانی دەرمان درێژ دەکاتەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما، واتا بەرزترین ئاستى پرۆمێثازین لە خوێندا، لە ماوەی ١ تا ٢ کاژێر دواتر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: پرۆمێثازین بە سەرەکی وەک antihistamine بۆ چارەسەرکردنی نیشانەکانی ئالێرژى بەکاردێت، وەک هەڵئاوسانی چاو و لووت، کۆکە و پێست. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکاردێت وەک دژە قەڵەقی (antiemetic) بۆ کەمکردنەوەی قەڵەقی و وەک ئارامکەرەوە (sedative) بۆ کەمکردنەوەی بێخەوی. - مەرجەکانی ئامانج: نیشانەکانی ئالێرژى، قەڵەقی، و بێخەوی. پرۆمێثازین بەکاردێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر بۆ ئاسانکاری کردن لە نەشتەرگەری و دەرمان چارەسەرکردنی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەم کردنی نیشانەکانی ئالێرژى، کەم کردنی قەڵەقی، و ئارامکردنەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی پرۆمێثازین لە ماوەی ٣٠ خولەک بۆ کاتژمێرێک دەردەکەون دوای بەکارهێنانى. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەری پرۆمێثازین بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆزی دەرمانەکە دەگۆڕێت، بەڵام بە گشتی ٤ تا ٦ کاژێر دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک دەکات لەگەڵ زۆر دەرمانێکی تر، هەر بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانەکانی تر کە بەکاری دێنیت. - مەودای چارەسەری: دۆزی پرۆمێثازین بەپێی تەمەن، کێش، و مەرجەکانی تەندروستی دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پرۆمێثازین دەتوانێت بەکاردێت لە چەند ڕێگەی جیاوازەوە وەک دەرزی، تەبلەت، شربەت. - سوودەکانی: ئاسانکاری کردن لە نیشانەکانی ئالێرژى، کەم کردنەوەی قەڵەقی، و ئارام کردنەوە. - گرنگی کلینیکی: پرۆمێثازین دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی چەندین مەرج. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانێکی تر، پرۆمێثازین هەندێک کاردانەوەی لاوەکی هەیە، بەڵام بەگشتی دەرمانێکی ئاساییە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Fluconazole دەرمانێکی دژە هەڵامی (antifungal)یە کە بۆ چارەسەرکردنی هەڵامەکان بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی تریازۆل (triazole) کە بەهۆی ڕێگری لە دروستبوونی ئەرجی ستیرۆڵ (ergosterol) لە پەردەی خانەی هەڵامەکان کاردەکات. ئەم ڕێگریە دەبێتە هۆی لەناوچوونی خانەکانی هەڵام. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Fluconazole یەکێکە لە دەرمانەکانی گروپی triazole antifungal drug class. لە ڕووی کیمیاییەوە ئەم دەرمانە بە ساختاری تریازۆلی دیاریکراوە کە بە شێوەیەکی تایبەت لەگەڵ ئەنزایمی cytochrome P450 ی هەڵامەکان کاردەکات. - میکانیزمی کردار: میکانیزمی کارکردنی Fluconazole بە ڕێگریکردن لە دروستبونی ergosterol لە پەردەی خانەی هەڵامەکانە، کە پێکهاتەیەکی گرنگی پەردەکەیە. بەم شێوەیە پەردەی خانەی هەڵام ناتوانێت بە باشی کاربکات و دەبێتە هۆی لەناوچوونی خانەکە. ئەم پڕۆسەیە بە شێوەیەکی تایبەت بۆ خانەکانی هەڵامەکانە و کاریگەری زۆر کەم لەسەر خانەکانی مرۆڤە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی Fluconazole لە ڕێگای دەمەوە بەرزە، نزیکەی 90٪. - بەردەستبوونی زیندەیی: لە خوێندا بە شێوەیەکی باش بەردەستە و بەشێکی زۆری دەچێتە ناو شلەکانی جەستەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Fluconazole درێژە، واتە بۆ ماوەیەکی زۆر لە جەستەدا دەمێنێتەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕی Fluconazole لە پلازما دوای‌ کاتێکی دیاری کراو دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی جۆرەکانی هەڵام (fungal infections) کە لەپێست، نینۆک، و مێشکدا ڕوودەدەن. ھەروەھا بۆ چارەسەرکردنی کاندیدیازیس (candidiasis) بەکاردێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەندێک جۆری هەڵامی گران. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی چەندین جۆری هەڵام بەکاردێت، لەوانە هەڵامی پێست، هەڵامی نینۆک، کاندیدیازیسی دەم و گەروو، و هەڵامی سیەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: Fluconazole دەتوانێت ڕێگری بکات لە بڵاوبوونەوەی هەڵام و هۆکارەکانی دەرکەوتنی کەم بکاتەوە، ھەروەھا دەتوانێت کێشەکە چارەسەر بکات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی Fluconazole لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی Fluconazole بەپێی جۆری هەڵام و جۆری بەکارهێنان دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: Fluconazole دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا کار لێک بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن بەپێی جۆری هەڵام و جۆری بەکارهێنان دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Fluconazole بە شێوەیەکی باش لە جەستەدا بڵاو دەبێتەوە و دەچێتە ناو شلەکانی جەستەوە وەک مێشک. - سودەکانی: چارەسەرکردنی جۆرەکانی هەڵام بە شێوەیەکی کارا. - گرنگی کلینیکی: Fluconazole ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەرکردنی چەندین جۆری هەڵامدا هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی ئەم دەرمانە سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: پرۆمێثازین دەرمانێکی antihistamineیە کە کاریگەرییەکانی histamine لە لەشدا کەمدەکاتەوە، هەروەها وەک antiemetic (دژە قەڵەقی) و sedative (ئارامکەرەوە) بەکاردێت. لەگەڵ ئەوەشدا، دەتوانێت کاریگەری لەسەر سیستمى دەمارى ناویی هەبێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پرۆمێثازین Phenothiazine دەکەوێتە گروپی dەرمانەکانەوە. ئەم گروپە بەهۆی کاریگەری لەسەر ڕێگە پێدانی کەناڵەکانی کلسیم و کاریگەری لەسەر ڕێگەپێدانى ئەسید هیدرۆکلۆرید لە گەدەدا ناسراوە. - میکانیزمی کردار: پرۆمێثازین بە بەستنی بە ڕیسێپتۆرەکانی H1 histamine کاریگەرییەکانی histamine کەمدەکاتەوە کە دەبێتە هۆی دەرکەوتنی ئالێرژى و قەڵەقی. هەروەها کاریگەری لەسەر ڕێگای دەماریدا هەیە کە دەبێتە هۆی کاریگەری ئارامکەرەوە و دژە قەڵەقی. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی پرۆمێثازین زۆر باشە بە زمانی و بە زۆر ڕێگەی تر وەک عەضلانی و دەرزی خێرا و بە شێوەیەکی باش دەمژێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەییی پرۆمێثازین لە پلازما زیاترە لە ئاستی بەرز دەبێت لە دوای خواردنی دەرمانەکە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی پرۆمێثازین لە نێوان ٦ تا ١٠ کاژێر دایە، بەڵام لە کەسانی پیری دەتوانێت بۆ ماوەیەکی درێژتر بمێنێتەوە. ئەمەش کاریگەریه کانی دەرمان درێژ دەکاتەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما، واتا بەرزترین ئاستى پرۆمێثازین لە خوێندا، لە ماوەی ١ تا ٢ کاژێر دواتر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: پرۆمێثازین بە سەرەکی وەک antihistamine بۆ چارەسەرکردنی نیشانەکانی ئالێرژى بەکاردێت، وەک هەڵئاوسانی چاو و لووت، کۆکە و پێست. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکاردێت وەک دژە قەڵەقی (antiemetic) بۆ کەمکردنەوەی قەڵەقی و وەک ئارامکەرەوە (sedative) بۆ کەمکردنەوەی بێخەوی. - مەرجەکانی ئامانج: نیشانەکانی ئالێرژى، قەڵەقی، و بێخەوی. پرۆمێثازین بەکاردێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر بۆ ئاسانکاری کردن لە نەشتەرگەری و دەرمان چارەسەرکردنی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەم کردنی نیشانەکانی ئالێرژى، کەم کردنی قەڵەقی، و ئارامکردنەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی پرۆمێثازین لە ماوەی ٣٠ خولەک بۆ کاتژمێرێک دەردەکەون دوای بەکارهێنانى. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەری پرۆمێثازین بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆزی دەرمانەکە دەگۆڕێت، بەڵام بە گشتی ٤ تا ٦ کاژێر دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک دەکات لەگەڵ زۆر دەرمانێکی تر، هەر بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانەکانی تر کە بەکاری دێنیت. - مەودای چارەسەری: دۆزی پرۆمێثازین بەپێی تەمەن، کێش، و مەرجەکانی تەندروستی دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پرۆمێثازین دەتوانێت بەکاردێت لە چەند ڕێگەی جیاوازەوە وەک دەرزی، تەبلەت، شربەت. - سوودەکانی: ئاسانکاری کردن لە نیشانەکانی ئالێرژى، کەم کردنەوەی قەڵەقی، و ئارام کردنەوە. - گرنگی کلینیکی: پرۆمێثازین دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی چەندین مەرج. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانێکی تر، پرۆمێثازین هەندێک کاردانەوەی لاوەکی هەیە، بەڵام بەگشتی دەرمانێکی ئاساییە.

a month ago

زیاتر

@وەسف دیفینهایدرامین(ئەلەرمین) دژە هیستامینێکی نەوەی یەکەمە کە بە شێوەیەکی باو بەکاردێت بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی حەساسیەت و تای پەلەوەری و سەرمابوون. هەروەها وەک مادەیەکی هێورکەرەوە کاردەکات و لە هەندێک لە یارمەتیدەرەکانی خەوتندا بەکاردێت. @بەکاهێنان - کاردانەوەی حەساسیەت (بۆ نموونە هەوکردنی لووت، کۆکە) - نیشانە باوەکانی سەرمابوون (بۆ نموونە پژمین، ئاوی لووت) - خۆپاراستن و چارەسەری دڵتێک چوون - چارەسەری کورتخایەن بۆ کەمخەوی - نیشانەکانی پارکینسۆن (کاریگەری دژە کۆلینەرژیک) @بەکارنایات - هەستیاری زۆر بە دیفینهایدرامین یان هەر پێکهاتەیەکی فۆرمولاسیۆنەکە - منداڵی تازە لەدایکبوو یان کۆرپەی پێشوەختە - خانمانی شیردەر (کاتێک بە ژەمە زۆر بەکاردێن) - ئەو نەخۆشانەی کە ڕێگریکەری MAO (ڕێگریکەری مۆنۆئەمین ئۆکسیدایز) وەردەگرن @کاریگەری لاوەکی - خەواڵوویی - سەرگێژخواردن - وشکبوونەوەی دەم، لووت، یان قوڕگ - قەبزی کاڵبوونەوەی بینین - کێشەی میزکردن @کاریگەری نەرێنی - کاردانەوەی توندی حەساسیەت (پەڵە، خوران، ئاوسانی) - ناڕێکی لێدانی دڵ (ناڕێکی لێدانی دڵ) - سەرلێشێواوی (بەتایبەت لە کەسانی بەساڵاچوودا) - گرژبوونی دەگمەن - خەون بینین (بەتایبەت لەگەڵ ژەمی زیادە) @بەکارهێنان لە کاتی دووگیانیدا - دیفینهایدرامین پۆلێن دەکرێت بە پۆلی دووگیانی B. - توێژینەوە لەسەر ئاژەڵان مەترسی لەسەر کۆرپەلە نیشان نەداوە؛ بەڵام هیچ لێکۆڵینەوەیەکی گونجاو و باش کۆنترۆڵکراو لەسەر ژنانی دووگیان نییە. - تەنها پێویستە بەکاربهێنرێت ئەگەر بە ڕوونی پێویست بێت و لەلایەن دابینکەری چاودێری تەندروستیەوە ڕێنمایی بکرێت. @بەکارهێنان لە کاتی شیرپێدان - دیفینهایدرامین تێدەپەڕێت بۆ ناو شیری دایک. - لەوانەیە ببێتە هۆی کاریگەری لاوەکی لە کۆرپەی شیردەر، وەک خەواڵوویی نائاسایی یان توڕەبوون. - ژەمە زۆرەکان یان بەکارهێنانی درێژخایەن بە گشتی لە کاتی شیرپێداندا پێشنیار ناکرێت.

2 months ago

زیاتر

تێڕوانینێکی گشتی بۆ سێتیریزین @ناوی مارکە: سێتیریزین لە ژێر ناوی جۆراوجۆری مارکەدا دەخرێتە بازاڕەوە، لەوانە زیرتێک، ڕیاکتین، و ئالێرۆف. @نیشانەکان سیتیریزین بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی پەیوەست بە: هەوکردنی لوتی حەساسیەت (تای پەلەوەری): نیشانەکانی بریتین لە پژمین، ئاوی لووت یان خورانی لووت، خوران یان ئاوبوونی چاو، خورانی قوڕگ یان لووت. کۆکە درێژخایەنەکان (کۆپان): یارمەتی کەمکردنەوەی خوران و پەڵە دەدات کە بەهۆی کۆکە دروست دەبێت. @لە چی کاتێکدا نابێت بە کاربێت پێویستە لە سێتیریزین دوور بکەویتەوە لەو کەسانەی کە: هەستیاری زۆری ناسراو بە سیتیریزین یان هەریەکێک لە پێکهاتەکانی. تێکچوونی توندی گورچیلە، چونکە ڕەنگە ڕێکخستنی ژەمە دەرمانەکەی پێویست بێت. ئەو نەخۆشانەی کە ئامۆژگاری دەکرێن دوور بکەونەوە لە خواردنەوە کحولیەکان یان دەرمانی تری خەمۆکی کۆئەندامی دەماری ناوەندی، چونکە سیتیریزین دەبێتە هۆی خەواڵوویی. @شێوازی کار کردنی چۆنە؟ ١.سیتیریزین دژەیەکی هەڵبژێردراوی وەرگری هیستامین H1 یە، کە کاریگەرییەکانی هیستامین کەمدەکاتەوە، کە ماددەیەکی کیمیایی بەرپرسە لە نیشانەکانی حەساسیەت. @ژەمی دەرمانەکە و چۆنیەتی بەکارهێنانی سێتیریزین بە هەردوو شێوەی حەب و شروب بەردەستە. ژەمە دەرمانی ئاسایی بریتییە لە: گەورەساڵان و منداڵانی سەروو ٦ ساڵ: ١٠ میلیگرام ڕۆژانە جارێک. منداڵانی تەمەن ٢ بۆ ٦ ساڵ: ٥ میلیگرام ڕۆژانە جارێک. زۆر گرنگە ڕێنماییەکانی دابینکەری چاوەدێری تەندروستی بۆ وەرگرتنی ژەمە دەرمانەکە جێبەجێ بکەیت. @کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان خەواڵوویی وشکبوونەوەی دەم سەرگێژخواردن شەکەتی @کاریگەری نەرێنی ١.هەرچەندە بەگشتی بەرگەی باش دەگیرێت، بەڵام ڕەنگە سێتیریزین کاریگەری نەرێنی جددیتر لە حاڵەتە دەگمەنەکاندا دروست بکات، وەک: کاردانەوەی توندی حەساسیەت (ئەنافیلاکسی) سەختی هەناسەدان یان قووتدان لێدانی دڵ خێرا یان ناڕێک سەرگێژخواردنی توند یان بێهۆشبوون نەخۆشەکان پێویستە دەستبەجێ سەردانی پزیشک بکەن ئەگەر تووشی هەریەکێک لەم کاریگەرییە نەرێنییە توندانە بوون. @ڕێکارەکانی خۆپارێزی ١.نەخۆشەکان پێویستە وریا بن لە کاتی لێخوڕین یان بەکارهێنانی ئامێری قورس تا دەزانن کە سیتیریزین چۆن کاریگەری لەسەریان هەیە. باشتر وایە ڕاوێژ بە کەسێکی پسپۆڕی چاودێری تەندروستی بکەیت ئەگەر نیشانەکان بەردەوام بوون یان خراپتر بوون. @لە کاتی دووگیانی و شیرپێدان بەگشتی سیتیریزین بە سەلامەت دادەنرێت بۆ بەکارهێنان لە کاتی دووگیانی و لەکاتی شیرپێدان، بەڵام ڕاوێژکردن لەگەڵ دابینکەری چاودێری تەندروستی پێشنیار دەکرێت. ئەگەر پێویستت بە زانیاری زیاترە ئاگادارم بکەرەوە!

9 months ago

زیاتر

دیسلۆراتادین دەرمانێکی نەوەی دووەمی دژە هیستامینەکانە کە کار لەسەر وەرگرەکانی هیستامین دەکات بەمەش نیشانەکانی هەستیاری کەمدەکاتەوە کە بەهۆی دەردانی هیستامین لە جەستەدا دروست دەبن بە شێوەیەکی گشتی بەکاردەهێنرێت بۆ چارەسەرکردنی هەستیاری وەرزی وەکو هەستیاری قوڕگ و لووت و گوێ و هەستیاری پێست

a year ago

زیاتر

ئاملۆدیپین ڕێگریکەری کەناڵی کالیسیۆمە کە خوێنبەرەکان فراوان دەکات و ڕۆیشتنی خوێن باشتر دەکات. بۆ چارەسەری بەرزی پەستانی خوێن و ئەنجینا (ئازاری سنگ) بەکاردێت.

a year ago

زیاتر

هایدرۆکۆرتیزۆن دەرمانێکی کۆرتیزۆلە کە کاریگەرییەکانی کۆرتیزۆڵ وەرئەگرێت کە هۆرمۆنێکە بە شێوەیەکی سروشتی لەلایەن ڕژێنەکانی ئەدرنالەوە بەرهەم دێت. دژە هەوکردنی هەیە و هایدرۆکۆرتیزۆن بە شێوەیەکی باو بەکاردێت بۆ کەمکردنەوەی هەوکردن و خوران و سووربوونەوەی پەیوەست بە حاڵەتەکانی پێست وەک ئەکزیما و هەوکردنی پێست و کاردانەوەی هەستیاری. لە هەندێک حاڵەتدا بۆ هەندێک حاڵەتی پزیشکی بەکاردەهێنرێت کە کاریگەری دژە هەوکردن سوودبەخشە.

2 years ago

زیاتر

پاراسیتامۆڵ کە بە ئەسیتامینۆفین ناسراوە، دەرمانێکی بەکارهێنراوی بەرفراوانە و بەهۆی دوو ئامانجەکەیەوە ناسراوە لە بەڕێوەبردنی ئازار و کەمکردنەوەی تا. وەک ئازارشکێنێک، بە شێوەیەکی کاریگەر ئازارێکی سووک تا مامناوەند کەم دەکاتەوە کە لە سەرچاوەی جیاوازەوە سەرچاوە دەگرێت، لەوانە سەرئێشە، ئازاری ماسولکەکان و ناڕەحەتی ددان. لە دەرەوەی تایبەتمەندییە ئازارشکێنەکانی، پاراسیتامۆڵ ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە کەمکردنەوەی تا کە پەیوەندی بە حاڵەتە جۆراوجۆرەکانەوە هەیە، وەک هەوکردن یان نەخۆشییە هەوکردنەکان. ئەم گشتگیرییە وای لێدەکات ببێتە هەڵبژاردەیەکی باو بۆ ئەو کەسانەی کە بەدوای ڕزگاربووندا دەگەڕێن لە ناڕەحەتی گشتی کە بەهۆی ئازار و بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی جەستەوە دروست دەبێت. دڵنیابوون لە بەکارهێنانی دروست بە پابەندبوون بە ژەمە پێشنیار کراوەکان و ڕێنماییەکان زۆر گرنگە بۆ زۆرترین سوودەکانی. لە حاڵەتەکانی درێژخایەن یان خراپتربوونی نیشانەکان، داوای ئامۆژگاری پیشەیی لە دابینکەری چاوەدێری تەندروستی وریایە.

2 years ago

زیاتر

مێبیڤێرین دەرمانێکە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی (IBS) واتە قۆڵۆنی دەماری بەکاردێت. سەر بە پۆلێک دەرمانە کە بە دژە کرژبوون ناسراون، کە بە خاوکردنەوەی ماسولکەکانی ناو ڕیخۆڵەکان و کەمکردنەوەی کرژبوون کاردەکەن ، لەبەر ئەوەی گرژبونی ئەو ماسولکانە دەبێتە هۆی دروستبوونی ئازاری ڕیخۆڵە و سک.

a year ago

زیاتر

تریازۆلام دەرمانێکە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی کەمخەوی بەکاردێت، حاڵەتێک کە بە سەختی خەوتن یان مانەوە لە خەودا دەناسرێتەوە. سەر بە پۆلێک دەرمانە کە پێی دەوترێت بەنزۆدیازیپین، کە کار لەسەر کۆئەندامی دەماری ناوەندی دەکات بۆ بەرهەمهێنانی کاریگەرییەکی هێورکەرەوە. تریازۆلام بە دەستپێکردنی خێرای کارکردن و ماوەی کاریگەری کورتی ناسراوە، ئەمەش وایکردووە بە تایبەتی بۆ ئەو کەسانە بەسوود بێت کە کێشەیان هەیە لە خەوتن بەڵام بۆ پاراستنی خەو بە درێژایی شەو نییە. بەڵام بەهۆی ئەگەری خراپ بەکارهێنان و وابەستەیی، بە شێوەیەکی گشتی تەنها بۆ بەکارهێنانی کورتخایەن دەنووسرێت

a year ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: پڕۆپرانۆلۆل دەرمانێکی بێتا-بڵۆکەرە کە کاریگەری لەسەر سیستەمی دڵ و خوێن بەر بەکار دێنێت. ئەم دەرمانە بە تایبەتی کار لەسەر ڕێگریکردنی چالاکییەکانی سیستەمی سەرەوەی دەمارەکان دەکات کە دەبنە هۆی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و لێدانی خێرای دڵ. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی پەستانی خوێن و لێدانی دڵ. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پڕۆپرانۆلۆل بەشێکە لە گروپی دەرمانەکانی Nonselective beta-adrenergic receptor blocking agents . ئەمە دوایین جۆری دەرمانەکانە بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەر. - میکانیزمی کردار: پڕۆپرانۆلۆل بە ڕێگریکردن لە کاریگەرییەکانی epinephrine و norepinephrine لەسەر گیرەکانی beta-adrenergic کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی لێدانی دڵ، کەمبوونەوەی پەستانی خوێن و کەمبوونەوەی بەرهەمهێنانی renin. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی پڕۆپرانۆلۆل زۆرە لە ڕێگەی دەمەوە و نزیکەی %90 ی دۆزەکە دەمژێت. هەندێک جۆری پڕۆپرانۆلۆل، وەک extended-release tablets ،ڕێژەی مژینیان بە شێوەیەکی جیاواز دەبێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی پڕۆپرانۆلۆل لە گەشەکردنەوەدا کەمترە،بەڵام بە بەکارهێنانی جۆرەکانی extended-release ، ئەمە چارەسەر دەکرێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی پڕۆپرانۆلۆل لە نێوان 3 بۆ 6 کاتژمێردایە. ئەمەش واتە نیوەی دۆزەکە لەو ماوەیەدا لە خوێن دەڕوات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما پڕۆپرانۆلۆل دەگاتە ئاستی زۆر بەرز لە ماوەی یەک کاتژمێر دوای خواردنی دۆزێک، واتە ئاستی زۆر بەرز لە خوێن. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی پەستانی خوێنی بەرز. پڕۆپرانۆلۆل بە شێوەیەکی گشتگیر بەکار دێت بۆ کەمکردنەوەی ڕێژەی خوێن و کەمکردنەوەی پەستانی خوێن. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی arrhythmias (نارێکی لێدانی دڵ) بەکارهێنانی پڕۆپرانۆلۆل بۆ چارەسەرکردنی جۆرەکانی نارێکی لێدانی دڵ زۆر بەسودە. - مەرجەکانی ئامانج: هەروەها بۆ چارەسەرکردنی migraine headaches و anxiety disorders بەکار دێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: ئەم دەرمانە بە کەمکردنەوەی ڕێژەی لێدانی دڵ و پەستانی خوێن، کوالێتی ژیانی نەخۆش باشتر دەکات و مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ کەم دەکاتەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی پڕۆپرانۆلۆل زۆر زوو دەردەکەون، لە ماوەی چەند خولەکێک دوای وەرگرتن. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی پڕۆپرانۆلۆل بەپێی جۆری دەرمان و دۆزەکەی جیاوازە. - کارلێکەکانی دەرمان: پڕۆپرانۆلۆل لەگەڵ چەند دەرمانێکی دیکەدا کارلێک دەکات، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە دەرمانەکانی تر کە نەخۆش بەکاری دێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری پڕۆپرانۆلۆل بەپێی حاڵەتی نەخۆش جیاوازە و دەکرێت لە چەند ڕۆژێک تا چەند ساڵێک بێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پڕۆپرانۆلۆل کاریگەری لەسەر گیرەکانی beta-1 و beta-2 دەبێت، بۆیە دەتوانێت کاریگەری لەسەر سیستەمی هەناسەدانیش هەبێت. - سوودەکانی: پڕۆپرانۆلۆل سوودێکی زۆری هەیە بۆ چارەسەرکردنی چەندین نەخۆشی، وەکو پەستانی خوێنی بەرز، لێدانی خێرای دڵ، و میگرین. - گرنگی کلینیکی: پڕۆپرانۆلۆل دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەر. - پرۆفایلی سەلامەتی: پڕۆپرانۆلۆل دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە پێویستە نەخۆش ئاگاداربێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەتینۆلۆل دەرمانێکی بێتا-بڵۆکەرە کە کاریگەرییەکانی سیستمى سیمپاتیکی دەپەڕێنێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی pressure خوێن و کەمکردنەوەی heart rate بەکاردێت. ئەوە جیاوازە لە بێتا-بڵۆکەرەکانی تر بەهۆی هەبوونی تایبەتمەندییەکی تایبەتەوە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەتینۆلۆل بەشێکە لە گروپی β1-selective adrenergic blocking agents. ئەم گروپە ڕێگری لە کاریگەرییەکانی ئەدرینالین دەکات لەسەر جەستە، بەتایبەت لەسەر دڵ. کاریگەرییەکانی ئەم دەرمانە لەسەر جەستە لەڕێگەی receptor blockage دەبێت. - میکانیزمی کردار: ئەتینۆلۆل بە پەیوەست بوون بە β1-adrenergic receptors لە دڵ، ڕێگری لە کاریگەرییەکانی catecholamines دەکات، کە دەبنە هۆی زیادبوونی heart rate و pressure خوێن. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی contractility و conduction لە دڵدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئەتینۆلۆل لە ڕێگەی oral زۆر بەرزە، نزیکەی ٥٠٪. مژینەکە بە شێوەیەکی بەرچاو  نەگۆڕ دەبێت لەگەڵ خواردنی خواردن. ڕێژەیەکی زۆر کەمی لەگەڵ کەمی ڕیخۆڵەدا کاریگەری دەکاتە سەر مژین. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی ئەتینۆلۆل لە پلازمادا ناوەندە، بەڵام گۆڕانکارییەکانی لە کاتی بەکارهێنان لە جەستەدا هەیە. هەندێک لە بەشەکانی دەگۆڕێن لە جگەر، بەڵام زۆربەی بە شێوەیەکی نەگۆڕ دەردەچن. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەتینۆلۆل لە نێوان ٦ بۆ ٩ کاتژمێردایە. ئەمەش مانای ئەوەیە کە نیوەی دەرمانەکە لە ٦ بۆ ٩ کاتژمێردا لە جەستەدا نامێنێت. ئەم ڕێژەیە دەکرێت گۆڕانکاری بەسەردا بێت بەپێی تەمەن و حاڵەتی تەندروستیی نەخۆش. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازمای ئەتینۆلۆل دوای ١ بۆ ٤ کاتژمێر دوای وەرگرتنی دەرمانەکە دەگاتە لوتکە. کاتژمێرێکی دیاریکراو نییە و گۆڕانکاری بەسەردا دێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی pressure خوێن. ئەتینۆلۆل بەشێوەیەکی بەرچاو بەکاردێت بۆ کەمکردنەوەی pressure خوێن لە نەخۆشەکان کە چارەسەرەکانی تری بۆ نەبووە. - بەکارهێنانی لاوەکی: ئەتینۆلۆل بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی angina pectoris، arrhythmias دڵ، و migraine headaches. بەڵام بۆمەبەستی دووەم بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەتینۆلۆل بۆ چارەسەرکردنی چەندین مەرجی دڵ و خوێن بەکاردێت، وەکو hypertension، angina، tachycardia، و arrhythmias. هاوکات بۆ migraine بەکاردێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: ئەتینۆلۆل دەتوانێت ڕێگە لە heart attack، stroke، و kidney failure بگرێت لە نەخۆشەکانی پەستانی خوێنی بەرزدا. سوودەکەی بەهۆی کەمکردنەوەی باری دڵەوەدەبێت. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی ئەتینۆلۆل دەکرێت دوای چەند کاتژمێرێک بەدی بکرێت، بەڵام بۆ بەدەستهێنانی کاریگەرییە تەواوەکە دەکرێت چەند ڕۆژێک یان چەند هەفتەیەک پێویست بێت. ئەمە دەپەڕێت بەهۆی چۆنییەتی بەکارهێنان. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی ئەتینۆلۆل بۆ ماوەیەکی درێژ دەخایەنێت، بۆیە ڕۆژانە دەبێت بەکاربێت تا کاریگەرییەکانی بەردەوام بن. ئەمەش بە زیاد یان کەمکردنەوەی دۆز دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ئەتینۆلۆل دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تر بکات، بۆیە بەکارهێنانی ئەم دەرمانە پێویستی بە سەرپەرشتی پزیشک هەیە. پێویستە زانیاری لەسەر دەرمانەکانی دیکە بدرێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری ئەتینۆلۆل بەپێی حاڵەتی نەخۆشەکە و بەپێی بڕیار و ڕێنمایی پزیشک دیاری دەکرێت. دۆزی دەرمان و ماوەی چارەسەرکردن دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئەتینۆلۆل β1-selective ە، واتە کاریگەرییەکانی لەسەر β2-receptors کەمترە لە بەراورد لەگەڵ non-selective beta-blockers. ئەمە دەبێتە هۆی کەمتربوونی کاریگەرییە لاوەکییەکان. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی pressure خوێن، کەمکردنەوەی heart rate، کەمکردنەوەی risk بۆ heart attack و stroke. ئەمە سوودە سەرەکییەکانی دەرمانەکەن. - گرنگی کلینیکی: ئەتینۆلۆل دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی hypertension و angina pectoris. ئەمە زۆر گرنگە بۆ پاراستنی تەندروستیی دڵ. - پرۆفایلی سەلامەتی: ئەتینۆلۆل بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت هەندێک کاریگەریی لاوەکی هەبێت، وەکو bradycardia، fatigue، و dizziness. بەڵام ئەمە دەگۆڕێت لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر.

a month ago

زیاتر

مێتۆپرۆلۆل بە پلەی یەکەم بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن (بەرزی فشاری خوێن)، ئەنجینا (ئازاری سنگ) و سستبوونی دڵ بەکاردێت. یارمەتی بەڕێوەبردنی تێکچوونی لێدانی دڵ دەدات و زۆرجار دوای جەڵتەی دڵ بۆ باشترکردنی ڕێژەی مانەوە دەنووسرێت.

9 months ago

زیاتر

کارڤێدیلۆل مادەیەکی بێتا بلۆکەرێکی هەڵنەبژێردراوە و تایبەتمەندی بلۆککردنی ئەلفا-١ی زیادەی هەیە، بۆ کەمکردنەوەی فشار لەسەر دڵ و باشترکردنی سوڕی خوێن دروستکراوە. بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ بەڕێوەبردنی بەرزی فشاری خوێن (بەرزی پەستانی خوێن)، چارەسەرکردنی سستبوونی درێژخایەنی دڵ، و بەرزکردنەوەی ڕێژەی مانەوە دوای سڕبوونی ماسولکەکانی دڵ (جەڵتەی دڵ). کارڤێدیلۆل بە ئارامکردنەوەی خوێنبەرەکان و کەمکردنەوەی لێدانی دڵ، باری کاری دڵ دادەبەزێنێت و کارایی لە پەمپکردنی خوێن باشتر دەکات. ئاماژە و بەکارهێنانەکان کارڤێدیلۆل بە پلەی یەکەم بۆ: بەرزی فشاری خوێن: بۆ دابەزاندنی بەرزی پەستانی خوێن و کەمکردنەوەی ئەگەری ئاڵۆزییەکانی وەک جەڵتەی مێشک یان جەڵتەی دڵ. سستبوونی دڵ: بۆ باشترکردنی کارکردنی دڵ و کەمکردنەوەی نیشانەکانی وەک تەنگەنەفەسی و ماندوێتی و ڕاگرتنی شلە. چارەسەری دوای جەڵتەی دڵ: بۆ بەرزکردنەوەی مانەوە و ڕێگریکردن لە تێکچوونی زیاتری دڵ لە نەخۆشانی کەمبوونەوەی کارکردنی دڵ. میکانیزمی کردار کارڤێدیلۆل ڕێگری لە کارکردنی ئەدرنالین دەکات لەسەر: وەرگرەکانی Beta-1 لە دڵدا: لێدانی دڵ و دەرچوونی دڵ کەمدەکاتەوە. وەرگرەکانی بێتا-٢ لە سییەکان و سیستەمی خوێنبەرەکاندا: ماسولکەکانی نەرمی بۆرییەکانی هەناسە و خوێنبەرەکان ئارام دەکاتەوە. وەرگرەکانی ئەلفا-١ لە خوێنبەرەکاندا: پەرە بە فراوانبوونی خوێنبەرەکان دەدات، بەرگری خوێنبەرەکان کەمدەکاتەوە و پەستانی خوێن دادەبەزێنێت. ئەم کارە تێکەڵە وا دەکات کارڤێدیلۆل کاریگەر بێت لە بەڕێوەبردنی حاڵەتەکانی دڵ و خوێنبەرەکان، بەتایبەتی ئەوانەی کە پەستانی خوێن و فشاری دڵیان تێدایە. فۆڕمی ژەمە دەرمان و بەڕێوەبردنی کارڤێدیلۆل بەم شێوەیە بەردەستە: حەبی دەستبەجێ دەردانی: 3.125 میلیگرام، 6.25 میلیگرام، 12.5 میلیگرام، و 25 میلیگرام. کەپسولی ئازادکردنی درێژخایەن: 10 میلیگرام، 20 میلیگرام، 40 میلیگرام، و 80 میلیگرام. ژەمی دەستپێکی سستبوونی دڵ زۆرجار 3.125 میلیگرامە دووجار لە ڕۆژێکدا، وردە وردە هەر 1-2 هەفتە جارێک زیاد دەکرێت بۆ زۆرترین 25-50 میلیگرام لە ڕۆژێکدا، بە پشتبەستن بە لێبوردەیی. بۆ بەرزی فشاری خوێن، ژەمە ئاساییەکە لە نێوان ٦.٢٥ میلیگرام دوو جار لە ڕۆژێکدا تا ٢٥ میلیگرام دوو جار لە ڕۆژێکدا. هەمیشە ڕێنماییەکانی دابینکەری چاوەدێری تەندروستی بۆ وەرگرتنی ژەمە دەرمانەکە جێبەجێ بکە. کاریگەری لاوەکی باو لە کاتێکدا کە کارڤێدیلۆل بە گشتی بە باشی بەرگە دەگیرێت، هەندێک لە نەخۆشەکان لەوانەیە تووشی ئەمانە بن: سەرگێژخواردن یان سەرسوڕان، بە تایبەتی لە کاتی دەستپێکردن یان زیادکردنی ژەمە دەرمانەکە. ماندوێتی یان خەواڵوویی، بەو پێیەی دەرمانەکە باری کاری دڵ دادەبەزێنێت. برادیکاردیا (لێدانی دڵ خاو): کاریگەرییەکی باوی بێتا بلۆکەرەکانە. دابەزینی پەستانی خوێن (بەرزبوونەوەی فشاری خوێن): بەتایبەتی لە کاتی وەستان (بەرزبوونەوەی پەستانی خوێنی ئۆرتۆستاتیک). کاریگەری لاوەکی جددی کاریگەرییە دەگمەنەکان بەڵام جدییەکان بریتین لە: خراپتربوونی نیشانەکانی سستبوونی دڵ، وەک زیادبوونی هەناسە تەنگی، ئاوسانی، یان زیادبوونی خێرای کێش. کاردانەوەی هەستیاری توند، لەگەڵ نیشانەکانی وەکو پەڵە، خوران، ئاوسان، یان سەختی هەناسەدان. تێکچوونی کارکردنی جگەر: بە زەردبوونی پێست یان چاوەکان، ڕەشبوونی میز، یان ماندوێتییەکی زۆر دەردەکەوێت. ڕێوشوێنی خۆپارێزی و دژە نیشانەکانی نابێت کارڤێدیلۆل لەو کەسانەدا بەکاربهێنرێت کە: تێکچوونی توندی جگەر. تەنگەنەفەسی یان حاڵەتەکانی تری بۆرییەکانی هەناسە. برادیکاردیای توند یان گیرانی دڵ (بەبێ ئامێری پەیسمەیکەر). شۆکی دڵ. ئەو نەخۆشانەی نەخۆشی شەکرەیان هەیە پێویستە لە نزیکەوە چاودێری شەکری خوێن بکەن، چونکە کارڤێدیلۆل دەتوانێت نیشانەکانی دابەزینی شەکری خوێن داپۆشێت. پێویستە دوور بکەویتەوە لە وەستاندنی کتوپڕی دەرمانەکە، چونکە لەوانەیە ببێتە هۆی دووبارەبوونەوەی بەرزی فشاری خوێن یان خراپتربوونی حاڵەتەکانی دڵ. کارلێکەکانی دەرمان ڕەنگە کارڤێدیلۆل کارلێک لەگەڵ: ڕێگریکەرانی کەناڵی کالیسیۆم (بۆ نموونە، ڤێراپامیل، دیلتیازێم): زیادبوونی مەترسی تووشبوون بە برادیکاردیا. ڕێگریکەرانی CYP2D6 (بۆ نموونە، فلۆکستین، کینیدین): گۆڕانی میتابۆلیزمی کارڤێدیلۆل. دەرمانی ئەنسۆلین یان زارەکی شەکرە: کاریگەری زیاتر لەسەر کۆنترۆڵکردنی شەکری خوێن. دابینکەری چاوەدێری تەندروستی خۆت ئاگادار بکەرەوە دەربارەی هەموو ئەو دەرمان و تەواوکەرانەی کە دەیخۆیت بۆ ئەوەی کارلێکە زیانبەخشەکانت نەبێت. بەکارهێنان لە کاتی دووگیانی و شیرپێدان کارڤێدیلۆل بۆ دووگیانی لە پۆلی C پۆلێن دەکرێت، واتە سەلامەتییەکەی بە باشی جێگیر نەکراوە. تەنها لەو کاتەدا پێویستە بەکاربهێنرێت کە سوودە ئەگەرییەکان لە مەترسییەکانی زیاتر بن. لە کاتی شیرپێدان، ڕەنگە کارڤێدیلۆل بە ڕێژەیەکی کەم بگوازرێتەوە بۆ ناو شیری دایک؛ بۆ وەرگرتنی ئامۆژگاری ڕاوێژ بە پزیشکەکەت بکە. ئەنجام کارڤێدیلۆل دەرمانێکی گشتگیرە و سوودەکانی سەلمێنراون بۆ بەڕێوەبردنی حاڵەتەکانی دڵ و خوێنبەرەکان، بەتایبەتی سستبوونی دڵ و بەرزی فشاری خوێن. لە کاتێکدا کە کاریگەرە، بەڵام بەکارهێنانی پێویستی بە چاودێریکردنی ورد و پابەندبوون بە ژەمە دەرمانییە دیاریکراوەکان هەیە بۆ کەمکردنەوەی کاریگەرییە لاوەکییەکان و بەدەستهێنانی ئەنجامە گونجاوەکان. بۆ ڕێنمایی کەسی، هەمیشە ڕاوێژ بە دابینکەری چاوەدێری تەندروستی خۆت بکە.

7 months ago

زیاتر

ئۆکساسیلین دژە زیندەیی بێتا لاکتام بەرگری لە پەنسلیناز بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی ئەو هەوکردنانەی کە بەهۆی ستافیلۆکۆکی بەرهەمهێنەری پەنسلینازەوە دروست دەبن.

a year ago

زیاتر

ئەمپیسیلین ئانتیبایۆتیکێکی بێتا لاکتامی سپێکتریمی فراوانە و بە ڕێگریکردن لە دروستکردنی دیواری خانەکانی بەکتریا کاردەکات.

a year ago

زیاتر

مەتفۆرمین هایدرۆکلۆراید دەرمانێکی دژە شەکرەی زارەکییە کە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ بەڕێوەبردنی جۆری دووەمی شەکرە بەکاردێت. یارمەتی کۆنترۆڵکردنی ئاستی شەکر دەدات لە ڕێگەی کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی گلوکۆز لە جگەر و باشترکردنی هەستیاری ئەنسۆلین و بەرزکردنەوەی وەرگرتنی گلوکۆز لەلایەن ماسولکەکانەوە.

a year ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەلبۆتیرۆل دەرمانێکی بڕۆنکۆدایلتەرە کە بۆ کەمکردنەوەی گیرانی ڕێڕەوەکانی هەوا بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی ئاگۆنیستەکانی بێتا-٢ ئەدرێنێرجیک. کرداری سەرەکی ئەم دەرمانە بەهۆی چالاککردنی ڕیسێپتەرەکانی بێتا-٢ لە ماسولکەکانی ڕێڕەوەکانی هەوا دێتەدی. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەلبۆتیرۆل بەشێکە لە گروپی کاتێکۆلامینەکان و کاریگەری ڕاستەوخۆی هەیە لەسەر ڕێڕەوەکانی هەوا. دەبێتە هۆی ھەڵشەکاندنی ماسولکەکانی ڕێڕەوەکانی هەواو ئاسانکاریی لە ھەناسەدان دەکات. ئەمەش بەهۆی چالاککردنی cAMP (cyclic adenosine monophosphate) ڕێژەکەی زیاد دەکات. - میکانیزمی کردار: ئەلبۆتیرۆل بە بەستنی بە ڕیسێپتەرەکانی بێتا-٢ ئەدرێنێرجیک لە ماسولکەکانی ڕێڕەوەکانی هەوا کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی ھەڵشکان و فراوان بوونی ڕێڕەوەکانی هەوا، لە ئەنجامدا ئاسانکاری لە ھەناسەدان دروست دەکات. ئەم میکانیزمە بەشێوەیەکی خێرا کار دەکات و بۆ ماوەیەکی دیاریکراو کاریگەریی خۆی دەخاتەڕوو. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئەلبۆتیرۆل لە ڕێگای دەمەوە جیاوازە لە ڕێگای inhalerەوە. لە ڕێگای inhalerەوە زۆرترین ڕێژەی مژین دەبێت و لە ڕێگای دەمەوە کەمترە. ئەمەش بەهۆی جیاوازیی ڕێگەی دابەشکردنەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: ئەلبۆتیرۆل بە شێوەیەکی زۆر خێرا لە لایەن جەستەوە دەمژێرێت و خێرا دەچێتە ناو خوێنەوە، کە ئەمەش دەبێتە هۆی کاریگەری خێرا لەسەر ڕێڕەوەکانی هەوا. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەلبۆتیرۆل لەناو جەستەدا کورتە و بەپێی ڕێگای بەکارهێنان جیاوازە. لەگەڵ ئەوەشدا، ھەندێک لە ڕێگەکانی بەکارهێنان نیوە تەمەنی درێژتر دەبێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی ئەلبۆتیرۆل لە پلازما بەپێی ڕێگای بەکارهێنان جیاوازە، بەڵام بە گشتی خێرا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی کۆکە و تەنگ بوونی ھەناسە لە نەخۆشییەکانی ڕێڕەوەکانی ھەوا وەک ئەستما و ھەوکردنی سییەکان. کار گرتن بۆ ھەڵشکان و فراوانکردنی ڕێڕەوەکانی ھەوا و ئاسانکاری لە ھەناسەدان. - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ چارەسەرکردنی ھەوکردنی بڕۆنکیا لە کاتی زیادبوونی نیشانەکان. ھەروەھا بۆ ڕێگرتن لە ھێرشی ئەستما لە کاتی ڕوودانی ھۆکارە دەستپێکەرەکان. - مەرجەکانی ئامانج: ئەستما، بڕۆنکۆسپازم، ھەوکردنی سییەکان، ھەوکردنی بڕۆنکیا. ئەم دەرمانە بەگشتی بەشێوەیەکی لاوەکی بەکاردێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر. - سودەکانی چارەسەرکردن: ئاسانکاری لە ھەناسەدان، کەمکردنەوەی تەنگ بوونی ھەناسە، کەمکردنەوەی بەتاڵ بوونی سییەکان و ھەڵئاوسانی ڕێڕەوەکانی ھەوا. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی ئەلبۆتیرۆل زۆر خێرا دەستپێدەکات، لە ماوەی چەند خولەکێکدا. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمانەکە بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و جۆری نەخۆشی جیاوازە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت لەگەڵ چەند دەرمانێکی تر کارلێک بکات. بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بێت لەھەموو دەرمانەکانی تر کە بەکار دەھێندرێت. - مەودای چارەسەری: ئەلبۆتیرۆل بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکاردێت و دەبێت بەپێی پێویست دەرمانەکە بەکاربھێندرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئاسانکاری خێرا لە ھەناسەدان و کەمکردنەوەی نیشانەکانی تەنگ بوونی ھەناسە. - سوودەکانی: چارەسەرکردنی کاتی نیشانەکانی ئەستما و ھەوکردنی بڕۆنکیا. - گرنگی کلینیکی: ھەڵبژاردەیەکی گرنگە بۆ چارەسەرکردنی نیشانەکانی تەنگ بوونی ھەناسە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی ئەلبۆتیرۆل دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام لە ھەندێک حاڵەتدا کاریگەریی لاوەکی ھەیە.

a month ago

زیاتر

دیلتیازێم بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ بەڕێوەبردنی بەرزی فشاری خوێن و ئەنجینای سنگ بەکاردێت. کاریگەرە لە کۆنترۆڵکردنی لێدانی دڵ لە نەخۆشانەی تووشبوو بە لەرزین لە دەمارەکان و پرۆفایلی لەباری هەیە بۆ نەخۆشانەی تووشبوو بە نەخۆشی خوێنهێنەری تاجی.

9 months ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کورتیکۆستێرۆیدێکی بەهێزە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: گلۆکۆکۆرتیکۆید. - میکانیزمی کردار: بە کەمکردنەوەی هەوکردن، سەرکوتکردنی وەڵامدانەوەی بەرگری لەش کار دەکات. بە دەستتێوەردان لە دروستبوونی ماددە کیمیاییەکان کە دەبنە هۆی هەوکردن، خوروو، و سووربوونەوە کار دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: مژینی clobetasol لە پێستەوە دەگۆڕێت بەپێی بارودۆخی پێست و ناوچەی بەکارهێنان. - بەردەستبوونی زیندەیی: کەمە، بەڵام دەتوانێت بەهۆی بەکارهێنانی داخستنەوە (Occlusion) زیاد بکات. - نیوە تەمەن: زانیاری ورد لەبەردەستدا نییە، بەڵام دەزانرێت کە کاریگەرییەکەی بۆ ماوەیەکی دیاریکراو دەمێنێتەوە دوای بەکارهێنان. - لوتکەی چڕیی پلازما: کەمە، بەڵام ڕەنگە لەدوای ماوەیەکی زۆر بەکارهێنان یان لە ناوچە گەورەکاندا ڕوو بدات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری کورتخایەنی نەخۆشییەکانی پێست وەکو سۆریاسز (psoriasis)، ئێگزیما (eczema)، و درمایتیت (dermatitis) کە وەڵام دەدەنەوە بۆ کورتیکۆستێرۆیدەکان. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی تری پێست بەکاردێت بە ڕێنمایی پزیشک. - مەرجەکانی ئامانج: کەمکردنەوەی هەوکردن، خورشت، سووربوونەوە و ئارامکردنەوەی نیشانەکانی پێست. - سودەکانی چارەسەرکردن: باشترکردنی کوالێتی ژیان بە ڕزگاربوون لە نیشانە ناخۆشەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە چەند ڕۆژێکەوە بۆ هەفتەیەک دەخایەنێت. - ماوەی کارکردن: بەندە لەسەر بڕ و ماوەی بەکارهێنان و جۆری نەخۆشییەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: ئاگاداربە لەگەڵ کورتیکۆستێرۆیدەکانی تر و دەرمانەکانی سەرپێست. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی خۆت لە کاریگەرییە خراپەکان بپارێزیت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کورتیکۆستێرۆیدێکی زۆر بەهێزە و بۆ ماوەیەکی کورت بەکاردێت. - سوودەکانی: کاریگەرە بۆ کەمکردنەوەی هەوکردن و خوروو لە حاڵەتە توندەکاندا. - گرنگی کلینیکی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی خۆت لە کاریگەرییە خراپەکان بپارێزیت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەکارهێنانی درێژخایەن دەبێتە هۆی تەنکبوونەوەی پێست و کێشەی تر.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کورتیکۆستێرۆیدەکان - گروپی کیمیایی/چارەسەری: گلوکۆکۆرتیکۆیدە دەستکردەکان (synthetic glucocorticoids). - میکانیزمی کردار: تریامسینۆلۆن وەک دەرمانێکی دژە ھەوکردن کاردەکات بە کەمکردنەوەی دەردانی ماددە کیمیاییەکانی لەش کە ھەوکردن دروستدەکەن. ھەروەھا کاردەکاتە سەر سیستەمی بەرگری لەش بۆ کەمکردنەوەی وەڵامدانەوەی بەرگری. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: دەگۆڕێت بەپێی شێوەی بەکارھێنان (وەک کرێم، حەب، یان دەرزی). بە شێوەیەکی گشتی لە ڕێگەی پێستەوە بە کەمترین ڕێژە دەمژرێت، بەڵام بەراورد بە بەکارهێنانی سیستەماتیکی (وەک حەب و دەرزی) ڕێژەی مژینی زیاترە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی بەپێی ڕێگای بەکارهێنان دەگۆڕێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی تریامسینۆلۆن نزیکەی ٢-٥ سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: کاتەکە دەگۆڕێت بەپێی ڕێگای بەکارھێنان. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری ھەوکردنی پێست، ئەلێرژی، ھەوکردنی جومگەکان، و ھەندێک نەخۆشییەکانی سی. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشییەکانی خوێن، ھەندێک جۆرەکانی شێرپەنجە، و بۆ سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری لە دوای چاندنی ئەندام. - مەرجەکانی ئامانج: چارەسەری نەخۆشییە ئۆتۆئیمونییەکان، دەردە روماتیزمیەکان و ئەگزیمیا. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار، سورهەڵگەڕانەوە، خورشت، و ئاوسان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەگۆڕێت بەپێی شێوەی بەکارھێنان و دۆخی نەخۆشەکە. ھەندێک جار لە چەند سەعاتێکدا کاریگەرییەکەی دەردەکەوێت، بەڵام لە ھەندێک حاڵەتدا پێویستی بە چەند ڕۆژێک ھەیە. - ماوەی کارکردن: دەگۆڕێت بەپێی شێوەی بەکارھێنان و بڕی دەرمانەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ چەندین دەرمانی تر کارلێکی ھەیە، لەوانە دەرمانی دژە ھەوکردنی ناستیرۆیدی (NSAIDs)، دەرمانی دژە کۆکەرە و ھەندێک دەرمانی شەکرە. - مەودای چارەسەری: پزیشک مەودای چارەسەری دیاری دەکات بەپێی باری تەندروستی نەخۆش و وەڵامدانەوەی لەشی بۆ دەرمانەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی بەھێزی دژە ھەوکردنە. - سوودەکانی: زوو ھەوکردن کەم دەکاتەوە و ئازار ناهێڵێت. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان لە چارەسەری نەخۆشییە جۆراوجۆرەکاندا بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربھێنرێت بەھۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کورتیکۆستیرۆید - گروپی کیمیایی/چارەسەری: گلوکۆکۆرتیکۆید - میکانیزمی کردار: Methylprednisolone کاردەکات بە کەمکردنەوەی هەوکردن و سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری لەش. دەبەستێتەوە بە ڕیسیپتەرەکانی گلوکۆکۆرتیکۆید لە ناو خانەکاندا، کە کاریگەری لەسەر دەربڕینی جینەکان هەیە و بەرهەمهێنانی ماددە هەوکردن دروستکەرەکان کەمدەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕێڕەوی گەدە و ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80% - نیوە تەمەن: نزیکەی 2-4 سەعات - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 سەعاتدا دوای بەکارهێنانی دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری هەوکردن، کاردانەوەی ئەلەرجی، نەخۆشییەکانی بەرگری لەش، و هەندێک جۆری شێرپەنجە. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری تەنگەنەفەسی، ئاوسانی جومگەکان، و نەخۆشییەکانی پێست. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشییەکانی هەوکردن وەک ڕۆماتیزم، نەخۆشییەکانی سییەکان وەک تەنگەنەفەسی، و نەخۆشییەکانی بەرگری لەش وەک نەخۆشی لوپوس. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار، ئاوسان، سووربوونەوە، و باشترکردنی توانای کارکردنی ئەندامەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە ماوەی چەند سەعاتێک یان ڕۆژێکدا دەردەکەوێت، بەپێی باری تەندروستی و جۆری بەکارهێنان. - ماوەی کارکردن: دەوەستێتە سەر ژەم و جۆری بەکارهێنان، بەڵام بە گشتی چەند سەعاتێک تا چەند ڕۆژێک دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانەکانی تردا، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو ئەو دەرمانانەی بەکاریدەهێنیت. - مەودای چارەسەری: دەوەستێتە سەر باری تەندروستی و وەڵامی نەخۆش بۆ دەرمانەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی بەهێزە بۆ کەمکردنەوەی هەوکردن و سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری. - سوودەکانی: بە خێرایی کاریگەری دەردەخات و دەتوانێت کۆمەڵێک نەخۆشی چارەسەر بکات. - گرنگی کلینیکی: بەکارهێنانی بەرفراوانە لە نەخۆشخانەکان و کلینیکەکان بۆ چارەسەری باری تەندروستی جۆراوجۆر. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانەکانی تر، مەترسییەکانی خۆی هەیە، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و بە ڕێنمایی پزیشک بێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دژە هەوکردن، دەرمانی ستیرۆیدی. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Glucocorticoid. - میکانیزمی کردار: دەیکسامێتازۆن بە دەستکاریکردنی دەربڕینی جینەکان کاردەکات. بە شێوەیەکی تایبەت، بە گیرسەکانی گلۆکۆکۆرتیکۆید دەبەسترێتەوە لەناو خانەکاندا. ئەم پەیوەندییە دەبێتە هۆی گواستنەوەی کۆمپلێکس بۆ ناو ناوکی خانە، لەوێدا دەبەسترێتەوە بە بەشە دیاریکراوەکانی DNA و دەبێتە هۆی زیادکردن یان کەمکردنی دەربڕینی جینەکان. ئەم کارلێکە کاریگەری لەسەر بەرهەمهێنانی پرۆتینەکان هەیە کە لە هەوکردن و کارکردنی بەرگری لەشدا بەشدارن. بە کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی ماددە هەوکردنەکان، دەیکسامێتازۆن یارمەتی کەمکردنەوەی هەوکردن و سەرکوتکردنی وەڵامی بەرگری لەش دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕێڕەوی گەدە و ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەرزە، بە نزیکەیی 70-80%. - نیوە تەمەن: درێژخایەنە، نزیکەی 36-72 سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 سەعاتدا دوای بەکارهێنانی دەم دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردن، نەخۆشییەکانی بەرگری لەش، هەستیاری توند، هەندێک جۆری شێرپەنجە، و ڕەوینەوەی ئاوساوی مێشک. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ هێورکردنەوەی ئازار و ئاسانکردنی هەناسەدان بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ڕۆماتیزم، ئاسم (تەنگەنەفەسی)، نەخۆشییەکانی پێست، ئیدیمی مێشک. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، کۆنتڕۆڵکردنی وەڵامی بەرگری لەش، کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لە ماوەی چەند سەعاتێکدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: بەهۆی نیوە تەمەنی درێژەوە، کاریگەرییەکانی بۆ ماوەی 24-72 سەعات دەمێننەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تردا بکات، وەک دەرمانەکانی شەکرە و دژە خەولەکان. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەپێی ڕێنمایی پزیشک بۆ خۆپاراستن لە کاریگەرییە لاوەکییەکان. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دژە هەوکردنێکی بەهێزە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە لە کۆنتڕۆڵکردنی نەخۆشییە درێژخایەنەکان و کەمکردنەوەی ئازار. - گرنگی کلینیکی: لە زۆر بواردا بەکاردێت، لەوانە نەخۆشییەکانی هەناو، پێست، و بەرگری. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی مەترسییەکانی پەیوەست بە بەکارهێنانی درێژخایەن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کورتیکۆستێرۆید (Corticosteroid) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: گلوکۆکۆرتیکۆید (Glucocorticoid) - میکانیزمی کردار: پرێدنیزۆن دەگۆڕێت بۆ پرێدنیزۆلۆن لە لەشدا، کە بە دەبەستنەوە بە وەرگرەکانی گلوکۆکۆرتیکۆید (Glucocorticoid receptors) کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی گۆڕانکاری لە دەربڕینی جینەکان و کاریگەری لەسەر کۆئەندامی بەرگری و هەوکردن. بە شێوەیەکی گشتی، پرێدنیزۆن کاریگەری دژە هەوکردنی هەیە و سیستەمی بەرگری سەرکوت دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 70-90%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 2-3 کاتژمێر بۆ پرێدنیزۆن، و 3-4 کاتژمێر بۆ پرێدنیزۆلۆن (شێوە چالاکەکەی). - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لووتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری هەوکردنە جۆراوجۆرەکان، وەک هەوکردنی جومگەکان (arthritis)، نەخۆشیەکانی سیستەمی بەرگری (autoimmune diseases)، هەستیاری (allergies) و هەندێک جۆری شێرپەنجە. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشیەکانی پێست، ڕەبۆ، هەوکردنی ڕیخۆڵەکان (inflammatory bowel disease). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشییەکانی هەوکردن، نەخۆشییەکانی بەرگری لەش، نەخۆشییەکانی کۆئەندامی هەناسە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری، کەمکردنەوەی ئازار و نیشانەکانی نەخۆشی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەستپێکردنی کاریگەری بەپێی نەخۆشییەکە دەگۆڕێت، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی لە ماوەی چەند کاتژمێر یان ڕۆژێکدا دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە بەندە بە دۆزەکە و چەند جار بەکاردێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تردا دەکرێت، بە تایبەتی ئەوانەی کاریگەرییان لەسەر سیستەمی بەرگری هەیە یان میتابۆلیزمی دەرمان. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی ئەگەری کاریگەرییە لاوەکییەکان. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی بەهێزی دژە هەوکردنی هەیە. - سوودەکانی: دەتوانێت نیشانەکانی نەخۆشییە درێژخایەنەکان کۆنتڕۆڵ بکات. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان لە زۆر بواردا بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی ئەگەری کاریگەرییە لاوەکییەکان.

a month ago

زیاتر

لیڤۆدۆپا&کاربیدۆپا تێکەڵەیەکی دەرمانییە کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە چارەسەرکردنی نەخۆشی پارکینسۆن بەکاردەهێنرێت، کە نەخۆشییەکی دەمارییە و بە نیشانەکانی جووڵەیی وەک لەرزین، ڕەقبوون و خاوبوونەوەی جوڵە تایبەتمەندە, کە ئەم دەرمانە کاردەکات بە زیادکردنی ڕێژەی دۆپامین لە مێشکدا، کە مادەیەکە یارمەتی بەڕێوەبردنی جوڵەی جەستە و هەماهەنگی دەدات ئەمەش نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن کەمدەکاتەوە.

a year ago

زیاتر

دۆمپێریدۆن دەرمانێکە بۆ نەهێشتنی نیشانەکانی سکچوون و ڕشانەوە بەکاردێت. بە ڕێگریکردن لە وەرگرەکانی دۆپامین لە مێشک و ڕیخۆڵەکانی سەرەوە کاردەکات، ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ بەرزکردنەوەی جوڵەی خۆراک لە ڕێگەی گەدە و ڕیخۆڵەکانەوە. هەروەها هەندێک جار دۆمپێریدۆن بۆ هاندانی شیرپێدان لە دایکانی شیردەردا بەکاردەهێنرێت بەهۆی توانای زیادکردنی ئاستی پرۆلاکتین.

a year ago

زیاتر

لیناگلیپتین ڕێگریکەرێکی دیپێپتیدیل پێپتیداز-٤ (DPP-4)ە کە لە چارەسەرکردنی جۆری دووەمی شەکرەدا بەکاردێت. بە زیادکردنی ئاستی ئینکرێتین کاردەکات، کە دەردانی ئەنسۆلین زیاد دەکات و دەردانی گلوکاگۆن کەمدەکاتەوە، لە ئەنجامدا کۆنترۆڵی شەکری خوێن باشتر دەبێت.

10 months ago

زیاتر

ڤیلداگلیپتین دەرمانێکی زارەکییە کە بۆ بەڕێوەبردنی نەخۆشی شەکرەی جۆری دووەم بەکاردێت. سەر بە پۆلێک دەرمانە کە پێیان دەوترێت ڕێگریکەرانی DPP-4. ئەم دەرمانە یارمەتی کۆنترۆڵکردنی ئاستی شەکری خوێن دەدات بە زیادکردنی بەرهەمهێنانی ئەنسۆلین و کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی شەکر لە جگەردا. زۆرجار ڤیلداگلیپتین لەگەڵ خۆراک و وەرزشکردن و دەرمانەکانی تری نەخۆشی شەکرەدا بەکاردێت.

10 months ago

زیاتر

سیتاگلیپتین دەرمانێکی زارەکییە کە بەکاردێت بۆ رێکخستنی نەخۆشی شەکرە جۆری 2. سەر بە پۆلێک لە دەرمانن کەناسراون بە رێگریکەرانی DPP-4 ‏-(dipeptidyl peptidase-4 inhibitors). ئەم دەرمانە کاردەکات بە زیادکردنی ئاستی هۆرمۆنیئیکرێتین، کە یارمەتی رێکخستنی شەکر لە خوێن بەهۆی هانی دەردانی ئەنسۆلین لە پەنکریاس دوای ژەمەکان هەروەها کەمکردنەوەی رێژەی گلوگۆزی بەرهەمهاتوو لە جگەرەوە

a year ago

زیاتر

لۆپید ماددەیەکی ڕێکخستنی چەورییە کە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی ئاستی سێ گلیسیرید و زیادکردنی ئاستی کۆلیسترۆڵی HDL لە خوێندا بەکاردێت. زۆرجار لە نەخۆشانەی بەرزبوونەوەی چەوری خوێن و زیادبوونی سێ گلیسیریدی خوێنیان هەیە بەکاردێت.

a year ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی هۆرمۆنی پاراسایرۆید. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: analogue ی هۆرمۆنی پاراسایرۆید (PTH). - میکانیزمی کردار: teriparatide بەستەر دەبێت بە receptors ی PTH1 لەسەر ڕووی خانەکان، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی ژمارەی osteoblast (خانەکانی ئێسک دروستکەر) بە بەراورد لەگەڵ osteoclast (خانەکانی ئێسک ڕووخێنەر)، کە دواجار چڕی ئێسک زیاد دەکات. کاریگەرییەکە بەندە بە شێوازی بەکارهێنانی دەرمانەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە دوای injection ی subcutaneous دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %95. - نیوە تەمەن: نزیکەی یەک سەعات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لەماوەی 30 خولەکدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری پووکانەوەی ئێسک (osteoporosis) لە ئافرەتانی پاش وەستانی سوڕی مانگانە و پیاوانیشدا کە مەترسی شکانی ئێسکیان زۆرە. هەروەها بۆ چارەسەری پووکانەوەی ئێسک بەهۆی بەکارهێنانی درێژخایەنی glucocorticoids. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ یارمەتیدانی چاکبوونەوەی شکانی ئێسک بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: پووکانەوەی ئێسک کە چڕی ئێسک زۆر کەم بووبێتەوە و مەترسی شکانی زۆر بێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: چڕی ئێسک زیاد دەکات، مەترسی شکانی ئێسک کەم دەکاتەوە، کوالێتی ئێسک باشتر دەکات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: زیادبوونی چڕی ئێسک لە ماوەی چەند مانگێکدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکە لەوانەیە بۆ ماوەیەک بمێنێتەوە تەنانەت دوای وەستانی دەرمانەکەش. - کارلێکەکانی دەرمان: ئاگاداربە لەگەڵ Digoxin، چونکە ڕەنگە مەترسی ژەهراویبوونی Digoxin زیاد بکات. - مەودای چارەسەری: ڕێژەی دیاریکراو لەلایەن پزیشکەوە بۆ هەر کەسێک دادەنرێت بەپێی بارودۆخی تەندروستی. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پێویستە لە ژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت و زۆر گرنگە ڕێنماییەکان جێبەجێ بکرێن. - سوودەکانی: چڕی ئێسک زیاد دەکات و مەترسی شکانی ئێسک کەم دەکاتەوە. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ ئەو کەسانەی مەترسی شکانی ئێسکیان زۆرە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت ووریابیت لە کاریگەرییە لاوەکییەکان وەک دڵتێکەڵهاتن، سەرئێشە و سەرگێژخواردن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی هۆرمۆنی غودەی دەروەقی (Thyroid) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: هۆرمۆنی Thyroid - میکانیزمی کردار: Liothyronine شێوەی دەستکردی هۆرمۆنی Thyroid ی T3 (triiodothyronine) یە. T3 یارمەتی ڕێکخستنی میتابۆلیزم، گەشە، و گەشەکردنی لەش دەدات. ئەم دەرمانە دەچێتە ناو ناوکی خانەکان و کۆ ئەندام دروست دەکات لەگەڵ وەرگرەکانی هۆرمۆنی Thyroid، ئەمەش دەبێتە هۆی دروستبوونی RNA و پرۆتین کە کاریگەری لەسەر کردارە میتابۆلیکەکانی لەش هەیە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەرزە، نزیکەی %٩٥. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٢.٥ ڕۆژ (٦ بۆ ١٢ کاتژمێر). - لوتکەی چڕیی پلازما: نزیکەی ٢ بۆ ٤ کاتژمێر دوای خواردنی دەرمانەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری کەمی دەردانی Thyroid (Hypothyroidism). - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتدا بۆ چارەسەری قەڵەوی بەکاردێت، بەڵام بەبێ ڕێنمایی پزیشک نابێت بەکاربهێنرێت. هەروەها دەکرێت لەگەڵ دەرمانەکانی دژە خەمۆکی بەکاربهێنرێت بۆ یارمەتیدانی چارەسەری خەمۆکی. - مەرجەکانی ئامانج: کەمی دەردانی Thyroid کە دەبێتە هۆی ماندووبوون، زیادبوونی کێش، قەبزی، وشکبوونی پێست، و هەستیاری بەرامبەر سەرما. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی گەڕاندنەوەی ئاستی هۆرمۆنەکانی Thyroid دەدات بۆ ئاستی ئاسایی، ئەمەش دەبێتە هۆی باشتربوونی وزە، کەمکردنەوەی کێش، چارەسەری قەبزی، و باشتربوونی باری دەروونی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەکرێت چەند ڕۆژێک بخایەنێت تا کاریگەرییەکانی دەرمانەکە دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە بۆ چەند ڕۆژێک دەمێنێتەوە دوای وەستانی دەرمانەکەش. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ هەندێک دەرمانی تردا هەیە، وەک دەرمانەکانی دژە خەمۆکی، دەرمانەکانی دڵ، و دەرمانەکانی شەکرە. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: T3 یە کە زووتر دەچێتە کار. - سوودەکانی: بۆ ئەو کەسانەی کە ناتوانن T4 (thyroxine) بگۆڕن بۆ T3 بەسوودە. - گرنگی کلینیکی: پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت بۆ ئەوەی دڵنیا بین لە ئاستی دروستی هۆرمۆنەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: ئەگەر بە ڕێژەی زۆر بەکاربهێنرێت دەبێتە هۆی کاریگەری لاوەکی مەترسیدار.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی هۆرمۆنی ڕژێنی دەرەقی. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: هۆرمۆنی دەستکردی T4 (تایرۆکسین). - میکانیزمی کردار: لووڤۆتایرۆکسین وەکوو هۆرمۆنی T4 لە لەشدا کار دەکات، کە دەگۆڕدرێت بۆ T3 (triiodothyronine)، هۆرمۆنی کارای ڕژێنی دەرەقی. ئەمە یارمەتی ڕێکخستنی میتابۆلیزم و ئاستی وزەی لەش دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەشێوەیەکی گشتی باشە لە ڕێڕەوی هەرسدا، بەڵام دەتوانێت بەهۆی خۆراک و دەرمانەوە کاریگەری لەسەر بێت. - بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability): دەگۆڕێت بەپێی جۆری بەرهەم و تاکەکە، بە نزیکەیی 70-80٪. - نیوە تەمەن (Half-life): نزیکەی 6-7 ڕۆژ. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): ٣-٤ هەفتە پێویستە بۆ گەیشتن بە لوتکەی چڕی لە خوێندا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری کەمی ڕژێنی دەرەقی (hypothyroidism) لە هەموو تەمەنەکاندا. - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ چارەسەری هەندێک جۆری شێرپەنجەی ڕژێنی دەرەقی. - مەرجەکانی ئامانج: کەمی ڕژێنی دەرەقی (هاشیمۆتۆ، لابردنی ڕژێنی دەرەقی). - سودەکانی چارەسەرکردن: باشترکردنی ئاستی وزە، کەمکردنەوەی ماندووبوون، یارمەتیدانی دابەزینی کێش، ڕێکخستنی میزاج و فرمانی زەینی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند هەفتەیەک پێویستە بۆ بینینی کاریگەری تەواو. - ماوەی کارکردن: هۆرمۆن لە لەشدا دەمێنێتەوە بۆ ماوەیەکی درێژ (نیوە تەمەنی درێژ). - کارلێکەکانی دەرمان: زۆر دەرمان و خۆراک دەتوانن کارلێک بکەن لەگەڵ لووڤۆتایرۆکسین، وەک کالسیۆم، ئاسن، و هەندێک دەرمانی دڵ. - مەودای چارەسەری: ئاستی TSH (Thyroid Stimulating Hormone) لەناو مەودای ئاساییدا بێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت ڕۆژانە لەسەر گەدەی بەتاڵ بخورێت و لانیکەم نیو کاتژمێر پێش نانخواردن. - سوودەکانی: کۆنتڕۆڵکردنی نیشانەکانی کەمی ڕژێنی دەرەقی، گەڕاندنەوەی فرمانی ئاسایی ڕژێنی دەرەقی. - گرنگی کلینیکی: پێویستە پشکنینی خوێن بە شێوەیەکی ڕێک ئەنجام بدرێت بۆ دڵنیابوون لەوەی دۆزەکە ڕاستە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە ئەگەر بە ڕێکوپێکی بەکاربهێنرێت. زۆر بەکارهێنانی دەبێتە هۆی زۆری ڕژێنی دەرەقی (hyperthyroidism).

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: stimulant laxative - گروپی کیمیایی/چارەسەری: diphenylmethane derivative - میکانیزمی کردار: bisacodyl ڕاستەوخۆ دیواری کۆڵۆن هان دەدات، کە دەبێتە هۆی زیادبوونی پەڕژین و دەردانی ئاو و خوێ بۆ ناو ڕیخۆڵە، کە ئەمەش دەبێتە هۆی نەرمبوونی پیسایی و ئاسانتر جووڵانی. هەروەها ڕێگری دەکات لە مژینی ئاو لە ناو ڕیخۆڵە گەورەدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: کەم لە ڕیخۆڵە باریکەدا، بەڵام دوای هیدرۆلیز بوون لە ڕیخۆڵە گەورەدا، ماددەی کارا دەکەوێتە کار. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەهۆی مژینی کەمەوە، بەردەستبوونی زیندەیی کەمە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی elimination نزیکەی 6-14 سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: دوای بەکارهێنانی دەم، لوتکەی چڕیی پلازما لە ماوەی 6-12 سەعاتدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری قەبزی کورتخایەن. - بەکارهێنانی لاوەکی: پاککردنەوەی ڕیخۆڵە پێش پڕۆسەی پزیشکی (وەک کۆلۆنۆسکۆپی). - مەرجەکانی ئامانج: قەبزی، ئامادەکاری پێش نەشتەرگەری. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕزگاربوون لە قەبزی، ئاسانکردنی دەردانی پیسایی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بۆ حەبی دەم، 6-12 سەعات، بۆ حەبی کۆم 15-60 خولەک. - ماوەی کارکردن: بەزۆری چەند سەعاتێک. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ ماددە دژەترشەکاندا کارلێک دەکات و کاریگەری bisacodyl کەم دەکاتەوە، پێویستە بە جیا بەکاربهێنرێن. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری دەرمانەکە دیاریکراوە بۆ چارەسەری قەبزی و پاککردنەوەی ڕیخۆڵە، پێویستە لە ژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: bisacodyl stimulant laxative ە و ڕاستەوخۆ کار دەکاتە سەر ماسولکەکانی ڕیخۆڵە. - سوودەکانی: کاریگەرە بۆ چارەسەری قەبزی کورتخایەن و ئامادەکاری پێش پڕۆسەی پزیشکی. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ چارەسەری قەبزی، بەڵام بەکارهێنانی زۆر زیانبەخشە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و بە پێی ڕێنمایی پزیشک.

a month ago

زیاتر

کیتۆرۆلاک دەرمانێکی دژە هەوکردنی ناستیرۆیدە (NSAID) کە تایبەتمەندی ئازارشکێن (ئازار کەمکەرەوە)، دژە هەوکردن و دژە تای (تا کەمکەرەوە)ی هەیە. بە هەردوو شێوەی زارەکی و دەرزی بەردەستە. دەرمانەکە بە ڕێگریکردن لە دروستکردنی پرۆستاگلاندینەکان کاردەکات کە ئەو ماددانە بەشدارن لە نێوەندگیری ئازار و هەوکردن و تا. زۆرجار فۆڕمی زارەکی بۆ چارەسەری کورتخایەنی ئازاری توندی مامناوەند دەنووسرێت، بە شێوەیەکی گشتی تا پێنج ڕۆژ. لە بەرامبەردا، فۆڕمی دەرزی بۆ ئەو بارودۆخانە بەکاردەهێنرێت کە ئازارشکێنی خێرا و بەهێز پێویستە، وەک لە شوێنەکانی دوای نەشتەرگەری. ناوی مارکە کە بە شێوەیەکی باو پەیوەندی بە کیتۆرۆلاکەوە هەیە بریتییە لە تۆرادۆل. کیتۆرۆلاک بە میکانیزمی کارکردنی تایبەتمەندە کە بریتییە لە ڕێگریکردن لە چالاکیی ئەنزیمەکانی سایکلۆئۆکسیجیناز (COX)، بەمەش بەرهەمهێنانی پرۆستاگلاندینەکان کەمدەکاتەوە. ئەم میکانیزمە بەشدارە لە کاریگەرییەکەی لە کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردن کە پەیوەندییان بە حاڵەتە جیاوازەکانەوە هەیە. بەکارهێنانی کیتۆرۆلاک لە ژێر ڕێنمایی پیشەیی چاوەدێری تەندروستیدا زۆر گرنگە بەهۆی کاریگەرییە نەرێنییە ئەگەرییەکان، دژە نیشانەکان و کارلێککردن لەگەڵ دەرمانەکانی تر. بڕیاری دەرمانی کیتۆرۆلاک و هەڵبژاردنی فۆرمولاسیۆن و ماوەی بەکارهێنانی پەیوەستە بە باری پزیشکی تایبەت و باری تەندروستی تاکەکەسی نەخۆشەکە. ئامۆژگاری نەخۆشەکان دەکرێت کە بە توندی پابەندبن بە ژەمە دەرمانی دیاریکراو و ڕاوێژ بە دابینکەری چاوەدێری تەندروستی خۆیان بکەن ئەگەر هەر نیگەرانییەکیان هەبوو یان کاریگەری نەرێنییان هەبوو.

2 years ago

زیاتر

دیکلۆفیناک سۆدیۆم دەرمانێکی دژە هەوکردنی ناستیرۆیدە (NSAID) کە سەر بە پۆلی وەرگیراوەکانی ترشی فینێل ئەسیتکە. بە فۆرمولاسیۆنی جۆراوجۆر بەردەستە، لەوانە حەبی زارەکی، کەپسول، جێڵی ناوەوە، گیراوە بۆ دەرزی.

2 years ago

زیاتر

مێلۆکسیکام دەرمانێکە بەکاردێت بۆ کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردن و ڕەقبوون کە بەهۆی حاڵەتەکانی وەک هەوکردنی جومگەکانەوە دروست دەبێت.

a year ago

زیاتر

فلۆکلۆکساسیلین ئانتیبایۆتیکێکە کە سەر بە پۆلی پەنسلینە بە شێوەیەکی سەرەکی بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردن , فلۆکلۆکساسیلین بە ڕێگریکردن لە دروستکردنی دیواری خانەکانی بەکتریا کاردەکات، ئەمەش وا دەکات بەکتریاکان ئامادەبن بۆ لەناوچوون لەلایەن سیستەمی بەرگری لەشەوە.

a year ago

زیاتر

ئەمۆکسیسیلین + ترشی کلاڤولانیک دەرمانێکی دژە زیندەیی تێکەڵە ، پێکهاتووە لە ئەمۆکسیسیلین کە دژە زیندەیی پەنسلین و ترشی کلاڤولانیک کە یارمەتی درێژکردنەوەی چالاکیی ئەمۆکسیسیلین دەدات دژی بەکتریا کە بە شێوەیەکی ئاسایی بەرگریان هەیە بەرامبەری.

a year ago

زیاتر

پانتۆپرازۆڵ ڕێگریکەری پڕۆتۆن پەمپە (PPI) کە ڕێژەی ترشەڵۆکی بەرهەم هێنراو لە گەدەدا کەم دەکاتەوە. بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی گەڕانەوەی ترشەڵۆکی گەدە و سورێنچک (GERD)، هەوکردنی سورێنچک و حاڵەتەکانی تر کە ترشی زۆری گەدەیان تێدایە.

a year ago

زیاتر

ئیمپاگلیفلۆزین دەرمانێکی زارەکییە بۆ نەخۆشی شەکرە و یارمەتی کۆنترۆڵکردنی ئاستی شەکری خوێن دەدات لەڕێگەی یارمەتیدانی گورچیلە بۆ دەرهێنانی گلوکۆز لە خوێن.

a year ago

زیاتر

دەرمانێکی دابەزاندنی شەکری خوێنە کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە چارەسەرکردنی جۆری دووەمی شەکرە بەکاردێت , کە بە هاندانی پەنکریاس کاردەکات بۆ دەردانی ئەنسۆلین. ئەمەش یارمەتی دابەزاندنی ئاستی گلوکۆزی خوێن دەدات.

a year ago

زیاتر

گلیمێپیراید دەرمانێکی زارەکییە کە بەکاردێت بۆ دابەزاندنی شەکری خوێن لەو کەسانەی کە نەخۆشی شەکرەی جۆری دووەمیان هەیە. سەر بە پۆلی دەرمانی سولفۆنیلوریایە، کە بە هاندانی پەنکریاس کاردەکات بۆ بەرهەمهێنانی ئەنسۆلینی زیاتر. بە شێوەیەکی ئاسایی ڕۆژانە جارێک گلیمیپیراید دەخورێت، زۆرجار شانبەشانی خۆراک و وەرزشکردن بەکاردەهێنرێت بۆ باشترکردنی کۆنترۆڵکردنی شەکری خوێن. لەکاتێکدا کاریگەرە، بەڵام لەوانەیە ببێتە هۆی کاریگەری لاوەکی وەک دابەزینی شەکری خوێن (کەمبوونەوەی شەکری خوێن) و زیادبوونی کێش.

a year ago

زیاتر

ماینۆسایکلین ئانتیبایۆتیکێکی تێتراسایکلین سپێکتریمی فراوانە و بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی کۆمەڵێک هەوکردنی بەکتریا. بە تایبەتی کاریگەرە بۆ ئەو هەوکردنانەی کە بەهۆی بەکتریا گرام پۆزەتیڤ و گرام نێگەتیڤەکانەوە دروست دەبن و بە تایبەتمەندی دژە هەوکردنی ناسراوە. @ نیشانەکان ماینۆسایکلین بە شێوەیەکی باو بۆ: حاڵەتەکانی پێست: زیپکە و ڕۆزاسیا. هەوکردنی بەکتریا: هەوکردنی کۆئەندامی هەناسە، هەوکردنی بۆری میز و هەندێک هەوکردنی سێکسی گواستراو (STIs). بارودۆخی ڕۆماتیزمی: وەک چارەسەرێکی یارمەتیدەر بۆ هەوکردنی جومگەی ڕۆماتیزمی. هەوکردنەکانی تر: تای پەڵەیی شاخی ڕۆکی، کلامیدیا و نەخۆشی لایم. @ میکانیزمی کارکردن ماینۆسایکلین دروستکردنی پڕۆتینی بەکتریا ناهێڵێت بە بەستنەوەی بە ژێر یەکەی ڕیبۆسۆمی 30S، ڕێگری دەکات لە زیادکردنی ترشە ئەمینییەکان بۆ زنجیرەی پێپتیدی گەشەسەندوو. ئەم کاریگەرییە بەکتریا وەستانە گەشەکردن و دووبارەبوونەوەی بەکتریاکان دەواسێت. @ بەکاری مەهێنە لە کاتێکدا هەستیاری زۆر بە ماینۆسایکلین یان تێتراسایکلینەکانی تر. دووگیانی (بەهۆی کاریگەرییە ئەگەرییەکانی تێراتۆجینیک و زیانەکانی کۆرپەلە). منداڵانی خوار تەمەنی ٨ ساڵ (بەهۆی مەترسی گۆڕینی ڕەنگی ددانەکان و کێشەکانی گەشەی ئێسک). @ کاریگەری لاوەکی کاریگەرییە لاوەکییە باوەکان: سەرگێژخواردن و سەرگێژخواردن و سەرسوڕان. سکچوون و ڕشانەوە و سکچوون. گۆڕانی ڕەنگی پێست. کاریگەری لاوەکی جددی: بەرزی فشاری خوێنی ناو سەر (pseudotumor cerebri). کاردانەوەی بەرگری خۆکار (بۆ نموونە، لوپوس بەهۆی دەرمانەوە). کاردانەوەی توندی حەساسیەت (ئەنافیلاکسی). @ ڕەچاوکردنی تایبەت هەستیاری بە ڕووناکی: نەخۆش پێویستە دوور بکەوێتەوە لە بەرکەوتنی درێژخایەنی خۆر یان دژەخۆر بەکاربهێنێت. کارلێکەکان: دوور بکەوەرەوە لە خواردنی لەگەڵ دەرمانی دژە ترش، کالیسیۆم، مەگنیسیۆم، یان تەواوکەری ئاسن، چونکە هەڵمژینی کەم دەکەنەوە. دووگیانی و شیرپێدان: پێشنیار ناکرێت بەهۆی مەترسییەکانی بۆ سەر کۆرپە یان کۆرپە. @ کلینکی ماینۆسایکلین لە نێوان تێتراسایکلینەکاندا ناوازەیە بەهۆی ئەوەی: چەوریخۆشەویستی، ڕێگە بە چوونە ژوورەوەی باشتری شانەکان دەدات، لەوانەش بۆ ناو سیستەمی دەماری ناوەندی (CNS). بەکارهێنان لە چارەسەرکردنی زیپکەی بەردەوام و کاریگەرییەکانی دژە هەوکردن لە دەرەوەی تایبەتمەندییە دژە میکرۆبییەکانی.

6 months ago

زیاتر

تێتراسایکلین دژە زیندەیی سپێکترۆمی فراوانە و بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی جۆراوجۆری بەکتریا، لەوانە زیپکە، هەوکردنی بۆری میز، هەوکردنی کۆئەندامی هەناسە و ئەوانی تر.

a year ago

زیاتر

پیۆگلیتازۆن دەرمانێکی زارەکییە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی جۆری دووەمی شەکرە بەکاردێت , بە باشترکردنی هەستیاری ئەنسۆلین لە ماسولکە و شانەکانی چەوری و کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی گلوکۆز لە جگەردا کاردەکات. ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ دابەزاندنی ئاستی شەکر لە خوێندا.

a year ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی Meningococcal - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکانی Meningococcal کاردەکەن بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی جۆرەکانی باوی بەکتریای *Neisseria meningitidis*. ئەمەش یارمەتی دەدات بۆ پاراستنی کەسەکە لە تووشبوون بە نەخۆشی *Meningococcal*. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڤاکسینەکە پێویستی بە مژین نییە چونکە ڕاستەوخۆ کاردەکات لەناو سیستەمی بەرگریدا. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی تەواوە چونکە لەناو سیستەمی بەرگریدا کاردەکات. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەن بۆ دژەتەنەکانە کە لە لەشدا دروست دەبن و دەتوانێت چەند ساڵێک بخایەنێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی دژەتەنەکان لە خوێندا زیاد دەکات لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دوای کوتانی ڤاکسینەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە نەخۆشی *Meningococcal* کە هۆکارەکەی بەکتریای *Neisseria meningitidis*. - بەکارهێنانی لاوەکی: پاراستن لە جۆرەکانی تایبەتی نەخۆشی *Meningococcal* وەک جۆرەکانی A, C, Y, W-135, و B. - مەرجەکانی ئامانج: کەسانی لاواز و منداڵان و گەنجان و ئەو کەسانەی لە ناوچە مەترسیدارەکاندا دەژین. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگریکردن لە نەخۆشی *Meningococcal* و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی تووشبوون و مردن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: پاراستنەکە دوای چەند هەفتەیەک لە کوتان دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی پاراستنەکە چەند ساڵێکە، بەڵام لەوانەیە پێویست بکات کوتانی دیکە بکرێت بۆ پاراستنی درێژخایەن. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت ڤاکسینەکە لەگەڵ ڤاکسینەکانی تردا بەکاربهێنرێت، بەڵام پێویستە ڕاوێژ بە پزیشک بکرێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری ڤاکسینەکە فراوانە، بەڵام دەبێت ڕێنماییەکانی بەکارهێنانی پزیشک ڕەچاو بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕێگریکردن لە نەخۆشی *Meningococcal*. - سوودەکانی: پاراستن لە نەخۆشییەکی کوشندە. - گرنگی کلینیکی: گرنگە بۆ پاراستنی تەندروستی کۆمەڵگا. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی ڤایرۆسی - میکانیزمی کردار: ڤاکسینی دژە هاربوون کار دەکات بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەنەکان دژی ڤایرۆسی هاربوون. ئەمەش یارمەتیدەرە لە پاراستنی کەسەکە لە تووشبوون بە هاربوون ئەگەر بەرکەوتنی هەبێت لەگەڵ ڤایرۆسەکە. بەکورتی ڤاکسینەکە وەکو ڕاهێنانێک وایە بۆ لەش بۆ ئەوەی ئەگەر ڤایرۆسەکە هات، لەش خۆی بپارێزێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڤاکسینەکە بە شێوەیەکی سیستەماتیکی نامژرێت لە شوێنی لێدانەکەوە، بەڵکو ڕاستەوخۆ کار لەسەر سیستەمی بەرگری دەکات. - بەردەستبوونی زیندەیی: لەبەر ئەوەی ڤاکسینە، بەردەستبوونی زیندەیی (bioavailability) مانایەکی نییە. مەبەست ئەوەیە سیستەمی بەرگری وەڵام بداتەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دژەتەنەکان کە لە ئەنجامی ڤاکسینەکەوە دروست دەبن دەپێورێت، نەک خودی ڤاکسینەکە. ئەم دژەتەنانە دەتوانن بۆ ماوەیەکی درێژ بمێننەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازمای دژەتەنەکان لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا ڕوودەدات دوای تەواوکردنی زنجیرەی ڤاکسینەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: پێشگیری لە هاربوون دوای بەرکەوتن لەگەڵ ئاژەڵێکی گوماناوی. هەروەها پێشگیری پێش بەرکەوتن (pre-exposure prophylaxis) بۆ ئەوکەسانەی لە مەترسیدان. - بەکارهێنانی لاوەکی: نیە. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی بەرکەوتنیان هەبووە لەگەڵ ئاژەڵی گوماناوی یان دەرکەوتوو، وەکو سەگ و پشیلە و شەمشەمەکوێرە، یان ئەو کەسانەی لە مەترسیدان بەهۆی کارەکەیانەوە. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگری دەکات لە گەشەکردنی هاربوون، کە نەخۆشییەکی کوشندەیە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دروستبوونی دژەتەنەکان چەند هەفتەیەکی پێویستە دوای وەرگرتنی ڤاکسینەکە. - ماوەی کارکردن: پاراستنی دژە هاربوون دەتوانێت بۆ ماوەیەکی درێژخایەن بمێنێتەوە، بەڵام پێویستە بەدواداچوون بکرێت و پێکووتەکان دووبارە بکرێنەوە ئەگەر بەرکەوتن ڕوویدا. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی سەرکوتکەری بەرگری لەش دەکرێت کارلێکی هەبێت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی زۆر سەلامەتی هەیە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئەم ڤاکسینە دەتوانێت ڕێگری بکات لە نەخۆشییەکی کوشندە ئەگەر زوو بەکاربهێنرێت دوای بەرکەوتن. - سوودەکانی: پاراستنی درێژخایەن دژی هاربوون. - گرنگی کلینیکی: ڕێگری دەکات لە نەخۆشییەکی کوشندە و پێویستە بە زوویی بەکاربهێنرێت دوای بەرکەوتن. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی دەکرێت هەبن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی لەکارخراو/لاوازکراو - میکانیزمی کردار: ئەم ڤاکسینە سیستەمی بەرگری لەش هان دەدات بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی ڤایرۆسی Japanese Encephalitis (JE). کاتێک کەسێک دووچاری ڤایرۆسی JE دەبێتەوە، دژەتەنەکان ڤایرۆسەکە دەناسنەوە و یارمەتی لەناوبردنی دەدەن، ئەمەش ڕێگری دەکات لە تووشبوون بە نەخۆشییەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لەبەر ئەوەی ڤاکسینە و دەدرێت لە ماسولکە، مژینی خێرایە. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100 چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو سیستەمی لەش. - نیوە تەمەن: ئەم زانیارییە پەیوەندی نییە بۆ ڤاکسینەکان، چونکە ئامانج لێی دروستکردنی بەرگرییەکی درێژخایەنە. - لوتکەی چڕیی پلازما: دژەتەنەکان وردە وردە لە خوێندا زیاد دەکەن دوای وەرگرتنی ڤاکسینەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگری کردن لە تووشبوون بە Japanese Encephalitis. - بەکارهێنانی لاوەکی: ھیچ بەکارھێنانێکی لاوەکی دیاریکراو نییە. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی مەترسی تووشبوونیان ھەیە، وەک گەشتیاران بۆ ناوچە مەترسیدارەکان و دانیشتووانی ئەو ناوچانە. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەرگری درێژخایەن دژی ڤایرۆسی Japanese Encephalitis. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری دوای چەند ھەفتەیەک لە وەرگرتنی ژەمی کۆتایی دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: بەرگری بۆ ماوەی چەند ساڵێک دەمێنێتەوە، بەڵام ڕەنگە پێویست بە ژەمی زیادکەر بکات. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانە سەرکوتکەرەکانی بەرگری لەش (immunosuppressants). - مەودای چارەسەری: مەودایەکی زۆر سەلامەتی ھەیە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پاراستن لە ڤایرۆسی Japanese Encephalitis. - سوودەکانی: ڕێگری لە نەخۆشییەکی مەترسیدار کە دەبێتە ھۆی ھەوکردنی مێشک. - گرنگی کلینیکی: تایبەتە بۆ ئەو کەسانەی کە لە مەترسیدان بۆ تووشبوون بە ڤایرۆسەکە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام ھەندێک کاریگەری لاوەکی سووک ڕوودەدەن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی تایفۆید - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکە کار دەکات بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی بەکتریای Salmonella typhi، کە دەبێتە هۆی تایفۆید. ئەمەش یارمەتی دەدات بۆ خۆپاراستن لە تووشبوون بە نەخۆشییەکە ئەگەر لە داهاتوودا بەرکەوتنی هەبێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: مژینی ڤاکسینی زارەکی لە ڕێگەی ڕیخۆڵەوە ڕوودەدات. ڤاکسینی injection ڕاستەوخۆ لە ماسولکەدا دەکرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی injection بەرزترە بە بەراورد بە ڤاکسینی زارەکی. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دژەتەنە دروستبووەکان بە ڤاکسینەکە، ماوەیەکی زۆر دەخایەنێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازمای دژەتەنەکان لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دوای injection یان وەرگرتنی ڤاکسینی زارەکی بەرز دەبێتەوە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: خۆپاراستن لە تایفۆید، بە تایبەتی بۆ ئەو کەسانەی گەشت دەکەن بۆ ناوچە مەترسیدارەکان. - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگری کردن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە لە ناوچە تووشبووەکان. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی مەترسی تووشبوونیان هەیە بە تایفۆید، وەکو گەشتیاران و ئەوانەی لە ناوچە تووشبووەکاندا دەژین. - سودەکانی چارەسەرکردن: پاراستن لە تایفۆید و کەمکردنەوەی مەترسیی تووشبوون بە نەخۆشییەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: پاراستن لە دوای وەرگرتنی ژەمەکە لە ماوەی 1-2 هەفتەدا دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی پاراستن بەپێی جۆری ڤاکسینەکە دەگۆڕێت، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی بۆ injection نزیکەی 2-3 ساڵە، و بۆ زارەکی نزیکەی 5 ساڵە پێویستە دووبارە بکرێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانە سەرکوتکەرەکانی بەرگری لەشدا هەبێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەریی ڤاکسینەکان فراوانە، چونکە بە مەبەستی خۆپاراستن بەکاردەهێنرێن. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤاکسینەکە بە شێوەیەکی تایبەت بۆ خۆپاراستن لە تایفۆید دروست کراوە. - سوودەکانی: ڕێگری لە نەخۆشییەکی مەترسیدار. - گرنگی کلینیکی: پاراستنی تەندروستی گشتی لە ناوچە تووشبووەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی ڤایرۆسی لاوازکراو - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکە سیستەمی بەرگری لەش هاندەدات بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی ڤایرۆسی تای زەرد، ئەمەش پارێزگاری دەدات بە تاکەکە لە تووشبوون بە نەخۆشییەکە لە داهاتوودا. لەشی مرۆڤ وەڵامدەداتەوە بە دروستکردنی بەرگری، بێ ئەوەی کەسەکە نەخۆش بێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڤاکسینەکان بە شێوەیەکی گشتی نابێت بمژرێن. لە ڕێگەی injection ڕاستەوخۆ دەچنە ناو ماسولکە یان ژێر پێستەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: چونکە ڤاکسینەکان injection دەکرێن، بەردەستبوونی زیندەییان نزیکە لە %100. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دژەتەنەکان دەگۆڕێت، بەڵام بەرگرییەکە زۆرجار بۆ چەندین ساڵ دەمێنێتەوە، تەنانەت بۆ هەموو ژیانیش. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی دژەتەنەکان چەند هەفتەیەک دوای وەرگرتنی ڤاکسینەکە دەردەکەوێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: خۆپاراستن لە تای زەرد - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ ئەو کەسانەی کە گەشت دەکەن بۆ ئەو ناوچانەی کە تای زەرد باوە - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی کە مەترسی تووشبوونیان هەیە بە ڤایرۆسی تای زەرد. - سودەکانی چارەسەرکردن: پاراستن لە نەخۆشییەکی کوشندە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری بە گشتی لە ماوەی 10 ڕۆژدا دروست دەبێت. - ماوەی کارکردن: پاراستن بەلایەنی کەمەوە 10 ساڵ دەخایەنێت و ڕەنگە هەموو ژیانیش بخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانە سەرکوتکەرەکانی بەرگریدا بکات. - مەودای چارەسەری: ناتەندروست. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤاکسینێکی زۆر کاریگەرە بۆ خۆپاراستن لە تای زەرد. - سوودەکانی: ڕێگری دەکات لە نەخۆشییەکی ترسناک و ڕەنگە کوشندە. - گرنگی کلینیکی: تایبەتە بۆ ئەو کەسانەی کە گەشت دەکەن بۆ ناوچە مەترسیدارەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤایرۆسی لاوازکراو - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکە دەبێتە هۆی دروستبوونی بەرگری لەش دژی ڤایرۆسی varicella zoster، کە دەبێتە هۆی ئاوڵەی مریشکە. لەش بەرگری پەیدا دەکات بە دروستکردنی ئەنتیبۆدی تایبەت بە ڤایرۆسەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی ژێرپێستەوە دەدرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: لەبەر ئەوەی ڤاکسینە و ڕاستەوخۆ کار لەسەر سیستەمی بەرگری دەکات، پێوانەکردنی بەردەستبوونی زیندەیی ئاسان نییە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەنتیبۆدییەکان دەپێورێت کە لەش دروستی دەکات، نەک خودی ڤاکسینەکە. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی ئەنتیبۆدییەکان لە خوێندا دوای ماوەیەک بەرز دەبێتەوە، دوای کوتانی ڤاکسینەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگری کردن لە ئاوڵەی مریشکە (Varicella). - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگری کردن لە ئاوڵەی مریشکە لە کەسانی هەستیاردا. - مەرجەکانی ئامانج: منداڵان و گەورەساڵان کە بەرکەوتەیان نەبووە و بەرگرییان نییە. - سودەکانی چارەسەرکردن: خۆپاراستن لە نەخۆشیەکە و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی وەک هەوکردنی سییەکان و زیان گەیاندن بە مێشک. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری لە ماوەی 2-4 هەفتەدا دوای کوتان دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: بەرگری زۆربەی کات درێژخایەنە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کاریگەری ڤاکسینەکە کەم بێتەوە ئەگەر لەگەڵ دەرمانی ستیرۆیدی بەرز یان چارەسەری کیمیایی بەکاربهێنرێت. - مەودای چارەسەری: ئەمە ڤاکسینە نەک دەرمان، بۆیە مەودای چارەسەری نییە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤاکسینێکە بۆ ڕێگری لە نەخۆشییەکی دیاریکراو. - سوودەکانی: ڕێگری لە ئاوڵەی مریشکە و کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکی سەخت. - گرنگی کلینیکی: یارمەتی دەدات کۆنتڕۆڵی نەخۆشییەکە بکرێت لەناو کۆمەڵگەدا. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی سووکی هەیە.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Vaccine - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پێکوتە (Vaccine). - میکانیزمی کردار: پێکوتەی ڤایرۆسی پاپیۆمای مرۆڤ (HPV vaccine) کاردەکات بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی جۆرەکانی HPV کە هۆکاری سەرەکی شێرپەنجەی ملی منداڵدان و نەخۆشییەکانی ترن. ئەم دژەتەنانە یارمەتی دەدەن بۆ ڕێگریکردن لە تووشبوون بە HPV لە داهاتوودا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: مژینی پاش دەرمانەکە زۆر باشە بەڵام بە شێوەیەکی تەواو ڕوون نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی تەواو دیار نییە، چونکە ئەمە پێکوتەیە و کار لەسەر دروستکردنی بەرگری دەکات نەک ڕاستەوخۆ لەناو خوێندا بوونی هەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دژەتەنە دروستبووەکان درێژخایەنە. - لوتکەی چڕیی پلازما: ئەمە پەیوەندی بە چڕیی دژەتەنەکانەوە هەیە لە خوێندا کە بە تێپەڕبوونی کات بەرز دەبێتەوە دوای کوتانەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە تووشبوون بە HPV، ڕێگریکردن لە شێرپەنجەی ملی منداڵدان، شێرپەنجەی زێ، شێرپەنجەی کۆم، و گۆشتی زیادەی زێ. - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگریکردن لە هەندێک جۆری شێرپەنجەی دەم و قوڕگ کە پەیوەندییان بە HPV هەیە. - مەرجەکانی ئامانج: گەنجان و هەرزەکاران پێش دەستپێکردنی چالاکی سێکسی، هەروەها ئەو کەسانەی کە لە مەترسی تووشبووندان. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە شێرپەنجە و نەخۆشییەکانی پەیوەست بە HPV، کەمکردنەوەی پێویستی بە پشکنینی بەردەوامی شێرپەنجەی ملی منداڵدان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری لەش بە تێپەڕبوونی چەند هەفتەیەک یان مانگێک دوای تەواوکردنی زنجیرەی کوتانەکە دروست دەبێت. - ماوەی کارکردن: بەرگری زۆرجار درێژخایەنە. - کارلێکەکانی دەرمان: بە شێوەیەکی گشتی کارلێکی ئەوتۆ لەگەڵ دەرمانەکانی تردا نییە، بەڵام باشترە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانێک کە بەکاردێت. - مەودای چارەسەری: پێکوتەیە، مەودای چارەسەری نییە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پێکوتەیەکی زۆر کاریگەرە بۆ ڕێگریکردن لە نەخۆشییەکانی پەیوەست بە HPV. - سوودەکانی: ڕێگریکردن لە شێرپەنجە و کەمکردنەوەی بارگرانی نەخۆشی. - گرنگی کلینیکی: گرنگە بۆ تەندروستی گشتی و ڕێگریکردن لە شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: زۆربەی خەڵک بە سەلامەتی وەریدەگرن، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی سووک ڕوودەدەن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی پۆلیسیچەراید و کۆنجوگەیت - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکانی نیومۆکۆکال کاردەکەن بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی ئەو جۆرە باکتریایانەی کە دەبنە هۆی نەخۆشی نیومۆکۆکال. ئەم دژەتەنانە یارمەتیدەرن بۆ پاراستنی لەش لە تووشبوون بە باکتریای نیومۆکۆکال. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڤاکسینەکان لە ڕێگەی ماسولکە یان ژێر پێستەوە دەدرێن، بە خێرایی دەمژرێن بۆ ناو خوێن. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی تەواوە. - نیوە تەمەن: چونکە ڤاکسینە، نیوە تەمەنی نییە بە مانای دەرمان. کاریگەرییەکەی پەیوەستە بە هاندانی وەڵامی بەرگری. - لوتکەی چڕیی پلازما: چونکە ڤاکسینە، چڕی پلازمای دەرمان بوونی نییە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە نەخۆشییەکانی نیومۆکۆکال وەک هەوکردنی سییەکان (pneumonia)، هەوکردنی پەردەی مێشک (meningitis)، و هەوکردنی گوێی ناوەڕاست (otitis media). - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگریکردن لە تووشبوون بە نەخۆشییەکانی نیومۆکۆکال لەو کەسانەی کە مەترسی تووشبوونیان زیاترە، وەک کەسانی بەساڵاچوو، منداڵانی بچووک، و ئەو کەسانەی کە نەخۆشی درێژخایەنیان هەیە. - مەرجەکانی ئامانج: هەموو ئەو کەسانەی کە ئەگەری تووشبوونیان زیاترە. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگریکردن لە نەخۆشی و کەمکردنەوەی تووشبوون و مردن بەهۆی نەخۆشی نیومۆکۆکال. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری پێویستی بە چەند هەفتەیەک هەیە بۆ ئەوەی گەشە بکات دوای کوتان. - ماوەی کارکردن: بەرگری دەتوانێت چەند ساڵێک بخایەنێت، بەڵام پێویستە ژەمە زیادەکان وەربگیرێن بۆ پاراستنی درێژخایەن. - کارلێکەکانی دەرمان: بە شێوەیەکی گشتی کارلێکی گرنگی نییە لەگەڵ دەرمانەکانی تردا. - مەودای چارەسەری: چونکە ڤاکسینە، مەودای چارەسەری نییە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕێگریکردن لە نەخۆشی نیومۆکۆکال. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی نەخۆشی و مردن بەهۆی نەخۆشییەوە. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ پاراستنی تەندروستی گشتی و پاراستنی کەسەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام ڕەنگە هەندێک کاریگەری لاوەکی دروست بکات.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤاکسین - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤاکسینی ڤایرۆسی ناچالاک - میکانیزمی کردار: ڤاکسینەکە کار دەکات بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەن دژی ڤایرۆسی هەپاتایتی A و ڤایرۆسی هەپاتایتی B. ئەمەش یارمەتی دەدات بۆ پاراستنی کەسەکە لە تووشبوون بە هەپاتایتی A و B لە داهاتوودا. ڤاکسینەکە ڤایرۆسی زیندوو بەکار ناهێنێت، بۆیە ناتوانێت ببێتە هۆی هەپاتایتی A یان B. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە دوای IM injection بە خێرایی دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی تەواو نازانرێت، بەڵام دژەتەنەکان لە خوێندا دەدۆزرێنەوە لە دوای injection. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دژەتەنەکان بە درێژایی دەمێننەوە، پاراستن بۆ ماوەیەکی درێژ دابین دەکەن. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازما دژەتەنەکان لە ماوەی مانگێک یان دوو مانگ لە دوای تەواوکردنی زنجیرەی ڤاکسینەکە دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: خۆپاراستن لە هەپاتایتی A و هەپاتایتی B - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ ئەو کەسانەی لە مەترسیدان لە تووشبوون بە هەپاتایتی A و B، وەک گەشتیاران بۆ ناوچە مەترسیدارەکان، کارمەندانی تەندروستی، ئەوکەسانەی بە شێوەیەکی درێژخایەن نەخۆشی جگەریان هەیە. - مەرجەکانی ئامانج: هەموو ئەو کەسانەی لە مەترسیدان لە تووشبوون بە هەپاتایتی A و B. - سودەکانی چارەسەرکردن: پاراستن لە هەپاتایتی A و B، کەمکردنەوەی ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشییەکانی جگەر، وەک سیرۆز و شێرپەنجەی جگەر. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری پێویست لە دوای زنجیرەی ڤاکسینەکە دروست دەبێت (بەزۆری لە ماوەی 6 مانگدا). - ماوەی کارکردن: پاراستن بە گشتی بۆ ماوەیەکی درێژخایەنە. - کارلێکەکانی دەرمان: ئاگاداربە لە بەکارهێنانی هاوکات لەگەڵ دەرمانەکانی سەرکوتکەری بەرگری لەش. - مەودای چارەسەری: ئەمە ڤاکسینە و مەودای چارەسەری نییە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پاراستن لە دوو نەخۆشی جیاواز لە یەک کاتدا. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە هەپاتایتی A و B، خۆپاراستن لە نەخۆشییەکانی جگەر. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ پاراستنی تەندروستی گشتی و کەمکردنەوەی بڵاوبوونەوەی هەپاتایتی A و B. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Vaccine - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Tetanus Toxoid - میکانیزمی کردار: Tetanus vaccine کار دەکات بە هاندانی سیستەمی بەرگری لەش بۆ دروستکردنی دژەتەن (antibodies) دژی ژەهری (toxin) بەکتریاکانی tetanus. ئەم دژەتەنانە پارێزگاری لە لەش دەکەن لە تووشبوون بە tetanus ئەگەر لە داهاتوودا بەرکەوتنی هەبێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: مژینی vaccine لە شوێنی injection خێرایە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی نزیکەی 100%ـە، چونکە vaccine ڕاستەوخۆ injection دەکرێتە ناو ماسولکەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دژەتەنەکان (antibodies) دروستکراو درێژخایەنە و بۆ چەند ساڵێک دەمێنێتەوە، کە ئەمەش پاراستنی درێژخایەن دابین دەکات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی دژەتەنەکان لە خوێندا لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دوای injection بەدی دەکرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: خۆپاراستن لە tetanus - بەکارهێنانی لاوەکی: پێشگیری کردن لە tetanus دوای برینداربوون (wound management) - مەرجەکانی ئامانج: هەموو کەسێک پێویستە vaccineـی tetanus وەربگرێت، بەتایبەتی منداڵان و گەورەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: پاراستن لە tetanus، کە نەخۆشییەکی مەترسیدارە و دەبێتە هۆی گرژبوونی ماسولکەکان و تەنانەت مردنیش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەرگری دوای چەند هەفتەیەک لە وەرگرتنی vaccine دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: پاراستن بۆ ماوەی 10 ساڵ دەخایەنێت، دواتر پێویستە booster dose وەربگیرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: بە شێوەیەکی گشتی کارلێکی مەترسیداری نییە لەگەڵ دەرمانەکانی تردا. - مەودای چارەسەری: چونکە vaccineـە، مەودای چارەسەری دیاریکراوی نییە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: vaccineـی tetanus بە سەلامەتی و کاریگەر دادەنرێت بۆ خۆپاراستن لە tetanus. - سوودەکانی: پاراستنی درێژخایەن لە نەخۆشییەکی مەترسیدار. - گرنگی کلینیکی: Tetanus دەتوانێت نەخۆشییەکی کوشندە بێت، vaccineـی tetanus ڕێگە دەگرێت لە تووشبوون بە نەخۆشییەکە. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەرییە لاوەکییەکانی کەم و ئاسایین.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڕێتینۆید - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤیتامین A ئەسید - میکانیزمی کردار: ترێتینۆین بەند دەبێت بە receptors خانەی پێست (receptor) ەکان لە ناو خانەکاندا، کە دەبێتە هۆی گۆڕانکاری لە دەربڕینی جینەکان. ئەمە دەبێتە هۆی زیادکردنی نوێبوونەوەی خانەکان و کەمکردنەوەی دروستبوونی کۆمیدۆنەکان (سیاهە). هەروەها یارمەتی دەدات کۆلاجین (collagen) دروست بکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بڕێکی کەم لە ترێتینۆین لە ڕێگەی پێستەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەهۆی مژینی کەمەوە، بەردەستبوونی زیندەیی زۆر نییە. - نیوە تەمەن: بەهۆی مژینی کەمەوە، نیوە تەمەنی دیاریکراو نییە. - لوتکەی چڕیی پلازما: بەهۆی مژینی کەمەوە، چڕیی پلازمای بەرز نییە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری زیپکە (acne). - بەکارهێنانی لاوەکی: کەمکردنەوەی چرچی و لۆچی پێست و پەڵەی تەمەن. - مەرجەکانی ئامانج: زیپکە، چرچی و لۆچی، پەڵەی تەمەن. - سودەکانی چارەسەرکردن: پێستێکی سافتر، کەمکردنەوەی زیپکە، ڕەنگی پێستێکی یەکسانتر. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند هەفتەیەک بۆ چەند مانگێک. - ماوەی کارکردن: بەردەوام دەبێت بە بەکارهێنانی بەردەوام. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت لەگەڵ دەرمانی تری موضعی (topical) کارلێکی هەبێت، بەتایبەتی ئەوانەی کە پێست وشک دەکەنەوە یان دەخورێنن. - مەودای چارەسەری: بەپێی چڕیی و شێوازی بەکارهێنان دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕێتینۆیدێکە کە بۆ چارەسەری زیپکە و کەمکردنەوەی نیشانەکانی پیری بەکاردێت. - سوودەکانی: یارمەتی ڕزگاربوون لە زیپکە دەدات، پێست ساف دەکات، و چرچی و لۆچی کەم دەکاتەوە. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی کاریگەرە بۆ چارەسەری زیپکە و نیشانەکانی پیری، بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانییەوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەکرێت ببێتە هۆی وشکبوونەوە، سووربوونەوە، و خوران لە پێستدا. گرنگە بە بڕێکی کەم دەست پێ بکرێت و بەپێی پێویست زیاد بکرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی خاوکەرەوەی ماسولکە (Muscle Relaxant) و ئاگۆنیستی ئەلفا-2 ئەدرێنێرجیک (Alpha2-Adrenergic Agonist). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرمانە سەر بە گروپی دەرمانەکانە کە یارمەتی خاوکردنەوەی ماسولکەکان دەدەن و ئازار کەمدەکەنەوە. - میکانیزمی کردار: Tizanidine کار دەکات لەسەر کۆئەندامی دەماری ناوەندی (CNS) بۆ کەمکردنەوەی گرژبوونی ماسولکەکان. ئەمە دەکات بە زیادکردنی کاریگەرییەکانی ماددەی کیمیایی سروشتی لە مێشکدا کە ناوی نۆرئەپینێفرینە (Norepinephrine)، کە یارمەتی ڕێکخستنی گرژبوونی ماسولکە دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: Tizanidine بە خێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: گۆڕانکاری هەیە لە بەردەستبوونی زیندەیی دەرمانەکە لە نێوان تاکەکاندا، دەتوانێت کاریگەری هەبێت لەسەر چۆنیەتی کارکردنی دەرمانەکە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دەرمانەکە نزیکەی ٢-٤ سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لوتکەی چڕی لە پلازمادا لە نێوان ١-٢ سەعات دوای وەرگرتنی دەرمانەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی گرژبوونی ماسولکەکان (Muscle Spasm). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری سەرئێشە و ئازاری درێژخایەن بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: بۆ ئەو کەسانەی کە تووشی گرژبوونی ماسولکە بوون بەهۆی نەخۆشییەکانی وەک فرە sclerosis (multiple sclerosis) یان برینداربوونی بڕبڕەی پشت. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی کەمکردنەوەی ئازار و ڕەقبوونی ماسولکە دەدات، کە ئەمەش دەبێتە هۆی باشترکردنی توانای جووڵە و ئاسانکردنی چالاکییە ڕۆژانەییەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە بە شێوەیەکی گشتی لە ماوەی ١-٢ سەعاتدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە دەتوانێت بۆ ماوەی چەند سەعاتێک بەردەوام بێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەتوانێت کارلێکی هەبێت لەگەڵ هەندێک دەرمانی تردا، وەک دەرمانەکانی خاوکەرەوەی کۆئەندامی دەماری ناوەندی (CNS depressants) و دەرمانەکانی دژی خەمۆکی. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی کاریگەرییە لاوەکییەکان کەم بکرێنەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Tizanidine جیاوازە لە دەرمانەکانی تری خاوکەرەوەی ماسولکە بەهۆی میکانیزمی کارکردنی لەسەر ڕێگرەکانی ئەلفا-٢ ئەدرێنێرجیک. - سوودەکانی: کاریگەرییە لاوەکییەکانی کەمترن لە هەندێک دەرمانی تری خاوکەرەوەی ماسولکە. - گرنگی کلینیکی: بەسوودە بۆ ئەو نەخۆشانەی کە پێویستیان بە دەرمانێکە بۆ کەمکردنەوەی گرژبوونی ماسولکە بەبێ کاریگەرییە لاوەکییە زۆرەکانی دەرمانەکانی تر. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە کێشەی جگەریان هەیە.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ماسولکە خاوکەرەوە - گروپی کیمیایی/چارەسەری: GABA-B agonist (دەرمانێک کە کارلێک دەکات لەگەڵ ڕیceptorsی GABA-B لە دەمارەخانەکاندا) - میکانیزمی کردار: baclofen کاردەکات لەسەر ڕیceptorsی GABA-B لە مێشک و بڕبڕە، کە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی دەمارەخانەکان و خاوکردنەوەی ماسولکەکان. ئەمەش یارمەتی دەدات بۆ کەمکردنەوەی ڕەقبوونی ماسولکەکان و ئازار. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80% - نیوە تەمەن: نزیکەی 2.5 بۆ 4 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لەماوەی 2 بۆ 3 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری ڕەقبوونی ماسولکەکان (spasticity) کە بەهۆی نەخۆشییەکانی وەک multiple sclerosis (MS) یان زیان گەیاندن بە بڕبڕە دروست دەبێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری ئازاری دەماری trigeminal neuralgia بەکاردێت، هەروەها بۆ کەمکردنەوەی ئالوودەبوون بە alcohol. - مەرجەکانی ئامانج: ڕەقبوونی ماسولکەکان، multiple sclerosis (MS)، زیان گەیاندن بە بڕبڕە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ڕەقبوونی ماسولکەکان، ئاسانکردنی جووڵە، کەمکردنەوەی ئازار. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا کاریگەرییەکانی دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: نزیکەی 4 بۆ 8 کاتژمێر. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی وەک benzodiazepines و opioids دەکرێت کاریگەرییە خەوێنەرەکان زیاد بکات. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و ژەمەکان بە وردی ڕێکبخرێن بەپێی وەڵامی نەخۆش. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی باشی هەیە لەسەر کەمکردنەوەی ڕەقبوونی ماسولکەکان. - سوودەکانی: یارمەتی نەخۆش دەدات بۆ جووڵەی ئاسانتر و کەمکردنەوەی ئازار. - گرنگی کلینیکی: یارمەتی نەخۆش دەدات بۆ باشترکردنی کوالێتی ژیانیان. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت، بەڵام بەگشتی سەلامەتە ئەگەر بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی خاوکەرەوەی ماسولکە (Skeletal Muscle Relaxant) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەمینە سێ بازنەییەکان (Tricyclic amines). ھاوشێوەی ماددەی دژە خەمۆکی سێ بازنەیی یە. - میکانیزمی کردار: میکانیزمی تەواوی کارکردنی بە تەواوی ڕوون نییە، بەڵام وا دادەنرێت کە لە ڕێگەی کاریگەری لەسەر کۆئەندامی دەماری ناوەندی (CNS) کار دەکات، ڕەنگە بە کەمکردنەوەی چالاکیی دەماری موڕەکان کە دەبنە هۆی گرژبوونی ماسولکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی دەگۆڕێت لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی لەناوچوون نزیکەی ٨-٣٧ کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی ٣-٨ کاتژمێردا دەگاتە لوتکەی چڕی لە خوێندا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ چارەسەرکردنی گرژبوونی ماسولکەکان بەهۆی ئازاری ماسولکە و ئێسک. بەزۆری بۆ ماوەیەکی کورت بەکاردێت (بۆ نموونە، ٢-٣ هەفتە). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری ئازاری درێژخایەن بەکاردێت، بەڵام ئەمە بە شێوەیەکی بەرفراوان لێکۆڵینەوەی لەسەر نەکراوە. - مەرجەکانی ئامانج: ئازاری ماسولکە، گرژبوونی ماسولکە، سپاسم. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار و گرژبوون، باشترکردنی جووڵەی ماسولکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەستپێکردنی کاریگەری لەوانەیە لە ماوەی ٣٠-٦٠ خولەکدا دەست پێ بکات. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی دەتوانێت ٤-٨ کاتژمێر بخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تر کە کاریگەری خاوکەرەوەیان هەیە، وەک ئۆپیۆیدەکان، دژە خەمۆکییەکان، و ئەلکحول. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی کاریگەرییە لاوەکییەکان کەم بکرێنەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: خاوکەرەوەی ماسولکەیە و کاریگەری دژە هەوکردنی نییە. - سوودەکانی: بەسوودە بۆ کەمکردنەوەی ئازار و گرژبوونی ماسولکە، بەتایبەتی لە قۆناغی سەرەتایی چاکبوونەوە. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی باو بۆ ئازاری ماسولکە بەکاردێت، بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەتوانێت ببێتە هۆی خەواڵوویی، وشکی دەم، و سەرگێژخواردن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی دژە ڕژێنی ئێسکە (anti-resorptive agent) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Antibody ی مرۆیی (Monoclonal antibody). - میکانیزمی کردار: Denosumab کاردەکات بە وەستاندنی RANK ligand (RANKL). RANKL پرۆتینێکە کە کاریگەرە لەسەر دروستکردنی، چالاککردنی و مانەوەی ئەو خانانەی کە ئێسک دەخۆن (osteoclasts). بە وەستاندنی RANKL، Denosumab ڕێگری دەکات لە خواردنی ئێسک و بەم شێوەیە چڕی ئێسک زیاد دەکات و ئەگەری شکانی ئێسک کەمدەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا لەدوای injection لەژێر پێست. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 62%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 25 ڕۆژ. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لووتکە لە ماوەی 10 ڕۆژ بۆ 20 ڕۆژ لەدوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری پووکانەوەی ئێسک (osteoporosis) لە ئافرەتانی دوای وەستانی سوڕی مانگانە (postmenopausal) و پیاوان کە ئەگەری شکانی ئێسکیان زۆرە. چارەسەری لەدەستدانی ئێسک بەهۆی چارەسەری هۆرمۆنی بۆ شێرپەنجەی پرۆستات یان مەمک. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری زەبەلاحیی خانەیی ئێسک (giant cell tumor of bone). - مەرجەکانی ئامانج: پووکانەوەی ئێسک, لەدەستدانی ئێسک بەهۆی چارەسەری شێرپەنجە, زەبەلاحیی خانەیی ئێسک. - سودەکانی چارەسەرکردن: چڕی ئێسک زیاد دەکات, ئەگەری شکانی ئێسک کەمدەکاتەوە, ئازاری ئێسک کەمدەکاتەوە لەو حاڵەتانەی کە پەیوەندییان بە شێرپەنجە و ئێسکەوە هەیە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەری لەسەر چڕی ئێسک بەزۆری لە ماوەی 6 مانگ بۆ 1 ساڵدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی دەمێنێتەوە تا ماوەی 6 مانگ دوای دوا injection. - کارلێکەکانی دەرمان: دەبێت ئاگادار بیت لە بەکارهێنانی دەرمانی تر کە کاریگەرییان لەسەر ئێسک هەیە وەک bisphosphonates. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە پێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لەسەر زیادکردنی چڕی ئێسک و کەمکردنەوەی ئەگەری شکانی ئێسک. - سوودەکانی: پێویستی بە injection ە تەنها دوو جار لە ساڵێکدا, ئەمەش بەراورد بە هەندێک دەرمانی تر ئاسانترە. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ ئەو کەسانەی کە مەترسی زۆریان لەسەر شکانی ئێسک هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەر دەرمانێکی تر، Denosumab ئەگەری کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە گشتی سەلامەتە ئەگەر بە دروستی بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Bisphosphonate - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنالۆگی پایرۆفۆسفەیت (Pyrophosphate analog) - میکانیزمی کردار: Bisphosphonates کار دەکەن بە هێواشکردنەوەی چالاکیی ئۆستیۆکلاستەکان (osteoclasts)، کە ئەو خانانەن کە ئێسک دەشکێنن. ئەمە یارمەتی دەدات هاوسەنگی دروستبوون و ڕووخانی ئێسک ڕابگرێت، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی چڕی ئێسک و کەمبوونەوەی مەترسی شکانی ئێسک. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: کەمە، بە نزیکەیی لە 1% کەمترە بۆ دەرزی نەدراو (oral) - بەردەستبوونی زیندەیی: کەمە، کاریگەری هەیە بەهۆی خواردن و دەرمانەکانی تر - نیوە تەمەن: زۆر درێژە، دەتوانێت چەند ساڵێک بخایەنێت لە ئێسکدا - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە لە دوای خواردنی دەمدا • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی پووکانەوەی ئێسک (osteoporosis) - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشی پێجێت (Paget's disease)، هایپەرکالسیێمیا (hypercalcemia) کە پەیوەندی هەیە بە شێرپەنجەوە - مەرجەکانی ئامانج: چڕی ئێسکی نزم، مەترسی شکانی ئێسک - سودەکانی چارەسەرکردن: زیادکردنی چڕی ئێسک، کەمکردنەوەی مەترسی شکانی ئێسک • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند مانگێک پێویستە بۆ بینینی کاریگەرییە تەواوەکەی - ماوەی کارکردن: چەند ساڵێک دوای وەستانی چارەسەرەکەش - کارلێکەکانی دەرمان: دەرمانەکانی دژە ترشی (antacids)، supplements کە کالسیۆم و ئاسن لەخۆ دەگرن دەتوانن مژینی کەم بکەنەوە - مەودای چارەسەری: مەودایەکی فراوانی هەیە، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی لە کاریگەرییە خراپەکان بەدوور بیت • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: زۆر گرنگە ڕێنماییەکان بە وردی جێبەجێ بکرێن بۆ کەمکردنەوەی مەترسی گیرۆدەبوونی سورێنچک (esophageal irritation) - سوودەکانی: یارمەتیدەرە لە زیادکردنی چڕی ئێسک و کەمکردنەوەی مەترسی شکانی ئێسک - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی پووکانەوەی ئێسک و کەمکردنەوەی مەترسی شکانی ئێسک. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەتوانێت کاریگەری خراپی هەبێت وەکو گیرۆدەبوونی سورێنچک و ئازاری ئێسک و ماسولکە.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Thrombopoietin receptor agonist (TPO-RA) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Non-peptide TPO-receptor agonist - میکانیزمی کردار: Eltrombopag دەرمانێکە کە دەچێتە سەر خانەکانی خوێن و ڕێگر دەبێت لە لەناوچوونی platelets. ئەم دەرمانە دەچێتە سەر ئەو خانانەی کە platelet دروست دەکەن و یارمەتی زیادبوونیان دەدات. بەم شێوەیە، ژمارەی platelets لە خوێندا زیاد دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە شێوەیەکی گشتی باشە، بەڵام کاریگەری دەخرێتە سەر خواردن. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %50 - %21 (جیاوازی هەیە لەگەڵ خواردن). - نیوە تەمەن: نزیکەی 26-35 سەعات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 2-6 سەعاتدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری Thrombocytopenia (کەمی platelets) لە نەخۆشانی ITP (Immune thrombocytopenic purpura). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری thrombocytopenia لە نەخۆشانی هەوکردنی جگەر (HCV) بۆ ئەوەی بتوانن چارەسەری interferon وەربگرن. هەروەها بۆ چارەسەری کەمی خوێن لە نەخۆشانی ئەپلستیک ئەنیمیا (Aplastic anemia) بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی ITP، هەوکردنی جگەر، ئەپلستیک ئەنیمیا. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەرزکردنەوەی ئاستی platelets و کەمکردنەوەی مەترسی خوێنبەربوون. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: زۆربەی جار لە ماوەی 1-2 هەفتەدا دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: تا ئەو کاتەی دەرمانەکە بەردەوام بێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا کارلێک دروست دەکات، بۆیە پێویستە ئاگاداری ئەو دەرمانانە بیت کە لەگەڵیدا بەکاردێن. وەک ئەنتی ئەسید کە ماددەی calcium, iron, magnesium, aluminum تێدایە. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لە نەخۆشانی تری خوێنبەربوون و ئەوانەی کێشەی جگەریان هەیە. - سوودەکانی: یارمەتی بەرزکردنەوەی ئاستی platelets دەدات و مەترسی خوێنبەربوون کەم دەکاتەوە. - گرنگی کلینیکی: گرنگە بۆ ئەو نەخۆشانەی کە platelets یان کەمە و مەترسی خوێنبەربوونیان هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە بەگشتی سەلامەتە بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری کاریگەرییە لاوەکییەکان بکرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Colony-Stimulating Factor (CSF) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: glycoprotein recombinant Human Granulocyte Colony-Stimulating Factor (rHuG-CSF) - میکانیزمی کردار: Filgrastim هاندەری بەرهەمهێنانی خانە سپییەکانی خوێنە، بەتایبەتی خانەکانی نیوترۆفیل، لەناو ئێسقان و دەبێتە هۆی گواستنەوەیان بۆ ناو خوێن. ئەمەش یارمەتیدەرە بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی نیوترۆفیلەکان لەو کەسانەی کە ژمارەی خانە سپییەکانی خوێنیان کەمە (neutropenia). • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە شوێنی injection هەڵدەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: bioavailabilty نزیکەی 100%ـە کاتێک subcutaneous بەکاردێت. - نیوە تەمەن: نزیکەی 3.5 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لەنێوان 3 بۆ 8 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە دوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ماوەی neutropenia و ڕوودانی تا لە نەخۆشانی کیمیایی کە بەهۆی چارەسەری کیمیاییەوە تووشی کەمبوونەوەی خانە سپییەکانی خوێن بوون. هەروەها بەکاردێت بۆ کۆکردنەوەی خانە بنەڕەتییەکان پێش چاندنیان. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکاردێت بۆ چارەسەری neutropenia درێژخایەن لە نەخۆشانی هەڵگری نەخۆشییە بۆماوەییەکان و هەروەها لە نەخۆشانی HIV کە دەرمانی دژە ڤایرۆسی بەهێز بەکاردەهێنن. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی کیمیایی، چاندنی ئێسقان، نەخۆشانی neutropenia درێژخایەن، نەخۆشانی HIV. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە هەوکردن، کەمکردنەوەی پێویستی بە بەکارهێنانی ئەنتیبایۆتیک، ڕێگەدان بەوەی نەخۆش بتوانێت چارەسەری کیمیایی تەواو وەربگرێت بەبێ دواخستن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: بەزۆری لە ماوەی 24 کاتژمێردا ژمارەی خانە سپییەکان زیاد دەکات. - ماوەی کارکردن: تاوەکو دەرمانەکە بوونی هەبێت لە جەستەدا. - کارلێکەکانی دەرمان: دەبێت ئاگاداربیت لە بەکارهێنانی دەرمانەکان لەگەڵ چارەسەرەکانی تری خانە کوژ (cytotoxic). - مەودای چارەسەری: بەپێی ژمارەی خانە سپییەکان و وەڵامی نەخۆش ڕێکدەخرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: هاندەری بەرهەمهێنانی خانە سپییەکانی خوێنە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسی هەوکردن و ڕێگەدان بە تەواوکردنی چارەسەری کیمیایی. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی ئەنجامەکانی چارەسەری لە نەخۆشانی شێرپەنجە و ئەو نەخۆشانەی کە تووشی کەمبوونەوەی خانە سپییەکانی خوێن بوون. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە پێویستە ئاگاداریان بیت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Erythropoiesis-Stimulating Agent (ESA) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Glycoprotein hormone. - میکانیزمی کردار: Erythropoietin هۆرمۆنێکە کە لە گورچیلەکان دروست دەبێت و stimulus بۆ دروستبوونی RBC (red blood cells) لە bone marrow. Erythropoietin بەهۆی گرێدان لەگەڵ receptors لەسەر surface of erythroid progenitor cells کار دەکات. لە نەخۆشیدا کە production ی erythropoietin کەمە، بەکارهێنانی دەرەکی erythropoietin دەبێتە هۆی stimulus کردنی erythropoiesis. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: دەگۆرێت بەپێی route ی بەکارهێنان (IV, Subcutaneous). - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %72-36 لە ژێر پێستدا. - نیوە تەمەن: 4-13 کاتژمێر بەپێی route of administration. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگۆرێت بەپێی dosage و route. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری anemia لە ئەنجامی chronic kidney disease (CKD), chemotherapy، و هەندێک حاڵەتی تری anemia. - بەکارهێنانی لاوەکی: کەمکردنەوەی پێویستی بە خوێن گواستنەوە لە نەشتەرگەرییەکاندا. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی CKD لەسەر dialysis، نەخۆشانی cancer لەسەر chemotherapy، و نەخۆشانی AIDS لەسەر zidovudine. - سودەکانی چارەسەرکردن: زیادکردنی RBC count، کەمکردنەوەی ماندوێتی و باشترکردنی quality of life. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: زیادبوونی تدریجی لە RBC count. - ماوەی کارکردن: چەند هەفتەیەک دوای راگرتنی دەرمان. - کارلێکەکانی دەرمان: ئاگاداربە لەگەڵ drug interaction کە مەترسی thromboembolic events زیاد دەکات. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریایی بەکاربهێنرێت بۆ ڕێگرتن لە hemoglobin زۆر بەرز. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: stimulus کردنی erythropoiesis. - سوودەکانی: چارەسەری anemia و کەمکردنەوەی پێویستی بە خوێن گواستنەوە. - گرنگی کلینیکی: باشترکردنی quality of life بۆ نەخۆشانی anemia. - پرۆفایلی سەلامەتی: پێویستە بە وریایی بەکاربهێنرێت بۆ کەمکردنەوەی مەترسی thromboembolic events و hypertension.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە (Antineoplastic agent). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: platinum compound. - میکانیزمی کردار: Oxaliplatin کار دەکات بە تێکدانی DNA ی خانە شێرپەنجەییەکان. ئەم تێکدانە ڕێگری دەکات لە زیادبوونی خانە شێرپەنجەییەکان و دەبێتە هۆی لەناوچوونیان. Oxaliplatin بە تایبەتی لەگەڵ DNA کارلێک دەکات و دەبێتە هۆی دروستبوونی cross-links کە DNA replication ڕادەگرێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: Oxaliplatin بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگەی دەمارەوە (IV) بەکاردێت، بۆیە مژینی لە ڕێگەی ڕیخۆڵەوە نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100 چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێت بە خوێنبەردا. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی oxaliplatin نزیکەی ١٣-١٦ کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازمای oxaliplatin زۆر بە خێرایی بەرز دەبێتەوە دوای بەکارهێنانی دەمارەوە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: شێرپەنجەی کۆڵۆن و ڕێکە (Colorectal cancer). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری جۆرەکانی تری شێرپەنجە بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکانی کۆڵۆن و ڕێکە. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە لە بچووککردنەوەی قەبارەی tumor و ڕێگری کردن لە بڵاوبوونەوەی شێرپەنجە و زیادکردنی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان بە شێوەیەکی گشتی لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی oxaliplatin پەیوەندی هەیە بە ژمارەی ژەمەکان و وەڵامی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت لەگەڵ چەند دەرمانێکی تر کارلێک بکات، وەک دەرمانەکانی دژە هەوکردن (NSAIDs) و هەندێک دەرمانی دژە زیندەیی (antibiotics). - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری oxaliplatin تەسکە، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: oxaliplatin دەرمانێکی platinum-based ە کە بەکاردێت بۆ چارەسەری شێرپەنجە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە لە کۆنتڕۆڵکردنی شێرپەنجە و باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: بەکارهێنانی لە چارەسەری شێرپەنجەی کۆڵۆن و ڕێکەدا زۆر گرنگە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەکرێت ببێتە هۆی چەندین کاریگەری لاوەکی، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: derivative ی Platinum. - میکانیزمی کردار: Carboplatin کاردەکات بە تێکدانی DNA لە خانە شێرپەنجەییەکاندا، ئەمەش دەبێتە هۆی وەستانی گەشەی خانەکان و لەناوبردنیان. Platinum بە DNA دەلکێت و ڕێگری دەکات لە دووبارەبوونەوەی DNA و RNA، کە ئەمەش گرنگە بۆ مانەوەی خانە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی injection ـەوە بە خێرایی دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بە تەواوی بەردەستە چونکە ڕاستەوخۆ دەخرێتە ناو خوێنەوە. - نیوە تەمەن: نزیکەی 5-6 سەعات. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لوتکە لە ماوەی injection ـەکەدا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجەی هێلکەدان، شێرپەنجەی سییەکان (small cell lung cancer). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری شێرپەنجەی سەر و مل، شێرپەنجەی میزەڕۆ، شێرپەنجەی منداڵان. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییە خێرا گەشەکردووەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگری دەکات لە گەشەی شێرپەنجە و یارمەتی دەدات لە کەمکردنەوەی قەبارەی گرێکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لە ماوەی چەند ڕۆژێک یان هەفتەیەکدا دەردەکەون، بەپێی جۆری شێرپەنجەکە و وەڵامی نەخۆش. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە پەیوەستە بە ژمارەی خولەکانی چارەسەر و باری تەندروستی نەخۆش. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا کارلێک دەکات، بەتایبەتی دەرمانەکانی دژە هەوکردن و دەرمانەکانی گورچیلە. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بۆ ڕێگریکردن لە کاریگەرییە لاوەکییەکان. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لەسەر خانە شێرپەنجەییەکان بە تێکدانی DNA. - سوودەکانی: یارمەتی دەدات لە کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە و باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە گرنگەکان لە چارەسەری کیمیاییدا. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری کاریگەرییە لاوەکییەکان بکرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دژە شێرپەنجە (Antineoplastic) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پلااتینیوم-بنچینە (Platinum-based) - میکانیزمی کردار: Cisplatin دەچێتە ناو خانە شێرپەنجەییەکان و بە DNA دەلکێت، بەمەش دروستبوونی DNA تێکدەدات و خانەکان دەکوژێت. بەتایبەتی دەبێتە هۆی دروستبوونی پێکهاتەی DNA بەشێوەی خاڵ و ڕێگری دەکات لە کۆپی کردنی DNA و RNA. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی خوێنەوە (IV) بەتەواوی دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100، چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێت بە خوێندا. - نیوە تەمەن: لە سەرەتادا کورتە نزیکەی 20-30 خولەک، پاشان درێژ دەبێتەوە بۆ 50-70 کاتژمێر، بەهۆی بەندبوونی بە پرۆتینەکانی ناو خوێن. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لووتکە ڕاستەوخۆ دوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجەی هێلکەدان، شێرپەنجەی میزڵدان، شێرپەنجەی سییەکان و چەندین جۆری تری شێرپەنجە. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری سارکۆما و جۆرەکانی تری شێرپەنجە بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: لەناوبردنی خانە شێرپەنجەییەکان، کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە، درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لەسەر شێرپەنجە پێویستی بە چەند هەفتەیەکە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە پەیوەستە بە ژمارەی خولەکانی چارەسەر و جۆری شێرپەنجەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تر کە کاریگەری خراپیان لەسەر گورچیلە هەیە، هەروەها دەرمانەکانی دژە هەوکردن. - مەودای چارەسەری: دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت و بەپێی دۆخی نەخۆشەکە دیاری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی زۆری هەیە لەسەر چەندین جۆری شێرپەنجە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ لەناوبردنی خانە شێرپەنجەییەکان و کۆنتڕۆڵکردنی گەشەیان. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Taxane - میکانیزمی کردار: Docetaxel کار دەکات بە تێکدانی پرۆسەی دابەشبوونی خانەکان. بە شێوەیەکی تایبەت، دەبەستێتەوە بە بۆڕییە بچووکەکان (microtubules) لەناو خانەکاندا و ڕێگری دەکات لە هەڵوەشانەوەیان. ئەمەش دەبێتە هۆی وەستانی دابەشبوونی خانەکان و لە کۆتاییدا مردنی خانە شێرپەنجەییەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: چونکە دەرمانەکە بە شێوەی injection دەدرێت، مژینی دەرمانەکە پشت دەبەستێت بەوەی راستەوخۆ دەچێتە ناو خوێنەوە - بەردەستبوونی زیندەیی: %100 بەردەستە، چونکە راستەوخۆ دەچێتە ناو خوێنەوە. - نیوە تەمەن: نزیکەی 11 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: کاتێک لە رێگەی intravenous therapy بدرێت، راستەوخۆ دەگاتە لوتکە لە خوێندا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرەکانی شێرپەنجە وەک شێرپەنجەی مەمک، سییەکان، پرۆستات، گەدە و سەر و مل. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتدا بۆ چارەسەری جۆرەکانی تری شێرپەنجە بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییە خێرا گەشە دەکەن. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی دەدات بۆ بچووککردنەوەی قەبارەی tumor ەکە، درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش و کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشییەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت بۆ دەرکەوتنی کاریگەرییەکانی دەرمانەکە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە پشت دەبەستێت بە قەبارەی خوراکەکە و کاردانەوەی جەستەی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دەکات، بۆیە پێویستە ئاگاداری پزیشک بیت دەربارەی هەموو دەرمانێک کە بەکاریدەهێنیت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە کە دەبێت لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت بۆ ئەوەی کاریگەری هەبێت و زیانی نەبێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەری هەیە لەسەر دابەشبوونی خانەکان. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ چارەسەری شێرپەنجە. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە گرنگەکان لە چارەسەری چەندین جۆری شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانێکی تر، دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دژە شێرپەنجە - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Anthracycline - میکانیزمی کردار: Doxorubicin کار دەکات بە تێکدانی DNA لە خانە شێرپەنجەییەکاندا. ئەوە دەبێتە هۆی دروستبوونی کۆمەڵەکان کە DNA و ئەنزیمەکان دەبەستنەوە، ئەمەش دەبێتە هۆی وەستانی خانە شێرپەنجەییەکان لە گەشەکردن و زۆربوون. هەروەها کار دەکات وەک inhibitors topoisomerase II. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: چونکە intravenously بەکاردێت، مژینی ڕاستەوخۆیە. - بەردەستبوونی زیندەیی: 100% چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێت بە خوێنبەردا. - نیوە تەمەن: نزیکەی 20-48 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەستبەجێ دەگاتە لوتکە لە دوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرە جیاوازەکانی شێرپەنجە، لەوانە leukemia، lymphoma، شێرپەنجەی مەمک، شێرپەنجەی هێلکەدان، شێرپەنجەی میزەڵدان و sarcoma. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی تر بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکان بە تایبەتی. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگری دەکات لە گەشەکردن و بڵاوبوونەوەی خانە شێرپەنجەییەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاردانەوەی جەستە دەگۆڕێت بەپێی جۆری شێرپەنجەکە و ڕێژەی دەرمانەکە. - ماوەی کارکردن: لەناو جەستەدا بۆ چەند ڕۆژێک دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانی تر کارلێکی هەیە، بۆیە پێویستە ئاگاداری پزیشکەکەت بیت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: توانای بەهێزی هەیە لە تێکدانی DNA ی خانە شێرپەنجەییەکاندا. - سوودەکانی: دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کۆنتڕۆڵکردن و کەمکردنەوەی شێرپەنجە. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری زۆرێک لە شێرپەنجەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی هەیە و پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە (Anticancer). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنالۆگی pyrimidine. - میکانیزمی کردار: 5-Fluorouracil (5-FU) وەک ئەنالۆگێکی pyrimidine کاردەکات، کە دەچێتە ناو RNA و DNA خانە شێرپەنجەییەکان و دەبێتە هۆی تێکدانی کارکردنی RNA و DNA و سەرەنجام خانە شێرپەنجەییەکان دەکوژێت. هەروەها Thymidylate synthase ئەنزیمەکان دەوەستێنێت، کە پێویستە بۆ دروستکردنی DNA. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی دەمەوە کەمە. - بەردەستبوونی زیندەیی: کەمە لە ڕێگەی دەمەوە بەڵام لە ڕێگەی intravenous زۆرە. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٨-٢٠ خولەک. - لوتکەی چڕیی پلازما: بەپێی ڕێگەی بەکارهێنان دەگۆڕێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرە جیاوازەکانی شێرپەنجە، وەک شێرپەنجەی کۆڵۆن، شێرپەنجەی مەمک، شێرپەنجەی گەدە، شێرپەنجەی پەنکریاس، شێرپەنجەی پێست (بەکارهێنانی موضعی). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری Keratosisی خۆر. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییە خێرا گەشەکردووەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە بۆ بچووککردنەوەی قەبارەی tumor و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەگەڵ بەکارهێنانی بەردەوام دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: بەندە لەسەر دۆخی نەخۆشەکە و جۆری شێرپەنجەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا کارلێک دروست دەکات، بەتایبەتی دەرمانەکانی دژە هەوکردن و دەرمانەکانی کە کاریگەرییان لەسەر سیستەمی بەرگری هەیە. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی مەترسییەکانی. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکی زۆری هەیە لەسەر خانە شێرپەنجەییەکان. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە. - گرنگی کلینیکی: بەکاردێت بۆ چارەسەری چەندین جۆری شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە میتابۆلیت (Antimetabolite)، دژە شێرپەنجە (Antineoplastic agent)، سەرکوتکەری سیستەمی بەرگری (Immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنالۆگی ترشە فۆلیک (Folic acid analog). - میکانیزمی کردار: میتۆترێکسەیت کاردەکات بە وەستاندنی ئەنزیمی دیهیدرۆفۆلەیت ڕیدەکتیز (dihydrofolate reductase)، کە پێویستە بۆ دروستکردنی DNA و RNA. ئەمە دەبێتە هۆی وەستانی گەشەی خانەکان، بە تایبەتی خانەکانی شێرپەنجە و خانەکانی سیستەمی بەرگری. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە شێوەیەکی ناتەواو لە ڕێگەی دەمەوە دەمژرێت، و ڕێژەکە پەیوەندی هەیە بە دۆزەکە. دۆزی زۆرتر، مژینی کەمتر. - بەردەستبوونی زیندەیی: دەگۆڕێت بەپێی دۆز و شێوازی بەکارهێنان. - نیوە تەمەن: نزیکەی ٨-١٠ کاتژمێرە، بەڵام دەتوانێت زیاتر بێت لە دۆخی تێکچوونی گورچیلەکان. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان ٣٠ خولەک بۆ ٢ کاتژمێر دوای وەرگرتنی دەرمانەکە دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجە (وەک leukemia, lymphoma, breast cancer)، rheumatoid arthritis، psoriasis. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشییەکانی تری وەک Crohn's disease و multiple sclerosis. - مەرجەکانی ئامانج: شێرپەنجە، نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان (autoimmune diseases). - سودەکانی چارەسەرکردن: کۆنترۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە، کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردن لە نەخۆشییەکانی ڕۆماتیزم، کەمکردنەوەی نیشانەکانی psoriasis. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەگۆڕێت بەپێی نەخۆشییەکە و وەڵامی نەخۆشەکە. بۆ شێرپەنجە، کاریگەرییەکان ڕەنگە لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەربکەون. بۆ ڕۆماتیزم، ڕەنگە چەند مانگێکی پێویست بێت. - ماوەی کارکردن: دەگۆڕێت بەپێی دۆز و چەندین فاکتەری تر. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک دەکات لەگەڵ چەندین دەرمانی تر، لەوانە NSAIDs، هەندێک ئەنتیبایۆتیک، و پرۆتۆن پەمپ ئیهینبیتەرز (proton pump inhibitors). - مەودای چارەسەری: مەودایەکی تەسکە، واتە پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ دۆز و کاریگەرییە لاوەکییەکان. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێتە هۆی سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری. - سوودەکانی: دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کۆنترۆڵکردنی نەخۆشییە ترسناکەکان و باشترکردنی کوالێتی ژیان. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ چارەسەری چەندین نەخۆشی، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی مەترسییەکانی. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەتوانێت کاریگەری لاوەکی زۆر دروست بکات، بۆیە پێویستە بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Alkylating agent - میکانیزمی کردار: temozolomide دەگۆڕدرێت بۆ MTIC لە پلزما و شانەکاندا. MTIC پاشماوەی گوانین لە DNA دا ئەلكیلیت دەکات، بە تایبەتی لە شوێنی O6، N7 و N3 ی گوانیندا. ئەم کاردانەوە ئەلكیلیشنە زیان بە DNA دەگەیەنێت و پرۆسەی چاککردنەوەی DNA دەست پێدەکات. ئەگەر ئەم زیانە زۆر بێت یان خانەکە توانای چاککردنەوەی نەبێت، ئەوا خانەکە apoptosis ئەنجام دەدات (مەرگی خانەیی بەرنامەڕێژکراو). temozolomide بەم شێوەیە کاردەکات بۆ کوشتنی خانە شێرپەنجەییەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕێڕەوی گەدە و ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 100%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 1.8 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 0.5 بۆ 1.5 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری glioblastoma multiforme (جۆرێک لە شێرپەنجەی مێشک) کە تازە دەستنیشان کراوە و هەروەها anaplastic astrocytoma کە گەڕاوەتەوە یان خراپتر بووە. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری melanoma (شێرپەنجەی پێست) بەکاردێت کە بڵاوبووەتەوە. - مەرجەکانی ئامانج: شێرپەنجەی مێشک، شێرپەنجەی پێست. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگری لە گەشەی خانە شێرپەنجەییەکان و کەمکردنەوەی بڵاوبوونەوەیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: بەندە لەسەر وەڵامی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دەکات، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە. - مەودای چارەسەری: بەندە لەسەر جۆری شێرپەنجەکە و دۆخی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەتوانێت بەربەستی خوێن-مێشک ببڕێت و بگاتە خانە شێرپەنجەییەکان لە مێشکدا. - سوودەکانی: دەتوانێت ژیانی نەخۆشەکان درێژ بکاتەوە و کوالێتی ژیانیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری هەندێک جۆری شێرپەنجەی مێشک. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی دەتوانرێت کۆنتڕۆڵ بکرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە (Anticancer medication), دەرمانی سەرکوتکەری بەرگری (Immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دەرمانی ئەلکیلەیتینگ (alkylating agent). - میکانیزمی کردار: سایکلۆفۆسفاماید DNA لە خانە شێرپەنجەییەکاندا تێکدەدات، بەمەش گەشەیان ڕادەگرێت و دەیانکوژێت. هەروەها، کار لەسەر سیستەمی بەرگری دەکات و چالاکییەکانی کەم دەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە باشی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: دەگۆڕێت بەپێی کەسەکە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی بەرزە. - نیوە تەمەن: نزیکەی 3-12 سەعات. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان ١-٢ سەعاتدا دەگاتە لوتکە دوای بەکارهێنانی دەم. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجەی خوێن (Leukemia), شێرپەنجەی لیمف (Lymphoma), شێرپەنجەی مەمک (Breast cancer), شێرپەنجەی هێلکەدان (Ovarian cancer), شێرپەنجەی سی (Lung cancer). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشییە خۆئیمونییەکان (Autoimmune diseases) وەک ڕۆماتیزم (Rheumatoid arthritis), لوپوس (Lupus), نەخۆشی گورچیلە (Kidney disease). - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکان, سیستەمی بەرگری. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕاگرتنی گەشەی خانە شێرپەنجەییەکان, کەمکردنەوەی چالاکیی سیستەمی بەرگری. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەگۆڕێت بەپێی نەخۆشییەکە و وەڵامی نەخۆش. - ماوەی کارکردن: چەند ڕۆژێک تا چەند هەفتەیەک. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تردا دەکرێت، بۆیە پێویستە دکتۆر ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانەکان. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی تەسکە، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی خڕۆکە سپییەکانی خوێن (Leukopenia), بۆیە پێویستە بەردەوام پشکنینی خوێن بکرێت. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی شێرپەنجە و نەخۆشییە خۆئیمونییەکان. - گرنگی کلینیکی: پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانییەوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت و ڕێنماییەکان جێبەجێ بکرێن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجەیی، immunotherapy. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: antibody monoclonal مرۆڤییە، بە تایبەتی بەرەنگاری PD-1 دەبێتەوە. - میکانیزمی کردار: Nivolumab کار دەکات بە بلۆککردنی protein ی PD-1 کە لەسەر خانەکانی T هەیە. بە بلۆککردنی PD-1، ڕێگری دەکات لەوەی کە خانەکانی شێرپەنجە بتوانن سیگناڵ بنێرن بۆ خانەکانی T بۆ ئەوەی هێرش نەکەنە سەریان. ئەمە یارمەتی خانەکانی T دەدات بۆ کوشتنی خانەکانی شێرپەنجە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: چونکە دەرمانەکە IV ە، مژینی پێویست نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100 بەردەستە چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە خوێنەوە. - نیوە تەمەن: نزیکەی 25 ڕۆژ. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەستبەجێ دوای بەکارهێنانی IV. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری melanoma، شێرپەنجەی سییەکان، شێرپەنجەی گورچیلە، lymphoma ی Hodgkin و چەند جۆرێکی تری شێرپەنجە. - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕەنگە بۆ چارەسەری هەندێک جۆری دەگمەنی شێرپەنجە بەکاربهێنرێت کە بە شێوەیەکی تر چارەسەریان بۆ نییە. - مەرجەکانی ئامانج: خانەکانی شێرپەنجە کە PD-L1 دەردەدەن، ئەمەش یارمەتی دەدات بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە ئایا نەخۆشەکە وەڵام دەداتەوە یان نا. - سودەکانی چارەسەرکردن: زیادکردنی تەمەنی نەخۆش و کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەک یان مانگێکی پێبچێت تا کاریگەرییەکانی دەرمانەکە دەربکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە دەگۆڕێت بەپێی جۆری شێرپەنجەکە و وەڵامی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: ئاگاداربە لە بەکارهێنانی دەرمانەکانی تری immunosuppressant لەگەڵ nivolumab چونکە ڕەنگە مەترسی کاریگەرییە لاوەکییەکان زیاد بکات. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ دڵنیابوون لەوەی کە کاریگەرییە لاوەکییەکان کۆنتڕۆڵکراون. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانەکە بە شێوەیەکی تایبەت بەرەنگاری PD-1 دەبێتەوە. - سوودەکانی: یارمەتی دەدات بۆ بەهێزکردنی سیستەمی بەرگری لەش دژی شێرپەنجە. - گرنگی کلینیکی: لە چارەسەرکردنی چەند جۆرێکی شێرپەنجەدا کاریگەرە کە پێشتر چارەسەرییان نەبووە. - پرۆفایلی سەلامەتی: ڕەنگە کاریگەری لاوەکی هەبێت، بەڵام زۆربەی کات کۆنتڕۆڵ دەکرێن.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە (Anticancer). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دژەتەنی تاکەکەسی (Monoclonal antibody)، inhibitorی PD-1 (programmed cell death protein 1). - میکانیزمی کردار: pembrolizumab کاردەکات بە ڕێگریکردن لە کارلێکی نێوان PD-1 و PD-L1. PD-1 پڕۆتینێکە لەسەر خانەکانی T (T cells)، کە یارمەتی ڕێکخستنی وەڵامی بەرگری لەش دەدات. PD-L1 پڕۆتینێکە کە لەسەر هەندێک خانەی شێرپەنجەیی هەیە. کاتێک PD-1 بە PD-L1 دەبەسترێتەوە، یارمەتی خانەی شێرپەنجەیی دەدات لە دەست وەڵامی بەرگری لەش ڕزگاری ببێت. pembrolizumab بە ڕێگریکردن لەم کارلێکە، یارمەتی سیستەمی بەرگری دەدات بۆ هێرشکردنە سەر خانەکانی شێرپەنجەیی. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی IV وەردەگیرێت، بۆیە مژینی نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: 100% چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێت بە خوێنبەردا. - نیوە تەمەن: نزیکەی 25 ڕۆژ. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەستبەجێ دوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری هەندێک جۆری شێرپەنجە وەکو melanoma, lung cancer, Hodgkin lymphoma و چەندین جۆری تر. - بەکارهێنانی لاوەکی: لەوانەیە بۆ چارەسەری جۆرەکانی تری شێرپەنجە بەکاربهێنرێت لە توێژینەوەی clinical trial. - مەرجەکانی ئامانج: خانەکانی شێرپەنجەیی کە PD-L1 دەردەدەن. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێژەی گەشەکردنی شێرپەنجە کەم دەکاتەوە و لە هەندێک حاڵەتدا دەبێتە هۆی لەناو بردنی تەواوی شێرپەنجەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەگۆڕێت و پەیوەندی هەیە بە جۆری شێرپەنجەکە و وەڵامی نەخۆشەکە بۆ دەرمانەکە. - ماوەی کارکردن: بەهۆی نیوە تەمەنی درێژەوە، کاریگەرییەکەی بۆ چەند هەفتەیەک دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دەکات، بەتایبەتی ئەو دەرمانانەی کە کاریگەرییان لەسەر سیستەمی بەرگری هەیە وەکو corticosteroids. پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو ئەو دەرمانانەی کە نەخۆش بەکاریان دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی نییە، بەڵکو پشت دەبەستێت بە وەڵامی نەخۆشەکە و قۆناغی شێرپەنجەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕێگریکردن لە کارلێکی PD-1 و PD-L1. - سوودەکانی: دەتوانێت وەڵامی بەرگری لەش دژی شێرپەنجە بەهێز بکات. - گرنگی کلینیکی: بووەتە هۆی باشترکردنی ئەنجامەکانی چارەسەری بۆ چەندین جۆری شێرپەنجە. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی هەیە کە پێویستە چاودێری بکرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژەتەنی تاکەکەسی (monoclonal antibody) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دژەتەنی HER2 (Anti-HER2 antibody) - میکانیزمی کردار: تراستوزوماب بە شێوەیەکی تایبەت بە پروتیینی HER2 (human epidermal growth factor receptor 2) دەبەسترێتەوە، کە لەسەر ڕووی هەندێک خانەی شێرپەنجەیی هەیە. ئەم بەستنەوەیە ڕێگری دەکات لە چالاکبوونی ڕێڕەوەکانی نێو خانە کە دەبنە هۆی گەشەکردن و زیادبوونی خانەی شێرپەنجەیی. هەروەها، تراستوزوماب سیستەمی بەرگری لەش هان دەدات بۆ لەناوبردنی خانە شێرپەنجەییەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لەبەر ئەوەی трастузумаб دەرمانێکی پڕۆتینییە، بە شێوەی زارەکی نامژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: 100% (لە ڕێگەی IV) - نیوە تەمەن: نزیکەی ٢٨-٣٨ ڕۆژ - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لوتکە لە کۆتایی infusion ەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: شێرپەنجەی مەمک کە ئاستی HER2ی بەرزە (HER2-positive breast cancer). - بەکارهێنانی لاوەکی: شێرپەنجەی گەدە کە ئاستی HER2ی بەرزە. - مەرجەکانی ئامانج: خانە شێرپەنجەییەکانی HER2-positive. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە بۆ هێواشکردن یان وەستاندنی گەشەی شێرپەنجە و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا کاریگەرییەکانی دەربکەون. - ماوەی کارکردن: چەند هەفتەیەک دەخایەنێت لەبەر نیوە تەمەنی درێژی. - کارلێکەکانی دەرمان: پێویستە ئاگاداری کارلێکەکان بیت لەگەڵ دەرمانەکانی تر، بەتایبەتی ئەو دەرمانانەی کاریگەرییان لەسەر دڵ هەیە. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی دەرمانەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بە شێوەیەکی تایبەت بە پروتیینی HER2 دەبەسترێتەوە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی ئەنجامی چارەسەری شێرپەنجەی HER2-positive. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە گرنگەکان بۆ چارەسەری شێرپەنجەی مەمک و گەدەی HER2-positive. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەرییە لاوەکییەکانی هەیە وەک کاریگەری لەسەر دڵ، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە شێرپەنجە، antibody ی مۆنۆکلۆناڵ (monoclonal antibody). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دژەتەنی مۆنۆکلۆناڵ کە دژی HER2 ڕیسیپتەرە. - میکانیزمی کردار: تراستوزوماب بە شێوەیەکی تایبەت دەبەسترێتەوە بە ڕیسیپتەری HER2 (human epidermal growth factor receptor 2)، کە لەسەر ڕووی هەندێک خانەی شێرپەنجەیی زیاد دەردەبڕدرێت. بەم بەستنەوەیە، سیگناڵەکانی HER2 دەوەستێنێت و گەشەی خانە شێرپەنجەییەکان خاو دەکاتەوە یان دەیانکوژێت. هەروەها تراستوزوماب دەتوانێت سیستەمی بەرگری لەش هان بدات بۆ لەناوبردنی خانە شێرپەنجەییەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لەبەر ئەوەی دەرمانەکە intravenous ە ڕاستەوخۆ دەچێتە ناو خوێنەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی %100 ە چونکە ڕاستەوخۆ دەچێتە ناو سوڕی خوێنەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دەرمانەکە زۆرە و دەگۆڕێت بەپێی ژمارەی ژەمەکان، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی دەتوانێت لە نێوان 1 بۆ 32 ڕۆژدا بێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لەکاتی infusion دا ڕوودەدات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری شێرپەنجەی مەمک کە HER2-positive بێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری شێرپەنجەی گەدە کە HER2-positive بێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو نەخۆشانەی کە ئاستی HER2 یان بەرزە. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە بە شێوەیەکی ئاسایی لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەردەکەوێت، بەڵام هەندێکجار پێویستی بە چەند مانگێک هەیە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە دەگۆڕێت بەپێی باری تەندروستی نەخۆش و جۆری شێرپەنجەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی کیمیاوی تر کارلێکی هەیە و دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرییەکەی فراوانە، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بەشێوەیەکی تایبەت دەچێتە سەر ڕیسیپتەری HER2. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی گەشەی شێرپەنجە و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە گرنگەکان بۆ چارەسەری شێرپەنجەی مەمک و گەدەی HER2-positive. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە کاریگەری لاوەکی هەیە و پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژەتەنی تاکەکەسی (Monoclonal Antibody). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دژەتەنەکان (Antibodies). - میکانیزمی کردار: ڕیتوکسیماب بەشێوەیەکی تایبەت دەبەسترێتەوە بە پڕۆتینی CD20 کە لەسەر ڕووی خانە لیمفۆسایتەکانی B (جۆرێک لە خرۆکە سپییەکانی خوێن) بوونی هەیە. بەم بەستنەوەیە، ڕیتوکسیماب سیستەمی بەرگری لەش هاندەدات بۆ لەناوبردنی خانە لیمفۆسایتەکانی B. هەروەها، کاردەکات بۆ کەمکردنەوەی وەڵامی بەرگری لەش لە نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان (Autoimmune diseases). • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕیتوکسیماب ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو خوێنەوە IV، بۆیە مژینی نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100 بەردەستە زیندەیی IV. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دەرمانەکە زۆر دەگۆڕێت بەپێی نەخۆشی و ژمارەی خانە شێرپەنجەییەکان، بەڵام بەگشتی لە نێوان ٢٠ بۆ ٤٠٠ کاتژمێر دەبێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لوتکە لە کۆتایی IV infusion ەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جۆرە جیاوازەکانی شێرپەنجەی لیمفۆما (lymphoma) و لوکیمیا (leukemia)ی خانەکانی B. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری هەندێک نەخۆشی خۆکاربەرگری وەکو ڕۆماتیزم (rheumatoid arthritis)، گرانولۆماتۆسیز لەگەڵ پۆلیئانجایتیس (granulomatosis with polyangiitis)، ڤاسکیولیت (vasculitis) و پەμφیگوس ڤولگاریس (pemphigus vulgaris). - مەرجەکانی ئامانج: خانەکانی B کە CD20یان هەیە لەسەر ڕووەکەیان. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ژمارەی خانە شێرپەنجەییەکان و کۆنتڕۆڵکردنی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکان بەپێی نەخۆشییەکە دەگۆڕێن و لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە چەند مانگێکە و بەندە لەسەر دۆخی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەبێت ئاگادار بیت لە کارلێکەکان لەگەڵ دەرمانەکانی دیکە، بەتایبەتی ئەوانەی کە کاریگەرییان لەسەر سیستەمی بەرگری هەیە. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت لەلایەن پزیشکەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: تایبەتمەندی بۆ بەستنەوە بە CD20. - سوودەکانی: چارەسەری کاریگەر بۆ هەندێک جۆری شێرپەنجە و نەخۆشی خۆکاربەرگری. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی کوالێتی ژیان و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بەگشتی دەتوانرێت کۆنتڕۆڵ بکرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی بایۆلۆجییە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: (monoclonal antibody)ـە، دژەتەنێکی تاکەکەسییە. - میکانیزمی کردار: (Secukinumab) دژەتەنێکی مرۆڤییە کە بە شێوەیەکی تایبەت دەبەسترێتەوە بە (interleukin-17A (IL-17A)) و چالاکییەکەی ڕادەگرێت. (IL-17A) سایتۆکاینێکە کە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە پەیدابوونی هەوکردن و نیشانەکانی نەخۆشییە ئۆتۆئیمونییەکان. بە ڕاگرتنی (IL-17A)، (secukinumab) یارمەتی کەمکردنەوەی هەوکردن و نیشانەکانی پەیوەست بە نەخۆشییەکانی وەک (psoriasis)، (psoriatic arthritis)، و (ankylosing spondylitis) دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا دەمژرێت لە دوای (subcutaneous injection). - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 85%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 22-31 ڕۆژ. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 5 بۆ 6 ڕۆژدا دەگاتە لووتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی (plaque psoriasis)، (psoriatic arthritis)، (ankylosing spondylitis)، و (non-radiographic axial spondyloarthritis). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی تر بەکاردێت کە پەیوەندییان بە هەوکردنەوە هەیە، بەڵام زۆر باو نییە. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو نەخۆشانەی کە نەخۆشییەکانیان مامناوەند یان توندە و بە چارەسەرەکانی تر کۆنتڕۆڵ ناکرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، ئازار، و نیشانەکانی نەخۆشییەکە، باشترکردنی کوالێتی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: زۆربەی نەخۆشەکان لە چەند هەفتەی یەکەمی چارەسەردا گۆڕانکاری هەست پێدەکەن. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی دەتوانێت بۆ چەند هەفتەیەک یان مانگێک بخایەنێت بە پشتبەستن بە دۆخی نەخۆشەکە و وەڵامدانەوەی بۆ دەرمانەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: پێویستە ئاگاداربیت لە کارلێککردنی لەگەڵ دەرمانە (immunosuppressant)ەکانی تر. - مەودای چارەسەری: دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت بۆ دڵنیابوون لەوەی کە مەترسییەکان کەم دەکرێنەوە و سوودەکان زیاد دەکرێن. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: (Secukinumab) بە شێوەیەکی تایبەت (IL-17A) ڕادەگرێت، ئەمەش وادەکات کاریگەری لاوەکی کەمتر بێت بە بەراورد بە دەرمانە (immunosuppressant)ەکانی تر. - سوودەکانی: یارمەتی کۆنتڕۆڵکردنی نیشانەکان دەدات و کوالێتی ژیان باشتر دەکات. - گرنگی کلینیکی: وەک چارەسەرێکی کاریگەر سەلمێنراوە بۆ نەخۆشییە ئۆتۆئیمونییەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: بایۆلۆجیک (Biologic) ، ئیمونۆسەپرێسەنت (Immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دژەتەنی تاکەکەسی (Monoclonal Antibody)، دژە ئینتەرلوکین (Anti-Interleukin). - میکانیزمی کردار: یوستکینوماب دژەتەنێکی تاکەکەسییە کە بە شێوەیەکی تایبەت دەبەستێتەوە بە یەکەی p40ی سایتۆکاینەکانی ئینتەرلوکین-12 (IL-12) و ئینتەرلوکین-23 (IL-23). ئەمەش ڕێگری دەکات لە بەستنی IL-12 و IL-23 بە وەرگرەکانیان لەسەر خانەکانی کۆئەندامی بەرگری، بەمەش زنجیرەی کارلێکەکانی ناو خانەکان کە گرنگن بۆ چالاکبوونی کۆئەندامی بەرگری ڕادەگرێت. ئەم کردارە یارمەتی کۆنتڕۆڵکردنی هەوکردن دەدات لەو نەخۆشییانەی کە بەهۆی تێکچوونی کۆئەندامی بەرگرییەوە دروست دەبن. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لەدوای تزریقکردنی ژێرپێست، مژینی یوستکینوماب هێواشە. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 57% - نیوە تەمەن: نزیکەی 3 هەفتە (21 ڕۆژ) - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 8.5 بۆ 12.5 ڕۆژ دوای تزریقکردن دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری سۆدف (Psoriasis)، هەوکردنی جومگەکان (Psoriatic Arthritis)، نەخۆشی کرۆن (Crohn's Disease)، کۆلێتی بریندار (Ulcerative Colitis). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی تری پەیوەست بە کۆئەندامی بەرگری بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی، باشترکردنی کوالێتی ژیان، ڕێگریکردن لە تێکچوونی زیاتری ئەندامەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی خورو، سووربوونەوە، توێکڵی پێست لە سۆدفدا، کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردنی جومگەکان لە هەوکردنی جومگەکان، کۆنتڕۆڵکردنی نیشانەکانی نەخۆشی کرۆن و کۆلێتی بریندار. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە هەندێک نەخۆشدا لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەردەکەوێت، بەڵام لەوانی تردا ڕەنگە چەند مانگێکی پێبچێت. - ماوەی کارکردن: ئەگەر بەردەوام بەکاربهێنرێت، دەتوانێت بۆ ماوەیەکی درێژخایەن کاریگەری هەبێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ڕەنگە کارلێکی هەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی تری سەرکوتکەری کۆئەندامی بەرگری و ڤاکسینە زیندووەکان. - مەودای چارەسەری: پزیشک بڕیار لەسەر بڕی گونجاو دەدات بەپێی دۆخی نەخۆش. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بە شێوەیەکی تایبەت ئیش دەکات و کاریگەری لەسەر بەشێکی دیاریکراوی کۆئەندامی بەرگری هەیە. - سوودەکانی: دەتوانێت نیشانەکانی نەخۆشییە درێژخایەنەکان کۆنتڕۆڵ بکات و کوالێتی ژیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ ئەو نەخۆشانەی کە دەرمانەکانی تر کاریگەرییان نەبووە. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەر دەرمانێکی تر، ڕەنگە کاریگەری لاوەکی هەبێت، بەڵام بە گشتی سەلامەتە ئەگەر بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی بایۆلۆجییە (Biologic drug) کە TNF alpha inhibitor ە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەجێنتی ئیمونۆسەپرێسەنت (Immunosuppressant). - میکانیزمی کردار: TNF (Tumor Necrosis Factor) ئەلفا پرۆتینێکە کە لە هەوکردندا ڕۆڵ دەگێڕێت. ئینفلیکسی ماب بە TNF ئەلفا دەبەستێتەوە و ڕێگری دەکات لە بەستنی بە ڕیسێپتەرەکانی، ئەمەش هەوکردن کەمدەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە ڕێگەی IV دەدرێت بۆیە ڕاستەوخۆ دەچێتە ناو خوێنەوە و پێویستی بە مژین نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100 چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو خوێن. - نیوە تەمەن: نزیکەی 8 بۆ 12 ڕۆژە. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەستبەجێ دوای تەواوکردنی IV. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشییەکانی هەوکردنی درێژخایەن وەک نەخۆشی کرۆن، کۆلێتی بریندار، ئارتەرایتی ڕۆماتۆیدی، ئانکیلۆزینگ سپۆندیلیتس و سۆریاتیک ئارتەرایتیس و سۆریەیسس (Psoriasis). - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕەنگە بۆ چارەسەری هەندێک حاڵەتی تریش بەکاربهێنرێت بە ڕێنمایی پزیشک. - مەرجەکانی ئامانج: کەمکردنەوەی هەوکردن، کۆنتڕۆڵکردنی نیشانەکان و باشترکردنی کوالێتی ژیان لە نەخۆشییە هەوکردنە درێژخایەنەکاندا. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار، باشترکردنی جوڵە، کەمکردنەوەی زیانەکانی ئەندامەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە هەندێک نەخۆشدا، کاریگەرییەکە لە چەند هەفتەیەکدا دەردەکەوێت، بەڵام بۆ هەندێکی تر ڕەنگە زیاتر بخایەنێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە بەندە لەسەر دۆخی نەخۆشەکە و ژەمەکان. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا ڕەنگە کارلێک هەبێت، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە دەربارەی هەموو ئەو دەرمانانەی کە نەخۆش بەکاریان دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە لەلایەن پزیشکەوە چاودێری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی بایۆلۆجییە کە تایبەتمەندییەکی هەیە بۆ بەستنەوە بە TNF ئەلفا. - سوودەکانی: دەتوانێت نیشانەکانی نەخۆشییە هەوکردنە درێژخایەنەکان کۆنتڕۆڵ بکات و کوالێتی ژیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: گرنگییەکی زۆری هەیە لە چارەسەری ئەو نەخۆشییانەی کە وەڵام نادەنەوە بۆ چارەسەرەکانی تر. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانێکی تر، دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی بایۆلۆجییە کە کاریگەری لەسەر کۆئەندامی بەرگری هەیە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: TNF alpha inhibitor. - میکانیزمی کردار: Infliximab دژەتەنێکە (antibody) کە بە TNF alpha دەلکێت و ڕێگری دەکات لە کارکردنی TNF alpha کە ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە دروستبوونی هەوکردن. بەم شێوەیە، هەوکردن کەم دەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: Infliximab لە ڕێگەی intravenous (IV) دەدرێت، بۆیە مژینی تەواوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: 100% بەردەستە بەهۆی intravenous. - نیوە تەمەن: نزیکەی 7-12 ڕۆژە. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەستبەجێ دوای تەواوبوونی infusion دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی هەوکردنی ڕیخۆڵە (IBD) وەک نەخۆشیی کرۆن (Crohn's disease) و کۆلێتی بریندار (ulcerative colitis)، هەروەها بۆ arthritis و psoriasis. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری spondylitis (هەوکردنی بڕبڕەی پشت) بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشییەکانی هەوکردنی درێژخایەن وەک ئەوانەی سەرەوە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، ئازار، و باشترکردنی کوالێتی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە هەندێک نەخۆشدا لە چەند هەفتەیەکدا دەردەکەوێت، بەڵام لە هەندێکی تردا پێویستی بە کاتی زیاتر هەیە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە بەندە لەسەر بارودۆخی نەخۆشەکە و ژەمە دەرمانەکە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی چەند هەفتەیەک دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: Infliximab کارلێک دەکات لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر، بەتایبەتی ئەوانەی کاریگەرییان لەسەر کۆئەندامی بەرگری هەیە. پێویستە لەگەڵ پزیشک ڕاوێژ بکرێت پێش بەکارهێنانی هەر دەرمانێکی تر. - مەودای چارەسەری: دەبێت ژەمە دەرمان لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت بەپێی بارودۆخی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Infliximab دژەتەنێکی monoclonalە. - سوودەکانی: دەتوانێت نیشانەکانی نەخۆشییە درێژخایەنەکان کەم بکاتەوە و کوالێتی ژیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ ئەو نەخۆشانەی کە بە دەرمانەکانی تر وەڵام نادەنەوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت چونکە ئەگەری تووشبوون بە هەوکردن زیاد دەکات.

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی بایۆلۆجییە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: TNF blocker، immunotherapy. - میکانیزمی کردار: ئەتەنەرسێپت TNF alpha دەبەستێتەوە، کە پرۆتینێکە لەناو لەشدا ھەوکردن دروست دەکات. بە بەستنەوەی TNF alpha، ئەتەنەرسێپت چالاکیی TNF alpha بلۆک دەکات و ھەوکردن کەم دەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە ھێواشی لە شوێنی injection مژدەدرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 76% - نیوە تەمەن: نزیکەی 115 کاژێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 48-72 کاژێر دوای injection دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری ڕۆماتیزمی جومگەکان (rheumatoid arthritis)، ڕۆماتیزمی جومگەی منداڵان (juvenile idiopathic arthritis)، سۆریاتیکی جومگەکان (psoriatic arthritis)، سپۆندیلیت (ankylosing spondylitis) و psoriasis. - بەکارهێنانی لاوەکی: ھەندێک جار بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی تری ھەوکردن بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: جومگەکان، پێست. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازار و ھەوکردن، باشترکردنی جووڵەی جومگەکان، کەمکردنەوەی زیانی جومگەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: ھەندێک کەس لە ماوەی چەند ھەفتەیەکدا ھەست بە باشبوون دەکەن، بەڵام ڕەنگە چەند مانگێکی پێبچێت تا کاریگەری تەواو دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: تاوەکو ئەو کاتەی بەردەوام بەکاردێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تری کە سیستەمی بەرگری لەش دادەبەزێنن کارلێک دەکات. - مەودای چارەسەری: دەبێت لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربھێنرێت لەو کەسانەی کە ھەوکردنیان ھەیە. - سوودەکانی: دەتوانێت ئازار و ھەوکردن کەم بکاتەوە و کوالێتی ژیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: پێویستە بە بەردەوامی لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربھێنرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی ھەیە وەک ھەوکردن و کاردانەوەی شوێنی injection.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی بایۆلۆجییە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دژەتەنی تاکەکەسی (monoclonal antibody). - میکانیزمی کردار: ئەدالیموماب TNF alpha inhibitor ە، کاردەکات بۆ بلۆککردنی TNF alpha، پرۆتینێک کە بەشدارە لە دروستکردنی هەوکردن لە لەشدا. بە بلۆککردنی TNF alpha، ئەدالیموماب دەتوانێت هەوکردن کەمبکاتەوە و نیشانەکانی نەخۆشییە جۆراوجۆرەکان چارەسەر بکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە پاش injection لەژێر پێستدا بە هێواشی دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 60%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 2 هەفتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 5 ڕۆژ بۆ 1 هەفتەدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری هەوکردنی جومگەکان (Rheumatoid arthritis), هەوکردنی بڕبڕەکان (Ankylosing spondylitis), نەخۆشی کرۆن (Crohn's disease), کۆلێتی بریندار (Ulcerative colitis), سۆدەف (Psoriasis), و هەوکردنی پێست (Hidradenitis suppurativa). - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕەنگە بۆ چارەسەری هەندێک نەخۆشی تری هەوکردنیش بەکاربهێنرێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو نەخۆشیانەی کە TNF alpha تێیدا ڕۆڵی هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، ئازار، و باشترکردنی ئەرکی جومگەکان و کوالیتی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: هەندێک لە نەخۆشەکان لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا هەستی پێدەکەن، بەڵام ڕەنگە بۆ هەندێکی تر کاتی زیاتری پێویست بێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە نزیکەی 2 هەفتە دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دەکات، بۆیە پێویستە ئاگاداری پزیشک بیت دەربارەی هەموو دەرمانەکانت. لەگەڵ دەرمانەکانی وەکو methotrexate کارلێک دەکات. - مەودای چارەسەری: پزیشک دیاری دەکات بەپێی باری تەندروستی نەخۆش. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بلۆککردنی TNF alpha. - سوودەکانی: دەتوانێت نیشانەکانی نەخۆشییە هەوکردنەکان کەمبکاتەوە و کوالیتی ژیان باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ چارەسەری نەخۆشییە درێژخایەنەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانەکانی تر، ئەدالیمومابیش دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی سەرکوتکەری سیستەمی بەرگرییە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: purine analog. - میکانیزمی کردار: کار دەکات بە تێکدانی دروستبوونی DNA و RNA، کە پێویستە بۆ گەشەکردن و زۆربوونی خانەکان، بەتایبەتی خانەکانی بەرگری. لە ئەنجامدا، چالاکیی سیستەمی بەرگری لەش سەرکوت دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: گۆڕانکاری هەیە بەهۆی میتابۆلیزمی لە liver. - نیوە تەمەن: نزیکەی ١٢ خولەک بۆ azathioprine خۆی، بەڵام metabolites چالاکەکە درێژتر دەمێننەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان ١-٢ کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان، چارەسەری نەخۆشییە خۆئیمونییەکان وەکو هەوکردنی ڕیخۆڵەکان (IBD)، هەوکردنی جومگەکان (rheumatoid arthritis)، lupus، و نەخۆشی پێست. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە هەندێک حاڵەتدا بۆ چارەسەری autoimmune hepatitis و هەندێک نەخۆشیی دیکەی خۆئیمونی بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: سیستەمی بەرگری لەش. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی دەدات کۆنترۆڵی سیستەمی بەرگری بکات بۆ ڕێگریکردن لە زیان گەیاندن بە ئەندامان و شانەکانی لەش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: ڕەنگە چەند هەفتەیەک یان مانگێکی پێبچێت تا کاریگەری تەواو دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: مادام دەرمانەکە بەردەوام بەکاربهێنرێت کاریگەرییەکەی دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: زۆر دەرمان هەن کە کارلێک دەکەن لەگەڵ azathioprine، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانەکان. especially allopurinol. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی و کاریگەری. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی سەرکوتکەری بەرگرییە و کار دەکات بە تێکدانی دروستبوونی DNA. - سوودەکانی: یارمەتی دەدات لە کۆنترۆڵکردنی نەخۆشییە خۆئیمونییەکان و ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ نەخۆشەکان کە پێویستیان بە سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری هەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: ڕەنگە کاریگەری لاوەکی هەبێت و پێویستی بە چاودێری هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانە سەرکوتکەرەکان (Immunosuppressant) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Purine analog (هاوشێوەی پیورین). Azathioprine پرۆدرەگە و دەگۆڕدرێت بۆ 6-mercaptopurine. - میکانیزمی کردار: Azathioprine کاردەکات بە سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری لەش. لە ڕێگەی تێکدانی دروستبوونی DNA و RNA، کە پێویستە بۆ گەشەکردن و زۆربوونی خانەکانی بەرگری. بە تایبەتی، کاریگەری هەیە لەسەر T-lymphocytes و B-lymphocytes. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە باشی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی دەگۆڕێت بەهۆی گۆڕینی بۆ 6-mercaptopurine. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Azathioprine کورتە، بەڵام 6-mercaptopurine نیوە تەمەنی درێژترە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان، چارەسەری نەخۆشییە خۆکارئۆتۆمۆنەکان (autoimmune diseases) وەکو نەخۆشی Crohn's، ulcerative colitis، rheumatoid arthritis، systemic lupus erythematosus (SLE)، و autoimmune hepatitis. - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ چارەسەری هەندێک نەخۆشی پێست بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: چارەسەری نەخۆشییەکان کە تێیدا سیستەمی بەرگری لەش هێرش دەکاتە سەر شانەکانی خۆی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هەوکردن، سەرکوتکردنی سیستەمی بەرگری، ڕێگریکردن لە زیان گەیاندن بە ئەندامەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: پێویستی بە چەند هەفتەیەک هەیە بۆ ئەوەی کاریگەرییەکانی دەربکەون. - ماوەی کارکردن: تاوەکو دەرمانەکە بەردەوام بێت کاردەکات. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی وەکو allopurinol، ئەنجامی ژەهراویبوونی دەرمانەکە زیاد دەکات. پێویستە ئاگاداربوون لەگەڵ ACE inhibitors و warfarin. - مەودای چارەسەری: چاودێریکردنی وریایانە پێویستە بۆ ئەوەی کاریگەرییەکی دروستی هەبێت بێ ئەوەی ببێتە هۆی ژەهراویبوون. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە کێشەی گورچیلە و جگەریان هەیە. - سوودەکانی: دەتوانێت کۆنتڕۆڵی نەخۆشییە خۆکارئۆتۆمۆنەکان بکات و ڕێگری بکات لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان. - گرنگی کلینیکی: بەکارهێنانی دەرمانەکە پێویستی بە چاودێریکردنی بەردەوامی پزیشکی هەیە بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی و کاریگەری. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەری لاوەکی زۆری هەیە، وەک کەمکردنەوەی خڕۆکە سپییەکانی خوێن و مەترسی تووشبوون بە هەوکردن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی سەرکوتکەری بەرگرییە (Immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: مۆفێتیل ئێستێر (Mofetil Ester)ی ترشی مایکۆفینۆلیک (Mycophenolic Acid). - میکانیزمی کردار: مایکۆفینۆلیت مۆفێتیل دەگۆڕدرێت بۆ ترشی مایکۆفینۆلیک کە ئەنزیمی ئینۆسین مۆنۆفۆسفەیت دیهیدرۆجینەیز (Inosine Monophosphate Dehydrogenase - IMPDH) سەرکوت دەکات. ئەم ئەنزیمە پێویستە بۆ دروستکردنی گوانیلۆزین، کە پێکهاتەیەکی گرنگە لە دروستکردنی DNA. بە سەرکوتکردنی IMPDH، ترشی مایکۆفینۆلیک دروستکردنی DNA لە خانەکانی بەرگری لەشدا کەم دەکاتەوە، بەتایبەتی لیمفۆسایتەکان (Lymphocytes)، کە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا دەمژرێت لە ڕیخۆڵەکانەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: دەگۆڕێت بەپێی جۆری دەرمانەکە (Cellcept versus Myfortic). Cellcept زیاتر بەردەستە لە زیندەییدا. - نیوە تەمەن: نزیکەی 18 کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-3 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: پێشگیری لە ڕەتکردنەوەی ئەندامی چێندراو (وەک گورچیلە، دڵ، جگەر). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشییەکانی وەکو نەخۆشی لوپوس (Lupus)، ڕوماتیزم (Rheumatoid Arthritis)، و نەخۆشی پێست (Psoriasis) بەتایبەتی ئەگەر چارەسەرەکانی تر سەرکەوتوو نەبن. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشە چێندراوەکان، نەخۆشانی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان (Autoimmune diseases). - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئەگەری ڕەتکردنەوەی ئەندام، کۆنترۆڵکردنی نیشانەکانی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: چەند هەفتەیەک بۆ ئەوەی کاریگەرییە تەواوەکەی دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: تا ئەو کاتەی دەرمانەکە بەردەوام بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی وەکو ئەنتاسیدەکان (Antacids)، کۆلێستیرامین (Cholestyramine)، و دەرمانەکانی دژە ڤایرۆس (Antiviral medications). - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە چاودێری بکرێت بۆ ئەوەی کاریگەرییە خراپەکان کەم بکرێنەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانەکە بە شێوەیەکی سەرەکی کاریگەری لەسەر خانەکانی بەرگری هەیە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندام و کۆنترۆڵکردنی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە گرنگەکان بۆ ئەو نەخۆشانەی کە چاندنی ئەندامیان بۆ کراوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت بەهۆی مەترسییەکانی وەکو هەوکردن و کەمخوێنی.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی سەرکوتکەری سیستەمی بەرگرییە (immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: سیکلۆسپۆرینەکان (Cyclosporines). - میکانیزمی کردار: سیکلۆسپۆرین کاردەکات بە سەرکوتکردنی چالاکیی خانەکانی T کە ڕۆڵیان هەیە لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێنراوەکان و هەروەها لە نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان (autoimmune diseases). بە شێوەیەکی تایبەت ئەنزیمی کالسینۆرین (calcineurin)inhibit دەکات کە پێویستە بۆ چالاککردنی خانەکانی T. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: جیاوازە بەپێی formula و بەکارهێنانی هاوکات لەگەڵ خواردن. - بەردەستبوونی زیندەیی (bioavailability): جیاوازە لە نێوان formulaـەکاندا. Neoral بەراورد بە Sandimmune بەردەستبوونی زیندەیی بەرزترە. - نیوە تەمەن (half-life): نزیکەی 19-27 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما (peak plasma concentration): بەپێی formula و کاتی وەرگرتن دەگۆڕێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێنراوەکان وەکو گورچیلە، جگەر، دڵ، و سییەکان. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان وەکو سۆدەفی (psoriasis)، ڕۆماتیزمی جومگەکان (rheumatoid arthritis)، و نەخۆشی کرۆن (Crohn's disease). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشە چێنراوەکان و ئەوانەی نەخۆشی خۆکاربەرگرییان هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێنراوەکان، کۆنتڕۆڵکردنی نیشانەکانی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە ماوەی چەند ڕۆژێکەوە تا چەند هەفتەیەک، بەپێی حاڵەتەکە. - ماوەی کارکردن: تا کاتێک دەرمانەکە بەردەوام وەربگیرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: زۆر دەرمان کاریگەری لەسەر ئاستی سیکلۆسپۆرین لە خوێندا دەبێت، بۆیە پێویستە ئاگاداری کارلێکەکان بیت. - مەودای چارەسەری (therapeutic range): پێویستە بە وریایی کۆنتڕۆڵ بکرێت بۆ ئەوەی کاریگەر بێت و زیانی نەبێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: immunosuppressantە کە بە شێوەیەکی تایبەت خانەکانی T سەرکوت دەکات. - سوودەکانی: ڕێگریکردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێنراوەکان، کۆنتڕۆڵکردنی نەخۆشییە خۆکاربەرگرییەکان. - گرنگی کلینیکی: پێویستە بە وریایی بەکاربهێنرێت بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانی و کارلێکەکانی لەگەڵ دەرمانەکانی تر. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریایی بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت بۆ ئەوەی کاریگەرییە لاوەکییەکان کەم بکرێنەوە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی چارەسەری نەخۆشی ئەلزەهایمەر - گروپی کیمیایی/چارەسەری: NMDA receptor antagonist (ناکوژێنەرەوەی ڕییسیپتەری NMDA) - میکانیزمی کردار: میمانتین کاردەکات لەسەر بلۆککردنی ڕییسیپتەرەکانی NMDA لە مێشکدا، کە یارمەتی کەمکردنەوەی overstimulation دەدات کە لەوانەیە ببێتە هۆی زیانگەیاندن بە خانەکانی مێشک لە نەخۆشی ئەلزەهایمەردا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 100%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 60-80 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە 3-7 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی ئەلزەهایمەر لە قۆناغی مامناوەند و توند. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری ئازاری دەماری و حاڵەتەکانی تری مێشک بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: کەسانی تووشبوو بە نەخۆشی ئەلزەهایمەر. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیی باشترکردنی بیرەوەری و ئاستی هۆشیاری دەدات لە نەخۆشەکاندا. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا کاریگەریی تەواو دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: تاوەکو دەرمانەکە بەردەوام بێت لە بەکارهێنان، کاریگەرییەکەی دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەوانەیە کارلێکی هەبێت لەگەڵ هەندێک دەرمانی تردا، بۆیە پێویستە ئاگاداری پزیشک بیت. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە پێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بلۆککردنی ڕییسیپتەرەکانی NMDA بەبێ ئەوەی کاریگەرییەکی ئەوتۆی هەبێت لەسەر ڕییسیپتەرەکانی تر. - سوودەکانی: یارمەتیی هێواشکردنەوەی پەرەسەندنی نەخۆشی ئەلزەهایمەر دەدات. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیی باشترکردنی کوالێتی ژیانی نەخۆشەکان دەدات. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام لەوانەیە هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: inhibitorsی کۆڵینێستەریز - گروپی کیمیایی/چارەسەری: کاربامەیت - میکانیزمی کردار: ڕیڤاستیگمین کار دەکات بە وەستاندنی ئەنزیمەکانی کۆڵینێستەریز لە شکاندنی ئەسیتیلکۆلین لە مێشکدا. بە زیادکردنی ئاستی ئەسیتیلکۆلین، ڕیڤاستیگمین یارمەتی بەهێزکردنی پەیوەندییەکانی نێوان خانەکانی دەمار دەدات و دەتوانێت نیشانەکانی لەدەستدانی بیرەوەری و بیرکردنەوە لە نەخۆشانی ئەلزەهایمەر و پارکینسۆن کەم بکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 40% یە، بەڵام دەتوانێت بەهۆی خواردنەوە کاریگەری لەسەر بێت. - نیوە تەمەن: نزیکەی 1.5 کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەگاتە لوتکە لە ماوەی یەک کاتژمێردا لە دوای وەرگرتنی دەم. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی ئەلزەهایمەر و شێوازی لەبیرچوونەوەی پەیوەست بە نەخۆشی پارکینسۆن. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە ئێستادا بەکارهێنانێکی لاوەکی دیاریکراوی نییە. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی تووشبوو بە ئەلزەهایمەر و شێوازی لەبیرچوونەوەی پەیوەست بە نەخۆشی پارکینسۆن. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی بیرەوەری و تواناکانی بیرکردنەوە و کارەکانی ڕۆژانە لە نەخۆشاندا. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکان بە شێوەیەکی ئاسایی دوای چەند هەفتەیەک لە دەستپێکردنی چارەسەر دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێک دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەوانەیە کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانەکانی تردا، وەک دەرمانەکانی دژی کۆڵینێرجیک. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری دەرمانەکە لە نەخۆشێکەوە بۆ نەخۆشێکی تر دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕیڤاستیگمین چەندین شێوازی بەکارهێنانی هەیە وەک حەب و لەزگە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ باشترکردنی ئاستی ئەسیتیلکۆلین لە مێشکدا و کارکردنی مەعریفی باشتر دەکات. - گرنگی کلینیکی: دەتوانێت نیشانەکانی ئەلزەهایمەر و شێوازی لەبیرچوونەوەی پەیوەست بە پارکینسۆن کەم بکاتەوە و کوالێتی ژیانی نەخۆش باشتر بکات. - پرۆفایلی سەلامەتی: هەندێک کاریگەری لاوەکیی هەیە وەک دڵتێکەڵهاتن و ڕشانەوە و سەرگێژخواردن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: inhibitor ی acetylcholinesterase (AChE). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: piperidine. - میکانیزمی کردار: donepezil بە شێوەیەکی گەڕێنەرەوە enzyme ی acetylcholinesterase inhibitor دەکات، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی acetylcholine لە دەمارەخانەکاندا. ئەم کردارە یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکانی dementia دەدات لە نەخۆشانی ئەلزەهایمەردا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لەناو کۆئەندامی هەرسدا دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100. - نیوە تەمەن: نزیکەی 70 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 3 بۆ 4 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی dementia ی سووک تا مامناوەندی لە نەخۆشانی ئەلزەهایمەردا. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ حاڵەتەکانی تری dementia بەکاردێت بەڵام بەڵگەی تەواو نییە. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی ئەلزەهایمەر. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکانی لەبیرچوونەوە و باشترکردنی ئەرکەکانی ڕۆژانە دەدات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا کاریگەرییەکانی دەربکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی نزیکەی 24 کاتژمێر دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تردا کارلێک دەکات، بەتایبەتی ئەوانەی کاریگەری لەسەر acetylcholine هەیە. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت، چونکە کاریگەرییە لاوەکییەکانی هەیە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Donepezil دەرمانێکی تایبەتە بۆ چارەسەرکردنی نیشانەکانی ئەلزەهایمەر و چارەسەری بنەڕەتی نییە. - سوودەکانی: دەتوانێت یارمەتی باشترکردنی یادەوەری و ئەرکەکانی ڕۆژانە بدات. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان لە چارەسەرکردنی ئەلزەهایمەردا بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاریگەرییە لاوەکییەکانی وەک دڵتێکەڵهاتن و سکچوون لە هەندێک کەسدا ڕوودەدەن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ھێڵکەرەوەی کۆڵینێستەریز (Acetylcholinesterase inhibitor) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پیپێریدین (Piperidine) - میکانیزمی کردار: دۆنێپێزیل کار دەکات بە زیادکردنی ڕێژەی ئەسیتیلکۆلین (acetylcholine) لە مێشکدا. ئەسیتیلکۆلین ماددەیەکی کیمیاییە لە مێشکدا یارمەتی خانەکانی دەمار دەدات بۆ پەیوەندی کردن. دۆنێپێزیل ئەنزایمی ئەسیتیلکۆڵینێستەریز (acetylcholinesterase) ڕادەگرێت کە ئەسیتیلکۆلین دەشکێنێت. بە ڕاگرتنی ئەم ئەنزایمە، دۆنێپێزیل یارمەتی زیادکردنی ئاستی ئەسیتیلکۆلین دەدات لە مێشکدا، کە ئەمەش دەتوانێت یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکانی لەبیرچوونەوە بدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی %100. - نیوە تەمەن: نزیکەی 70 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 3 بۆ 4 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی ئەلزەهایمەر (Alzheimer's disease) - بەکارهێنانی لاوەکی: ھەندێک جار بۆ نەخۆشییەکانی تری مێشک بەکاردێت کە پەیوەندییان بە کێشەی بیرەوەرییەوە هەیە، بەڵام ئەمە کەمتر باوە. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشی ئەلزەهایمەر لە قۆناغەکانی سووک و مامناوەنددا. - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکانی لەبیرچوونەوە دەدات، وەک کێشە لە بیرهێنانەوەی شتەکان، ئاڕاستەنەکردن (disorientation)، و کێشە لە ئەنجامدانی کارەکانی ڕۆژانە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێویست بێت تا کاریگەرییەکان دەربکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکەی نزیکەی 24 کاتژمێر دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تردا بکات، بۆیە گرنگە هەموو دەرمانەکان بە پزیشک ڕابگەیەنرێت. بەتایبەتی دەرمانەکانی دڵ و دەرمانەکانی دژە خەمۆکی (antidepressant). - مەودای چارەسەری: لە 5mg تا 23mg ڕۆژانە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دۆنێپێزیل چارەسەر نییە بۆ ئەلزەهایمەر، بەڵکو تەنیا یارمەتی کەمکردنەوەی نیشانەکان دەدات. - سوودەکانی: دەتوانێت یارمەتی نەخۆش و خێزانەکەی بدات بۆ باشتر بەڕێوەبردنی نەخۆشییەکە. - گرنگی کلینیکی: بەکارهێنانی دەبێت لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: inhibitors MAO-B (monoamine oxidase type B). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەمیندان (Amine). - میکانیزمی کردار: Rasagiline بە شێوەیەکی هەڵبژێردراو MAO-B inhibitor ە، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی ڕێژەی dopamine لە مێشکدا. لە نەخۆشی parkinson ، دەمارەخانەکانی دەردەری dopamine کەم دەبنەوە، بۆیە بەرزکردنەوەی ڕێژەی dopamine دەتوانێت نیشانەکان باشتر بکات.MAO-B dopamine دەشکێنێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 36%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 3 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی کاتژێرێکدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی parkinson . - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری خەمۆکی بەکاردێت (off-label). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی parkinson . - سودەکانی چارەسەرکردن: یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی parkinson وەکو لەرزین، ڕەقبوون، و خاوی لە جووڵەدا. دەتوانرێت بە تەنیا یان لەگەڵ دەرمانەکانی تر بەکاربهێنرێت. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا کاریگەریی تەواوی دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: نزیکەی 24 کاتژمێر. - کارلێکەکانی دەرمان: لەوانەیە کارلێکی هەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی تردا، وەکو antidepressants و هەندێک ئازارشکێن. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە، پێویستە ژێر چاودێری پزیشک بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: MAO-B inhibitorێکی هەڵبژێردراوە. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی parkinson و باشترکردنی کوالیتی ژیان. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ چارەسەری نەخۆشی parkinson . - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەر دەرمانێکی تر، لەوانەیە کاریگەری لاوەکی هەبێت، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە ئەگەر بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە پارکینسۆن، دژە خەمۆکی. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەمینی دووەم، מעכב مۆنۆئامین ئۆکسیداز B (MAO-B inhibitor). - میکانیزمی کردار: سێلێجیلین بە شێوەیەکی گەڕانەوە یان نەگەڕاوە MAO-B دەگرێتەوە، بەمەش ڕێگری دەکات لە شیبوونەوەی دۆپامین لە مێشکدا، ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی ئاستی دۆپامین. ئەم میکانیزمە بە تایبەتی لە چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆندا بەکاردێت بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکان. هەروەها کاریگەری هەیە لەسەر ڕێگریکردن لە شیبوونەوەی فینیلامین کە یارمەتیدەرە بۆ باشکردنی باری دەروونی لە هەندێک کەسدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە خێرایی لە ڕیخۆڵەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: کەمە بەهۆی میتابۆلیزمی سەرەتایی لە جگەردا (first-pass metabolism). - نیوە تەمەن: نزیکەی ١.٥-٢ کاتژمێرە بۆ سێلێجیلین خۆی، بەڵام میتابۆلیتە چالاکەکانی نیوە تەمەنی درێژتریان هەیە (بۆ نموونە، دەس مێسیل سێلێجیلین). - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی نیو کاتژمێر بۆ دوو کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن، بەتایبەتی وەکو دەرمانێکی یارمەتیدەر بۆ لیڤۆدۆپا. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری خەمۆکی (بە شێوەی پەتچە پێستییەکە بە ناو بازرگانی Emsam). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی پارکینسۆن کە نیشانەکانیان کۆنتڕۆڵ ناکرێت تەنیا بە لیڤۆدۆپا، نەخۆشانی خەمۆکی کە وەڵامیان بۆ دەرمانەکانی تر نەبووە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی پارکینسۆن وەکو لەرزین، ڕەقبوون، و خاوی جووڵە. هەروەها باشترکردنی باری دەروونی و کەمکردنەوەی نیشانەکانی خەمۆکی. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە پارکینسۆندا، کاریگەرییەکانی لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا دەردەکەون، بەڵام ڕەنگە چەند هەفتەیەکی پێبچێت بۆ ئەوەی کاریگەری تەواو دەربکەوێت. بۆ خەمۆکی، ڕەنگە ٢-٤ هەفتە بخایەنێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی سێلێجیلین بەندە بە دۆز و شێوازی بەکارهێنانەکەیەوە، بەڵام بە گشتی چەند کاتژمێرێک دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک دەکات لەگەڵ دەرمانەکانی دژە خەمۆکیی تر (بەتایبەتی SSRIs و TCAs)، ئۆپیۆیدەکان، و هەندێک دەرمانی سەرما. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی فراوانی هەیە، بەڵام گرنگە دۆزەکە بە وریاییەوە ڕێکبخرێت بۆ خۆپاراستن لە کاریگەرییە لاوەکییەکان. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: מעכב MAO-B یە بە شێوەیەکی هەڵبژێردراو (selective). - سوودەکانی: دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ کەمکردنەوەی پێویستی بە دۆزی بەرزتری لیڤۆدۆپا لە پارکینسۆندا، کە ئەمەش دەتوانێت کاریگەرییە لاوەکییەکانی لیڤۆدۆپا کەمبکاتەوە. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی بەسوودە بۆ بەڕێوەبردنی نیشانەکانی پارکینسۆن و خەمۆکی، بەتایبەتی کاتێک دەرمانەکانی تر بەس نین. - پرۆفایلی سەلامەتی: گرنگە ئاگاداری کارلێکەکانی دەرمان بین و دۆزەکە بە وریاییەوە ڕێکبخەین بۆ خۆپاراستن لە کاریگەرییە لاوەکییەکان.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Dopamine agonists. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Non-ergoline dopamine agonists. - میکانیزمی کردار: Ropinirole دەرمانێکە کە وەک agonist بۆ receptors ی dopamine کاردەکات، بەتایبەتی لە مێشکدا. بەم شێوەیە یارمەتی دەدات بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن و restless legs syndrome. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا لە ڕیخۆڵەوە. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 50%. - نیوە تەمەن: نزیکەی 6 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری restless legs syndrome. - مەرجەکانی ئامانج: کەمکردنەوەی لەرزین، ڕەقبوون، و خاوی جوڵە لە نەخۆشی پارکینسۆن، و کەمکردنەوەی هەستی ناهەمواری قاچەکان لە restless legs syndrome. - سودەکانی چارەسەرکردن: باشترکردنی کوالێتی ژیان و توانای جوڵە و نووستن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لە ماوەی چەند ڕۆژێک تا چەند هەفتەیەک دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: نزیکەی 24 کاتژمێر بۆ extended-release tablets. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کارلێک بکات، بۆ نموونە ciprofloxacin. پێویستە ئاگاداری پزیشک بێت لەبارەی هەموو دەرمانەکانەوە. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و بەپێی ڕێنمایی پزیشک. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی کاریگەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن و restless legs syndrome. - سوودەکانی: دەتوانێت کوالێتی ژیانی نەخۆش باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: بەشێوەیەکی بەرفراوان بەکاردێت بۆ چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن و restless legs syndrome. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و ڕێنمایی پزیشک جێبەجێ بکرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Dopamine agonist - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Non-ergoline dopamine agonist - میکانیزمی کردار: پرامیپێکسۆل دەرمانێکە کە وەک dopamine کار دەکات لە مێشکدا. بە دەستەواژەی تر، دەچێتە شوێنی dopamine و هەمان کاریگەرییەکانی ئەنجام دەدات. ئەمە یارمەتی دەدات نیشانەکانی نەخۆشی Parkinson و restless legs syndrome (RLS) کەم بکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا و تەواو لە ڕیخۆڵەوە absorb دەبێت. - بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability): زیاتر لە %90 - نیوە تەمەن (Half-life): نزیکەی 8-12 کاتژمێر - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak Plasma Concentration): لەماوەی 1-3 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی Parkinson و Restless Legs Syndrome (RLS). - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری depression بەکاردێت (off-label use). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشی پارکینسۆن کە تێکچوونێکە لە دەمارەکاندا و دەبێتە هۆی لەرزین، ڕەقبوون، و قورسی لە جووڵەدا. هەروەها RLS کە نەخۆشییەکە کە دەبێتە هۆی هەستکردن بە نائارامی لە قاچەکاندا و پاڵنەرێکی زۆر بۆ جووڵاندنیان. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن (لەرزین، ڕەقبوون، هێواشبوونی جووڵە) و کەمکردنەوەی نیشانەکانی RLS (نائارامی و پاڵنەر بۆ جووڵاندنی قاچەکان). • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەردەکەون بۆ چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن. بۆ RLS، کاریگەرییەکان زۆر خێراترن و لەوانەیە لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا دەربکەون. - ماوەی کارکردن: نزیکەی 8-24 کاتژمێر، بەپێی دۆزەکە و جۆری دەرمانەکە (دەرمانی خێرا یان درێژخایەن). - کارلێکەکانی دەرمان (Drug interactions): دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا هەبێت، بە تایبەتی ئەو دەرمانانەی کە کاریگەری لەسەر dopamine هەیە، یان دەرمانەکانی دژی خەمۆکی، یان ئەو دەرمانانەی کە کاریگەریی سستییان هەیە. - مەودای چارەسەری: پێویستە لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت بەپێی بارودۆخی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانەکە ڕاستەوخۆ dopamine receptors لە مێشکدا دەوروژێنێت. - سوودەکانی: یارمەتی کۆنتڕۆڵکردنی نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن و RLS دەدات و دەتوانێت کوالێتی ژیانی نەخۆش باشتر بکات. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی کاریگەرە بۆ زۆرێک لە نەخۆشەکان، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و بە چاودێری پزیشک دۆزەکە ڕێک بخرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەتوانێت کاریگەری لاوەکی هەبێت، وەک دڵتێکەڵهاتن، سەرگێژخواردن، خەواڵوویی، و هەندێک جار هەڵسوکەوتی نامۆ.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە پارکینسۆن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئامینۆ ئەسید و inhibitorsی دکاربۆکسیلەس. - میکانیزمی کردار: لیڤۆدۆپا پێشەکییەکە بۆ دۆپامین، ماددەیەکی کیمیایی لە مێشکدا کە یارمەتی کۆنترۆڵکردنی جووڵە دەدات. لە نەخۆشی پارکینسۆن، دۆپامین بە ڕێژەیەکی پێویست دروست نابێت. لیڤۆدۆپا دەتوانێت بگۆڕدرێت بۆ دۆپامین لە مێشکدا، بەمەش ئاستی دۆپامین زیاد دەکات. کاربیدۆپا ئەنزیمێکی دکاربۆکسیلەس inhibitors دەکات، کە ئەمەش ڕێگری دەکات لە گۆڕینی لیڤۆدۆپا بۆ دۆپامین لە دەرەوەی مێشک. ئەمە ڕێگە دەدات ڕێژەیەکی زیاتر لە لیڤۆدۆپا بگاتە مێشک و کاریگەری زیاتر دروست بکات و کاریگەرییە لاوەکییەکانی کەمتر بکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا لە ڕێڕەوی گەدە و ڕیخۆڵە. - بەردەستبوونی زیندەیی: گۆڕاو، کاریگەری دەکرێت بە بوونی خۆراک. - نیوە تەمەن: لیڤۆدۆپا نزیکەی 1-2 کاتژمێر، کاربیدۆپا نزیکەی 1-3 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لیڤۆدۆپا لە 0.5-2 کاتژمێردا، کاربیدۆپا لە 0.5-3 کاتژمێردا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێکجار بۆ چارەسەری نیشانەکانی وەک پارکینسۆن کە بەهۆی دەرمانەوە دروست بوون (Drug-induced Parkinsonism). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی پارکینسۆن کە تووشی لەرزین، ڕەقبوون، هێواشی جووڵە و کێشەی هاوسەنگی دەبن. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن، باشترکردنی کوالیتی ژیان، زیادکردنی توانای ئەنجامدانی چالاکییەکانی ڕۆژانە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی دەرمانەکە لەوانەیە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا بە تەواوی دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمانەکە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەگۆڕێت و بە تێپەڕبوونی کات کورتتر دەبێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک لەگەڵ چەند دەرمانێکی تردا دەکات، وەک دەرمانەکانی دڵەڕاوکێ و هەندێک دەرمانی دژە پەستانی خوێن. - مەودای چارەسەری: ڕێژەی پێویست بۆ ئەوەی دەرمانەکە کاریگەری هەبێت بێ ئەوەی کاریگەرییە لاوەکییەکان زۆر بن. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەرییەکە لەسەر کەمکردنەوەی نیشانەکانی پارکینسۆن. - سوودەکانی: باشترکردنی جووڵە، کەمکردنەوەی لەرزین و ڕەقبوون. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ بەڕێوەبردنی نیشانەکانی پارکینسۆن و باشترکردنی کوالیتی ژیان. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە بە گشتی سەلامەتە بەڵام لەوانەیە کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە پارکینسۆن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: پێشەکی دۆپامین / inhibitorی دێکربۆکسیلەیز. - میکانیزمی کردار: لێڤۆدۆپا دەگۆڕدرێت بۆ دۆپامین لە مێشکدا، کاربیدۆپا ڕێگری دەکات لە گۆڕینی لێڤۆدۆپا بۆ دۆپامین لە دەرەوەی مێشک، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە بڕێکی زیاتر لە لێڤۆدۆپا بگاتە مێشک. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: کاربیدۆپا بڕی بەردەستبوونی زیندەیی لێڤۆدۆپا زیاد دەکات. - نیوە تەمەن: لێڤۆدۆپا نزیکەی 1-2 کاتژمێر، کاربیدۆپا نزیکەی 1-2 کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 0.5 بۆ 2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: نەخۆشی پارکینسۆن. - بەکارهێنانی لاوەکی: هەندێک جار بۆ چارەسەری نیشانەکانی پارکینسۆنیزم بەکاردێت کە بەهۆی هەندێک دەرمان یان بارودۆخی ترەوە دروستبوون. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی تووشبوو بە نەخۆشی پارکینسۆن کە نیشانەکانیان وەک لەرزین، ڕەقبوون، هێواشی جووڵە و کێشە لە هاوسەنگیدا هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی پارکینسۆن، باشترکردنی توانای جووڵە و کوالێتی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: هەندێک کەس لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا هەست بە باشبوون دەکەن، بەڵام ڕەنگە چەند هەفتەیەکی پێبچێت تاوەکو کاریگەری تەواو دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەری دەرمانەکە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەگۆڕێت و پەیوەندی هەیە بە قۆناغی نەخۆشییەکەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی دژە خەمۆکی، دەرمانی دژە فشاری خوێن و supplementsی ئاسن کارلێک دەکات. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە ڕێکبخرێت بۆ ئەوەی دۆزێکی گونجاو بدۆزرێتەوە کە نیشانەکان کۆنتڕۆڵ بکات و کاریگەرییە لاوەکییەکان کەم بکاتەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: پێویستە بە شێوەیەکی بەردەوام بەکاربهێنرێت بۆ ئەوەی نیشانەکان کۆنتڕۆڵ بکرێن. - سوودەکانی: یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشی پارکینسۆن و باشترکردنی کوالێتی ژیان. - گرنگی کلینیکی: یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ چارەسەری نەخۆشی پارکینسۆن. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەرمانەکە بەگشتی سەلامەتە بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و چاودێری بکرێت بۆ هەر کاریگەرییەکی لاوەکی.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە نەخۆشی گاوت (Gout). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Xanthine Oxidase Inhibitor. - میکانیزمی کردار: Allopurinol کار دەکات بە کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی uric acid لە لەشدا. Uric acid ئەو ماددەیەیە کە دەبێتە هۆی نەخۆشی گاوت و بەردی گورچیلە. Allopurinol ئەنزیمی Xanthine Oxidase کە بەرپرسە لە دروستکردنی uric acid ڕادەگرێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە ئاسانی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80%. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Allopurinol نزیکەی 1-2 سەعاتە، بەڵام نیوە تەمەنی oxipurinol کە ماددەیەکی چالاکە لە Allopurinol درێژترە و نزیکەی 18-30 سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1.5 سەعاتدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی گاوت و کەمکردنەوەی ئاستی uric acid لەو کەسانەی کە بەردی گورچیلەیان هەیە. - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ چارەسەری هەندێک جۆری شێرپەنجە کە دەبنە هۆی بەرزبوونەوەی ئاستی uric acid. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی گاوت، نەخۆشانی بەردی گورچیلە، ئەوانەی چارەسەری کیمیایی وەردەگرن. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ئازاری گاوت، ڕێگرتن لە دروستبوونی بەردی گورچیلە، کەمکردنەوەی ئاستی uric acid لە خوێن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکان دەکرێت چەند هەفتەیەکی پێبچێت تا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە بەندە لەسەر میزاجی نەخۆشەکە و باری تەندروستی. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی وەک warfarin و azathioprine کارلێک دەکات. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی فراوانی هەیە، بەڵام دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی uric acid. - سوودەکانی: ڕێگرتن لە هێرشەکانی گاوت، کەمکردنەوەی ئازار و هەوکردن. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی نەخۆشی گاوت و ڕێگرتن لە ئاڵۆزییەکانی. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە نەخۆشی گاوت - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Purine analog; Xanthine oxidase inhibitor - میکانیزمی کردار: ئەلۆپورینۆل کار دەکات بە کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی uric acid لە لەشدا. ئەلۆپورینۆل خۆی وەک میتابۆلیتەکەی، ئۆکسایپورینۆل، inhibitors ی ئەنزیمی xanthine oxidase ن. ئەم ئەنزیمە بەرپرسە لە گۆڕینی hypoxanthine بۆ xanthine، و xanthine بۆ uric acid، کە کۆتایی بەرهەمی میتابۆلیزمی purine یە. بە inhibited کردنی ئەم ئەنزیمە، ئەلۆپورینۆل ڕێگری دەکات لە دروستبوونی uric acid، و یارمەتی کەمکردنەوەی ئاستی لە خوێن و میزدا دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە ئاسانی لە ڕێڕەوی هەرسدا دەمژرێت، بەڵام ڕێژەی مژین دەکرێت بەپێی بوونی خۆراک بگۆڕێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80%. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەلۆپورینۆل نزیکەی 1-2 سەعاتە، بەڵام نیوە تەمەنی oxipurinol کە میتابۆلیتێکی چالاکە، درێژترە و نزیکەی 18-30 سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە نێوان 1.5-2 سەعاتدا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری نەخۆشی گاوت، بەتایبەتی بۆ ئەو کەسانەی کە هێرشی بەردەوامی گاوت یان بەرزبوونەوەی ئاستی uric acid لە خوێندا هەیە (hyperuricemia). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری بەردی گورچیلە کە لە uric acid دروستبوون، هەروەها بۆ کەمکردنەوەی ئاستی uric acid لەو نەخۆشانەی کە چارەسەری کیمیایی وەردەگرن بۆ شێرپەنجە (tumour lysis syndrome). - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی گاوت، نەخۆشانی بەردی گورچیلە، نەخۆشانی چارەسەری کیمیایی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی هێرشەکانی گاوت، ڕێگریکردن لە زیانبەخشانی درێژخایەن کە بەهۆی uric acid ەوە دروستدەبن، پاراستنی گورچیلەکان، باشترکردنی کوالێتی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەری تەواوی دەرمانەکە دەکرێت چەند هەفتەیەکی پێبچێت بۆ ئەوەی دەربکەوێت و ئاستی uric acid بە تەواوی دابەزێت. - ماوەی کارکردن: بەهۆی نیوە تەمەنی درێژی oxipurinol، کاریگەرییەکانی دەرمانەکە دەتوانێت بۆ ماوەیەکی درێژ بمێنێتەوە لە لەشدا. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێک دەکات لەگەڵ هەندێک دەرمانی وەک: warfarine, azathioprine, mercaptopurine - مەودای چارەسەری: ئاستی uric acid لە خوێندا دەبێت لە خوار 6 mg/dL بێت بۆ ئەوەی بە تەواوی کۆنتڕۆڵ بکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت لەو کەسانەی کە نەخۆشی گورچیلەیان هەیە. - سوودەکانی: دەرمانێکی کاریگەرە بۆ کۆنتڕۆڵکردنی ئاستی uric acid و کەمکردنەوەی هێرشەکانی گاوت. - گرنگی کلینیکی: چارەسەرێکی گرنگە بۆ ئەو کەسانەی کە بەدەست گاوت و بەرزبوونەوەی ئاستی uric acid دەناڵێنن. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی سەلامەتە، بەڵام دەکرێت هەندێک کاریگەری لاوەکی دروستبکات.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی شیبوونەوەی خوێن/تەقەلۆکە (Thrombolytic). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنزیمی بەرهەمهاتوو لەلایەن سترێپتۆکۆکەس (Streptococcus)ەوە. - میکانیزمی کردار: سترێپتۆکینەیز پرۆتینێکی بەرهەمهاتوو لەلایەن بەکتریای سترێپتۆکۆکەسەوەیە، کە دەبێتە هۆی چالاککردنی پلازمینۆجین (Plasminogen). پلازمینۆجینی چالاککراو دەگۆڕێت بۆ پلازمین (Plasmin)، کە ئەنزیمێکە تەقەلۆکەی خوێن دەتوێنێتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: دەرمانی Streptokinase لە ڕێگەی دەمارەوە (IV) بەکاردێت بۆیە مژینی نیە. - بەردەستبوونی زیندەیی: %100 لە ڕێگەی دەمارەوە بەردەستە. - نیوە تەمەن: نزیکەی 18-24 خولەک. - لوتکەی چڕیی پلازما: لەکاتی injection راستەوخۆ دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری بۆ جەڵتەی دڵ (Myocardial infarction)، جەڵتەی سییەکان (Pulmonary embolism)، و جەڵتەی قوڵەکانی خوێنبەرەکان (Deep vein thrombosis). - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری بۆ ئەو حاڵەتانەی کە تەقەلۆکە لە دەمارەکاندا دروست دەبێت. - مەرجەکانی ئامانج: گەڕاندنەوەی ڕێڕەوی خوێن بۆ دەمارە داخراوەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی زیانی ماسولکەکانی دڵ، کەمکردنەوەی مەترسی مردن لە ئەنجامی جەڵتەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەستبەجێ دوای دەستپێکردنی infusion لە ڕێگەی دەمارەوە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەرییەکەی پەیوەستە بە خێرایی شیبوونەوەی تەقەلۆکەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی دژەخوێن مەین (Anticoagulants) و دژەپەرەگراف (Antiplatelets) دەکرێت مەترسی خوێنبەربوون زیاد بکات. - مەودای چارەسەری: دەبێت لەلایەن پزیشکی پسپۆڕەوە دیاریبکرێت بەپێی باری تەندروستی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئەنزیمێکە تەقەلۆکەی خوێن دەتوێنێتەوە. - سوودەکانی: ڕزگارکردنی ماسولکەکانی دڵ و کەمکردنەوەی مەترسی مردن. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ چارەسەری فریاگوزاری جەڵتەکان. - پرۆفایلی سەلامەتی: مەترسی خوێنبەربوونی هەیە، بۆیە پێویستە بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Thrombolytic (توێنەرەوەی خوێن). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: glycoprotein. - میکانیزمی کردار: Tenecteplase ئەنزیمێکی recombinant fibrinolytics کە بە شێوەیەکی تایبەت دەچێتە ناو fibrin ی ناو ئەو کڵۆتەی کە لە خوێندا دروست بووە، کە دەبێتە هۆی دابەزاندنی پلاسمینۆجین بۆ پلاسمین. پلاسمینیش ئەو کڵۆتەی خوێن دەتوێنێتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: Tenecteplase ڕاستەوخۆ دەدرێت لە ڕێگەی خوێنەوە (IV) بۆیە مژینی نییە بەو شێوەیەی دەرمانەکانی تر. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی %100ـە چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو خوێن. - نیوە تەمەن: نزیکەی 20-24 خولەک. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازما بە خێرایی دەگاتە لوتکە چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێتە ناو خوێن. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری بۆ جەڵتەی دڵ (Acute Myocardial Infarction) بۆ کردنەوەی ئەو خوێنبەرانەی کە بەهۆی کڵۆتی خوێنەوە داخراون. - بەکارهێنانی لاوەکی: نییە. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشانی تووشبوو بە جەڵتەی دڵ کە پێویستیان بە کردنەوەی خوێنبەرەکانی دڵە بە خێرایی. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی زیانەکانی دڵ، کەمکردنەوەی مەترسی مردن، و باشترکردنی ئەنجامە درێژخایەنەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکە بە خێرایی دەردەکەوێت چونکە دەرمانەکە ڕاستەوخۆ دەچێتە ناو خوێنەوە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی نزیکەی 20-24 خولەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێکی هەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کە خوێن شل دەکەنەوە وەک warfarin و aspirin، کە ئەگەری خوێنبەربوون زیاد دەکات. - مەودای چارەسەری: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت و بەپێی کێشی نەخۆشەکە ڕێک بخرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Tenecteplase بە شێوەیەکی تایبەت کار لەسەر fibrin دەکات. - سوودەکانی: بەکارهێنانی ئاسانترە لە چاو هەندێک دەرمانی تری هاوشێوە، وەک tPA، چونکە تەنها یەک جار دەدرێت. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ کردنەوەی خوێنبەرە داخراوەکانی دڵ بە خێرایی و کەمکردنەوەی زیانەکانی دڵ. - پرۆفایلی سەلامەتی: مەترسی خوێنبەربوونی هەیە، بەڵام بە گشتی سەلامەتە ئەگەر بە وریاییەوە بەکاربهێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Thrombolytic (توێنەرەوەی خوێن) - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Tissue Plasminogen Activator (t-PA) - میکانیزمی کردار: Alteplase پرۆتینێکە کە کاردەکات بە چالاککردنی plasminogen بۆ plasmin، ئەوەش یارمەتی دەدات بۆ تواوەکردنی کڵۆکانی خوێن. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: Alteplase ڕاستەوخۆ دەدرێت بە ناو خوێنبەردا. - بەردەستبوونی زیندەیی: 100% (چونکە ڕاستەوخۆ دەدرێت بە ناو خوێنبەردا) - نیوە تەمەن: کورتە، نزیکەی 4-6 خولەک. - لوتکەی چڕیی پلازما: دەستبەجێ دوای injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری جەڵتەی دڵ (acute myocardial infarction)، جەڵتەی مێشک (ischemic stroke)، و جەڵتەی سییەکان (pulmonary embolism). - بەکارهێنانی لاوەکی: پاککردنەوەی catheter ی داخروا. - مەرجەکانی ئامانج: جەڵتە تازە دروستبووەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: گەڕاندنەوەی flowی خوێن، کەمکردنەوەی زیانەکانی دڵ و مێشک، و ڕزگارکردنی ژیان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەستبەجێ دوای injection. - ماوەی کارکردن: کورت، بەهۆی نیوە تەمەنی کورتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کاریگەرییەکانی دژە خوینبەربوون زیاد بکات وەک warfarin و aspirin. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی هەیە و پێویستە بە وردی بەڕێوەببردرێت بۆ ڕێگریکردن لە خوێنبەربوون. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: یارمەتی تواوەکردنی کڵۆکانی خوێن دەدات کە هۆکارن بۆ جەڵتە. - سوودەکانی: دەتوانێت زیانەکانی دڵ و مێشک کەم بکاتەوە ئەگەر زوو بدرێت. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرنگە بۆ چارەسەرکردنی emergency. - پرۆفایلی سەلامەتی: مەترسی خوێنبەربوونی هەیە، بەتایبەتی خوێنبەربوونی مێشک.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی سەرکوتکەری کۆئەندامی بەرگرییە (Immunosuppressant). - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ماکرۆلاید (Macrolide). - میکانیزمی کردار: تاکرۆلیموس کار دەکات بە سەرکوتکردنی کالسینۆرین (Calcineurin)، ئەمەش ڕێگری دەکات لە چالاکبوونی خانەکانی T و دروستکردنی سایتۆکاینەکان (cytokines)، بە تایبەتی ئینتەرلیوکین-2 (interleukin-2)، کە ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە وەڵامی بەرگری لەشدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بە شێوەیەکی ناتەواو لە ڕێڕەوی هەرسدا دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: دەگۆڕێت بەپێی جۆری دەرمانەکە و کەسەکە، بەڵام بە گشتی نزمە. - نیوە تەمەن: نزیکەی 12-40 سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: بە نزیکەی 1-3 سەعات دوای بەکارهێنانی دەرمانەکە بە دەم دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگری کردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان (وەک گورچیلە، جگەر، دڵ) دوای نەشتەرگەری چاندن. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری ئێگزیمای سەخت (Atopic dermatitis)، هەندێک نەخۆشی بەرگری دیکە. - مەرجەکانی ئامانج: پاراستنی ئەندامە چێندراوەکان، کۆنتڕۆڵکردنی نەخۆشییە بەرگرییەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڕێگری کردن لە ڕەتکردنەوەی ئەندامە چێندراوەکان، کەمکردنەوەی نیشانەکانی ئێگزیمای سەخت. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لە چەند ڕۆژێکەوە بۆ چەند هەفتەیەک دەخایەنێت تاوەکو کاریگەرییەکە دەردەکەوێت، بە تایبەتی لە چاندنی ئەندامەکاندا. - ماوەی کارکردن: تا کاتێک دەرمانەکە بەردەوام بەکاربهێنرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کارلێکی هەیە لەگەڵ چەندین دەرمانی تر، وەک دەرمانی دژە کەڕوو (antifungal drugs)، دژە زیندەکان (antibiotics)، و هەندێک دەرمانی دڵ. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە وریاییەوە کۆنتڕۆڵ بکرێت، چونکە مەودایەکی تەسکە و دەبێت ئاستی دەرمانەکە لە خوێندا بپارێزرێت بۆ ئەوەی کاریگەرییەکەی هەبێت و کاریگەرییە خراپەکانی کەم بکرێنەوە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی بەهێزە بۆ سەرکوتکردنی کۆئەندامی بەرگری. - سوودەکانی: ڕزگارکردنی ئەندامە چێندراوەکان، کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشییە بەرگرییەکان. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆشەکان و باشترکردنی کوالێتی ژیانیان دوای چاندنی ئەندام. - پرۆفایلی سەلامەتی: مەترسی زیادبوونی تووشبوون بە هەوکردن، زیانی گورچیلە، و کاریگەرییە خراپەکانی تر.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی ھێورکەرەوە - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Benzodiazepine - میکانیزمی کردار: لۆرازێپام کاردەکات لەسەر زیادکردنی کاریگەرییەکانی گابا (GABA) لە مێشکدا، کە ماددەیەکی کیمیاییە یارمەتی هێورکردنەوەی دەمارەخانەکان دەدات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی دڵەڕاوکێ، خەوزڕاندن، و ماسولکە گرژبوون. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: بەخێرایی لە ڕیخۆڵەکانەوە دەمژرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی ٩٠٪. - نیوە تەمەن: نزیکەی ١٢-١٦ کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما: ١-٣ کاتژمێر دوای خواردن. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری دڵەڕاوکێ، خەوزڕاندن، و ڕاگرتنی دەستگرتن. - بەکارهێنانی لاوەکی: پێش نەشتەرگەری وەک دەرمانی ھێورکەرەوە بەکاردێت. ھەروەھا بۆ کەمکردنەوەی دڵتێکەڵھاتن و ڕشانەوە بەکاردێت کە بەھۆی چارەسەری کیمیاییەوە دروست دەبێت. - مەرجەکانی ئامانج: دڵەڕاوکێی گشتی، دڵەڕاوکێی کۆمەڵایەتی، خەوزڕاندن، دەستگرتن. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی دڵەڕاوکێ و خەوزڕاندن، کۆنتڕۆڵکردنی دەستگرتن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: دەستبەجێ (بۆ دڵەڕاوکێ) تا ١ کاتژمێر (بۆ خەوزڕاندن). - ماوەی کارکردن: ٦-٨ کاتژمێر. - کارلێکەکانی دەرمان: دەرمانەکانی تر کە کاریگەری ھێورکەرەوەیان ھەیە (وەک ئۆپیۆیدەکان، ئەلکحول، دژە ھێستامینەکان) دەتوانن کاریگەرییەکانی لۆرازێپام زیاد بکەن. - مەودای چارەسەری: دەبێت لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت بەپێی باری تەندروستی نەخۆش. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: بەخێرایی کاردەکات و ماوەی کاریگەرییەکەی کورتە بە بەراورد بە ھەندێک دەرمانی تری بنزۆدیازەپین. - سوودەکانی: کاریگەرە بۆ کەمکردنەوەی نیشانەکانی دڵەڕاوکێ و خەوزڕاندن بە شێوەیەکی خێرا. - گرنگی کلینیکی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربھێنرێت لە نەخۆشانی بەساڵاچوو و ئەو کەسانەی کێشەی گورچیلە یان جگەریان ھەیە. - پرۆفایلی سەلامەتی: ئەگەری دروستبوونی ئالوودەبوونی ھەیە، بۆیە دەبێت بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربھێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانی دژە خەمۆکی و دژە دڵەڕاوکێ - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Benzodiazepine - میکانیزمی کردار: ئەلپرازۆلام کار دەکات لەسەر receptors لە مێشکدا بۆ زیاتر کردنی کاری gamma-aminobutyric acid (GABA)، کە ماددەیەکی سروشتییە لە لەشدا کە کاریگەری ھێورکەرەوە و دژە دڵەڕاوکێی ھەیە. ئەمەش دەبێتە ھۆی کەمکردنەوەی چالاکیی دەماری و ھێورکردنەوەی دەروون. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: خێرا لە ڕێڕەوی ھەرسدا - بەردەستبوونی زیندەیی: نزیکەی 80-90% - نیوە تەمەن: نزیکەی 11-12 کاتژمێر - لوتکەی چڕیی پلازما: لە ماوەی 1-2 کاتژمێردا دەگاتە لوتکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری دڵەڕاوکێی گشتی و پەشێوی panic disorder. - بەکارهێنانی لاوەکی: ھەندێک جار بۆ چارەسەری خەوزڕان و دڵەڕاوکێی پەیوەندیدار بە خەمۆکی بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەو کەسانەی کە کێشەی دڵەڕاوکێیان ھەیە و پێویستیان بە چارەسەری خێرا ھەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی نیشانەکانی دڵەڕاوکێ، کۆنتڕۆڵکردنی ھێرشەکانی ترس، و باشترکردنی کوالێتی خەو. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی بە شێوەیەکی گشتی لە ماوەی چەند خولەکێک یان کاتژمێرێکدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێک دەمێنێتەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: ئەلپرازۆلام دەتوانێت کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانەکانی تر، وەک ئۆپیۆیدەکان، ئەلکحول، و ھەندێک دەرمانی دژە خەمۆکی. گرنگە کە ھەموو دەرمانەکانت بە پزیشکەکەت بڵێیت. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی دیاریکراوی ھەیە، زۆر بەرزبوونەوەی دۆزەکە دەتوانێت ببێتە ھۆی کاریگەری خراپ. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاریگەری ھێورکەرەوەی بەھێزی ھەیە. - سوودەکانی: چارەسەرێکی کاریگەرە بۆ دڵەڕاوکێ و پەشێوی ترس. - گرنگی کلینیکی: بە شێوەیەکی بەرفراوان لە چارەسەری دڵەڕاوکێدا بەکاردێت، بەڵام پێویستە بە وریاییەوە بەکاربھێنرێت بەھۆی ئەگەری addiction. - پرۆفایلی سەلامەتی: دەبێت بە وریاییەوە بەکاربھێنرێت، بە تایبەتی لە کەسانی بەساڵاچوو و ئەوانەی کێشەی گورچیلە و جگەریان ھەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دۆکیوسەیت سۆدیۆم نەرمکەرەوەی پیسییە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرماﻧە surfactant ە. - میکانیزمی کردار: دۆکیوسەیت سۆدیۆم ڕێگە دەدات ئاو و چەوری تێکەڵ بە پیسایی ببن، ئەمەش دەبێتە هۆی نەرمبوونی پیسایی و ئاسانتر دەرچوونی. بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر جووڵەی ڕیخۆڵە نییە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: مژینی دۆکیوسەیت سۆدیۆم کەمە لە ڕیخۆڵەکاندا. - بەردەستبوونی زیندەیی: زۆر نادیارە بەهۆی مژینی کەمی. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دۆکیوسەیت سۆدیۆم نزیکەی 24 کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازما زۆر نزمە و گرنگییەکی کلینیکی ئەوتۆی نییە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری قەبزی. - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگریکردن لە قەبزی، بەتایبەتی لەو کەسانەی کە دەرمانی ئازارشکێن (opioid) بەکاردەهێنن. - مەرجەکانی ئامانج: قەبزی توند، قەبزی دوای نەشتەرگەری، قەبزی بەهۆی دەرمانەوە. - سودەکانی چارەسەرکردن: نەرمکردنی پیسایی و ئاسانکردنی دەرچوونی، کەمکردنەوەی فشار لەسەر ڕیخۆڵە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: لەوانەیە 12 بۆ 72 کاتژێری پێبچێت تا کاریگەرییەکەی دەربکەوێت. - ماوەی کارکردن: بەردەوام دەبێت تاوەکو پیسایی نەرم دەکات. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ زەیتی کانزایی (mineral oil) کارلێکی هەیە و نابێت بەیەکەوە بەکاربهێنرێن. - مەودای چارەسەری: مەودایەکی فراوانی هەیە، بەڵام پێویستە ڕێنماییەکانی پزیشک ڕەچاو بکرێن. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: نەرمکەرەوەی پیساییە نەک ڕەوانکەر. - سوودەکانی: یارمەتی دەدات لە نەرمکردنی پیسایی بێ ئەوەی ببێتە هۆی گرژبوون یان ئازاری زۆر. - گرنگی کلینیکی: بەسوودە بۆ ئەو کەسانەی کە قەبزییان هەیە بەهۆی دەرمان یان نەشتەرگەرییەوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکیی دەگمەن هەن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: stool softener - گروپی کیمیایی/چارەسەری: surfactant anionic - میکانیزمی کردار: Docusate sodium ڕێگرە لەوەی کە ئاو لە ڕیخۆڵەکانەوە بمژرێتەوە بۆ ناو لەش. ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی کە پیساییەکە نەرمتر بێت و بە ئاسانیتر تێپەڕێت. هەروەها docusate sodium وەک surfactant کار دەکات، کە یارمەتی تێکەڵکردنی ئاو و چەوری دەدات لە ناو پیساییەکەدا، ئەمەش ئاسانکاری دەکات بۆ تێپەڕاندنی. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: کەم مژ دەکرێت لە ڕیخۆڵەکانەوە - بەردەستبوونی زیندەیی: نادیار - نیوە تەمەن: نادیار - لوتکەی چڕیی پلازما: نادیار • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری قەبزی - بەکارهێنانی لاوەکی: ڕێگریکردن لە قەبزی، بەتایبەتی لەو کەسانەی کە دەرمانی ئازارشکێن بەکار دەهێنن یان نەشتەرگەرییان کردووە - مەرجەکانی ئامانج: قەبزی توند، قەبزی درێژخایەن - سودەکانی چارەسەرکردن: نەرمکردنی پیساییەکە و ئاسانکردنی تێپەڕاندنی، کەمکردنەوەی فشار لەسەر ڕیخۆڵەکان لە کاتی پیساییکردن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: 12 بۆ 72 کاتژمێر - ماوەی کارکردن: بەپێی ڕێژەی بەکارهێنان و جۆری لەش دەگۆڕێت - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دروست دەکات، بۆ نموونە mineral oil. پێویستە ئاگاداری پزیشکەکەت بکەیتەوە لە هەموو ئەو دەرمانانەی کە بەکاریان دەهێنیت. - مەودای چارەسەری: دەرمانێکی سەلامەتە بە شێوەیەکی گشتی، بەڵام دەبێت بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: نەرمکەرەوەی پیسایی - سوودەکانی: سەلامەت و کاریگەرە بۆ زۆربەی خەڵک، بەتایبەتی ئەوانەی کە قەبزیان هەیە. - گرنگی کلینیکی: یارمەتیدەرە بۆ ڕێکخستنی جووڵەی ڕیخۆڵەکان و کەمکردنەوەی ئازاری قەبزی. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە شێوەیەکی گشتی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی دەکرێت هەبێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئۆندانسیترۆن دەرمانێکی دژە ڕشانەوەیە کە بۆ چارەسەرکردنی ڕشانەوە بەکاردێت، بە تایبەت ئەو ڕشانەوانەی کە لە ئەنجامی دەرمانە کیمیاییەکان یان نەشتەرگەرییەکان ڕوو دەدەن. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی لە سەر جۆرێکی دیاریکراوی پێوەندی دەگرێت لەگەڵ serotonin receptors. جگە لەوەش، دەتوانێت کاریگەری لەسەر جۆرێکی تر لە ڕێگاکانی گواستنەوەی نێوروونیش هەبێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئۆندانسیترۆن دەچێتە خانەی گروپی benzamide و وەک دەرمانێکی دژە ڕشانەوەی کارا دەزانرێت. ساختاری کیمیاییەکەی تایبەتمەندییەکانی دەخاتە ڕوو و ڕۆڵی لە کەمکردنەوەی ڕشانەوەدا دەبینێت. تێکەڵاوی کیمیایی تایبەتی دیاریکراوی هەیە کە چۆنیەتی بەستنی بە ڕیسیپتەرەکانی serotonin ڕوون دەکاتەوە. - میکانیزمی کردار: ئۆندانسیترۆن کار دەکات بە ڕێگەی بەستنی بە ڕیسیپتەرەکانی 5-HT3 serotonin لە ناو مێشکی مرۆڤدا. بەم شێوەیە، ئەو نیشانانەی ڕشانەوە و زۆر بەرهەم هێنانی ترشێنەکی گەدە کەم دەکاتەوە. میکانیزمی کرداری ئەم دەرمانە زۆر گرینگە بۆ تێگەیشتن لە چۆنیەتی کارکردنی و چۆنێتی کەمکردنەوەی ڕشانەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: زۆر بەخێرایی لە ڕێگای دەمەوە دەمژێت، و ڕێژەی بەرزبوونەوەی پلازما زۆر خێرا ڕوو دەدات. ڕێژەی مژینی ئەم دەرمانە بەرزە، کەواتە بەشێکی زۆری دەرمان لە لایەن لەشییەوە دەمژێت. بەپێی جۆری دەرمان و ڕێگای بەکارهێنان، ڕێژەی مژین دەگۆڕێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشی زۆری ئەم دەرمانە لە جگەردا دەچێتە مەترسییەوە، بۆیە بەردەستبوونی زیندەیی کەمە. ئەمەش کاریگەری لەسەر چۆنیەتی بەردەستبوونی دەرمان لە ناو لەشدا دەبێت. هەندێک لە ماددەکانی دەرمان بە شێوەیەکی بەردەوام لەناو لەشدا دەمێننەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئۆندانسیترۆن کورتە، لە نێوان 3 بۆ 5 کاتژمێردا دەگۆڕێت. ئەمەش واتای ئەوەیە کە نیوەی دەرمان لە خوێنەوە لەو ماوەیەدا لەناو دەچێت. بۆیە پێویستە بە شێوەیەکی ڕێکخراو و بەپێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما دوای ١ بۆ ٢ کاتژمێر دوای خواردنەوە دەگات. ئەمەش دەپێوێت بە جۆری دەرمان و دۆخی تەندروستیی نەخۆشەوە. چاودێری دۆخی نەخۆش زۆر گرینگە لەم قۆناغەدا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی ڕشانەوە و پێکێشانەکانی لەگەڵ نەشتەرگەرییەکان یان دەرمانە کیمیاییەکاندا. ئۆندانسیترۆن یەکێکە لە دەرمانە سەرەکییەکان بۆ ڕێگرتن لەو جۆرە ڕشانەوانە. به‌کارهێنانی ئەم ده‌رمانه‌ به‌شێوه‌یه‌کی زۆر به‌ر فراوانه‌ و به‌پێویستییه‌كانی ته‌ندروستیی ده‌گۆڕێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی ڕشانەوەی سەرەتایی لە نەخۆشییەکانی گەدە و ڕیخۆڵەدا. هەروەها لە ڕێگای دابەشکردنی دەرمانەکە بە بەشی لاوەکی، هەندێک لە نیشانەکانی دیکەش کەم دەکاتەوە. بەڵام بەکارهێنانی لاوەکی پێویستی بە ڕاوێژی پزیشک هەیە. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بۆ چارەسەری ڕشانەوەی جۆراوجۆر بەکاردێت، لەوانە ڕشانەوەی لەگەڵ کیمۆتێراپی، ڕشانەوەی لەگەڵ نەشتەرگەری، و ڕشانەوەی پاش کیمۆتێراپی. دەستنیشانکردنی مەرجی ئامانج لە بنەڕەتدا بەپێی نیشانەکانی نەخۆش دەکرێت. لێکۆڵینەوەی پزیشکی زۆر گرینگە بۆ دەستنیشانکردنی مه‌رجی ئامانج. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودەکانی چارەسەری بە تایبەت لە کەمکردنەوەی ڕشانەوە و باشترکردنی باری نەخۆشدا دەردەکەوێت. ئەم دەرمانە گەلێک بەسوودە لە چارەسەرکردنی ڕشانەوە و باشکردنی باری تەندروستیی نەخۆش. باشترکردنی دۆخی گشتیی نەخۆش جێگای سەرنجە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان زۆر زوو دەردەکەون، زۆرجار لە نێوان 15 بۆ 30 خولەکدا. بەپێی جۆری دەرمان و ڕێگای بەکارهێنان، کاتەکە دەگۆڕێت. چاودێری دۆخی نەخۆش لەم قۆناغەدا گرینگە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمان دەکرێت لەنێوان چەند کاژێرێک تا چەند ڕۆژێک بگۆڕێت، دەبێت بەپێی دۆخی نەخۆشەوە دیاری بکرێت. ماوەی کارکردن دەبێت له‌لایه‌ن پزیشكه‌وه‌ دیاری بکرێت، به‌پێی پێویستییه‌كانی ته‌ندروستیی نەخۆش. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تر بکات، بۆیە پێویستە پێش بەکارهێنانی ئەم دەرمانە، پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لەسەر هەموو دەرمانەکانی تر. کارلێکی دەرمان گرینگه‌ و ده‌بێت هه‌موو زانیارییه‌كانی وه‌ربگیرێت له‌لایه‌ن نەخۆشه‌وه‌. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن دەگۆڕێت بەپێی نیشانەکان و دۆخی نەخۆش. پزیشک مه‌ودای چاره‌سه‌ر دیاری ده‌کات، به‌پێی پێویستییه‌كانی ته‌ندروستیی نەخۆش. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئۆندانسیترۆن دەرمانێکی بریقەدارە بۆ کەمکردنەوەی ڕشانەوە. ئەم دەرمانە توانای کەمکردنەوەی ڕشانەوەی زۆری هەیە. تایبەتمەندییە تایبەتییەکانی دەرمان زۆر گرینگن بۆ چاره‌سه‌رکردنی ڕشانەوە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ڕشانەوە، باشترکردنی باری گشتیی نەخۆش، ڕێگرتن لە dehydration. سودەکانی ئەم دەرمانە زۆرن و بۆ نه‌خۆش گرنگن لە چاره‌سه‌ی ڕشانەوەدا. به‌شێوه‌یه‌كی گشتی، باشتربوونی دۆخی نه‌خۆش ده‌بینرێت. - گرنگی کلینیکی: ئۆندانسیترۆن دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی ڕشانەوە. ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی ڕشانەوەدا و بۆ نه‌خۆشه‌كان گرینگه‌. لە زۆرێک لە حاڵەتەکاندا، وه‌ك دەرمانێکی یه‌کلا کردنەوە بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: ئۆندانسیترۆن به‌گشتی به‌ ده‌رمانێکی سه‌لامه‌ت ده‌زانرێت، به‌ڵام هه‌ندێک کاریگه‌ری لاوه‌کی هه‌یه‌. چاودێری باری نه‌خۆش پێویسته‌، بۆ ئاگاداربوون لە کاریگه‌رییه‌ لاوه‌كییه‌كان. پزیشك ده‌توانێت هه‌موو زانیارییه‌كانی له‌سه‌ر پرۆفایلی سه‌لامه‌تی بدات.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەنتیکاڤیر دەرمانێکی antiviral-e، کە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی جگەر بە ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی B (HBV) بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی nucleoside reverse transcriptase inhibitors (NRTIs). کاریگەریی ئەم دەرمانە لەسەر بەرگریی لەش بەردەوام نییە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەنتیکاڤیر لە گروپی guanosine nucleoside analogs دایە کە به‌شێوه‌یه‌کی راستەوخۆ له‌گه‌ڵ DNA polymeraseی ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی B ده‌به‌ستێته‌وه‌ و ڕێگری له‌ کۆپی کردنی ڤایرۆس ده‌گرێت. - میکانیزمی کردار: ئەنتیکاڤیر وەک competitive inhibitor کار دەکات و لەگەڵ ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی B دەبەستێتەوە و ڕێگری لە دروستبوونی DNAی ڤایرۆسی دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی viral load و باشتربوونی کێشەی جگەر. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: زیاتر لە ٧٠٪ی دۆزی ئۆڕاڵی Entecavir لە خوێندا دەمژێت. ڕێژەی مژینی بەرزە بەڵام بە خواردنی خواردن کاریگەر نییە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی Entecavir لە خوێندا باشە و بۆ ماوەیەکی درێژ دەمێنێتەوە. ئەمەش بەهۆی نیوە تەمەنی درێژەوەیە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی Entecavir لە خوێندا نزیکەی ١٦ سەعاتە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما Entecavir کاتژمێرێک دوای خواردن دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەری سەرەکی Entecavir بۆ هەوکردنی درێژخایەنی جگەرە بەهۆی ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی B (Chronic Hepatitis B). - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکارهێنانی لاوەکی Entecavir زیاتر لەگەڵ دەرمانەکانی تر بۆ چارەسەری هەوکردنی جگەر بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: بەکاردێت بۆ کەسانی هەم گەورەسالان و هەم مناڵان کە تووشی هەوکردنی درێژخایەنی جگەر بوون بەهۆی هێپاڤایرۆسی B. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی viral load, باشتربوونی کارکردنی جگەر، کەمکردنەوەی ڕێژەی هەوکردن. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی Entecavir لە ماوەیەکی کورتدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی چارەسەرکردن بە Entecavir بەپێی دۆخی نەخۆش دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: هەندێ دەرمانی تر دەتوانن کاریگەری لەسەر Entecavir دابنێن. - مەودای چارەسەری: بەپێی تەندروستی گشتی نەخۆش دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Entecavir دەرمانێکی بەهێزە بۆ چارەسەری هەوکردنی جگەر. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی viral load، باشتربوونی کارکردنی جگەر، ڕێگری لە پێشکەوتنی نەخۆشییەکە. - گرنگی کلینیکی: Entecavir ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەری هەوکردنی درێژخایەنی جگەر بەهۆی هێپاڤایرۆسی B دەبینێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی Entecavir دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: سۆفۆسبۆڤیر دەرمانێکی antiviral-ە کە بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنی جگەر بە ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی جۆری C (HCV) بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە چارەسەرێکی کۆمەڵەیی کە ئەگەری چاکبوونەوەی زۆر زیادی دەکات. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرمانە Nucleoside analog و polymerase inhibitor-ێکە کە بەشێوەکی سەرکەوتوو RNA polymerase-ی ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی جۆری C دەگرێتەوە، دەبێتە ھۆی ڕاگرتنی زیادبوونی ڤایرۆسەکە. - میکانیزمی کردار: سۆفۆسبۆڤیر بە دروستکردنی ناوچەیەکی بێکار لە ناو ژینی ڤایرۆسدا، زیادبوونی ڤایرۆسەکە ڕادەگرێت. ئەمەش دەبێتە ھۆی کەمکردنەوەی ڕێژەی ڤایرۆس لە خوێندا و چاکبوونەوەی لە نەخۆشییەکەدا, ئەگەر بە تەنھا یان لەگەڵ دەرمانەکانی تر بەکار بێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لە دوای خواردنی دەرمانەکە، ڕێژەیەکی بەرچاو لە سۆفۆسبۆڤیر لە لایەن گەدەوە دەمژێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: سۆفۆسبۆڤیر بەردەستبوونی زیندەییەکی باش هەیە، واتە بەشی زۆری لە خوێندا دەمێنێتەوە بۆ ماوەیەکی درێژ. - نیوە تەمەن: نیمچە تەمەنی سۆفۆسبۆڤیر دەگۆڕێت بەگوێرەی حاڵەتی نەخۆشەکە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە دوای چەند کاتژمێرێک لە خواردنی دەرمانەکە دەگاتە ئاستی باڵا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەوکردنی جگەر بە ڤایرۆسی هێپاڤایرۆسی جۆری C (HCV). - بەکارهێنانی لاوەکی: بەشێکە لە ڕێکارێکی چارەسەری کۆمەڵەیی بۆ چارەسەرکردنی (HCV) لەگەڵ دەرمانەکانی تر،بۆ گروپە جیاوازەکانی نەخۆشیەکە. - مەرجەکانی ئامانج: جۆرەکانی جیاوازەکانی HCV ، بەتایبەتی لەگەڵ دەرمانەکانی تر. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی ڕێژەی ڤایرۆس لە خوێندا، چاکبوونەوەی تەواو لە نەخۆشییەکەدا. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان لە ماوەی چەند رۆژێکدا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی دەرمانەکە دەگۆڕێت بەگوێرەی ڕێژەی دەرمان و حاڵەتی نەخۆشەکە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەکرێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر کارلێک بکات و کاریگەرییان بگۆڕێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن دەگۆڕێت بەگوێرەی جۆری نەخۆشییەکە و دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی گرانبەها و کاریگەرە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ڕێژەی ڤایرۆس و چاکبوونەوەی تەواو. - گرنگی کلینیکی: گرانبەها و کاریگەرە بۆ چارەسەرکردنی HCV . - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: زانامڤیر دەرمانێکی دژەڤایرۆسە کە بۆ چارەسەرکردنی ئینفلۆئەنزای (Influenza) بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی دەرمانەکانی Neuraminidase inhibitors. کاریگەرییەکانی ئەم دەرمانە بە گشتی لەسەر ڤایرۆسی ئینفلۆئەنزای A و B دەبێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: زانامڤیر بەشێکە لە گروپی گۆڕاوەکانی (سەرچاوەی سروشتی) ئەسیدیک (acidic) و هەروەها لە گروپی دەرمانەکانی Neuraminidase inhibitors. دروستکراوە لە فۆرمولایەکی تایبەت بۆ ڕێگریکردن لە پەرەسەندنی ڤایرۆسەکە. - میکانیزمی کردار: زانامڤیر بە بەستنی بە پڕۆتینی نێورەمینیداز (Neuraminidase)ی ڕووی ڤایرۆسی ئینفلۆئەنزای کار دەکات، کە ئەم پڕۆتینە ڕۆڵی گرنگ دەگێڕێت لە پەرەسەندنی ڤایرۆسەکەدا و دەرچوونی لە خانەکانی لەش. بەم شێوەیە، زانامڤیر ڕێگری لە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە دەکات لە لەشدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی زانامڤیر لە ڕێگای هەناسەدانەوە هەمیشە بە شێوەیەکی بەربڵاو و تەواو نییە و بە پێی تایبەتمەندییەکانی لەش جیاوازە. بەڵام بەگشتی ڕێژەیەکی باش دەمژێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی زانامڤیر لە پلازما (Plasma) دا کەمە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی زانامivir لە پلازما (Plasma) دا نزیکەی 2.5 کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Plasma) ی زانامڤیر دوای نزیکەی 1 بۆ 3 کاتژمێر لە دوای بەکارهێنان دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی ئینفلۆئەنزای (Influenza A and B). - بەکارهێنانی لاوەکی: دەکرێت لە حاڵەتەکانی هەوکردنی ئێسکەکانی هەناسەدان (Respiratory Tract Infections) بەکاربهێنرێت بەڵام بە پێی بڕیاری پزیشک. - مەرجەکانی ئامانج: زانامڤیر بۆ ئەو کەسانە بەکاردێت کە نیشانەکانی ئینفلۆئەنزایان هەیە و پێویستیان بە چارەسەرێکی دژە ڤایرۆسی هەیە. بایەخەکەی ئەوەیە کە لە سەرەتای نەخۆشییەکە بەکاربهێنرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: زانامڤیر دەتوانێت ماوەی نیشانەکانی نەخۆشییەکە کورت بکاتەوە و هەستی خۆش بەکارهێنەر بدات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی زانامڤیر لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی زانامڤیر بۆ ماوەی چەند ڕۆژێک دەخایەنێت. - کارلێکەکانی دەرمان: پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە دەرمانەکانی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت بۆ ئەوەی کارلێکێکی نەرێنی لە نێوانیاندا دروست نەبێت. - مەودای چارەسەری: بەکارهێنانی زانامڤیر دەبێت تەنها بە ڕێنمایی پزیشک بێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: زانامڤیر بەشێوەی پودری هەناسەدان بەردەستە. - سوودەکانی: کورتکردنەوەی ماوەی نەخۆشییەکە. - گرنگی کلینیکی: زانامڤیر دەتوانێت ڕێگری لە پەرەسەندنی ئینفلۆئەنزای بکات و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی، زانامڤیر دەرمانێکی سەلامەتە. بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئۆسێلتامیڤیر دەرمانێکی دژەڤایرۆسە کە بۆ چارەسەرکردنی ئەنفلۆنزای جۆری A و B بەکاردێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی selective کاریگەری لەسەر ئەنزیمی نێورەمینی دازە دەکات کە بۆ ڤایرۆسی ئەنفلۆنزا گرنگە. دەرمانەکە لە کۆمەڵەی دەرمانەکانی دژەڤایرۆسەکانی نێورەمینی دەیزە (Neuraminidase inhibitors) دایە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئۆسێلتامیڤیر لە گروپی کاریگەرییەکانی (carboxylate ester prodrug) دایە کە لە جگەردا دەگۆڕێت بۆ شێوەیەکی چالاکتر بۆ ئەوەی کاریگەری خۆی بکات. تایبەتمەندییە کیمیاییەکەی بە شێوەیەکی تایبەت دەبێت بۆ ئەوەی لەگەڵ ئەنزیمی نێورەمینی دازەدا پەیوەندی بکات و رێگری لە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆس بکات. دەرمانێکی پڕۆدراگیە واتە دەبێت لە لایەن جگەرەوە بگۆڕێت بۆ شێوەیەکی چالاک. - میکانیزمی کردار: ئۆسێلتامیڤیر بە رێگریکردنی چالاکیی ئەنزیمی نێورەمینی دازە (Neuraminidase) کاری دەکات، کە ئەم ئەنزیمە بۆ ئازادکردنی ڤایرۆسی ئەنفلۆنزا لە خانەکانی لەشدا پێویستە. بەم شێوەیە، ڕێگری لە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە دەکات و نیشانەکانی نەخۆشییەکە کەمتر دەکات و خێرایی چاکبوونەوە زیاد دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ماوەی نەخۆشییەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئۆسێلتامیڤیر لە ڕێگەی دەمییەوە بەرزە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەییی ئۆسێلتامیڤیر لە پلازما بەرزە و بۆ ماوەیەکی درێژ دەمێنێتەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئۆسێلتامیڤیر لە پلازما دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و گرێبوونی گورچیلە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration) لە دوای ١-٢ کاتژمێر لە وەرگرتنی دۆزێکی دەمی دەبینرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی ئەنفلۆنزای جۆری A و B لە پێگەیشتووان و منداڵاندا. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکارهێنانی ئۆسێلتامیڤیر وەک چارەسەری پێشگری لە کەسانی توشبوو بە ئەنفلۆنزا یان ئەوانەی لەگەڵ کەسانی توشبوو پەیوەندییان هەیە. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی ئەنفلۆنزا بەکاردێت، بەتایبەت لە حاڵەتەکانی کەمبوونەوەی هەوراز و تای بەرز، و هەوکردنی سییەکان. - سودەکانی چارەسەرکردن: کورتکردنەوەی ماوەی نەخۆشییەکە، کەمکردنەوەی نیشانەکانی نەخۆشییەکە وەک تا، قورگ ئازار، و سەرئێشە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان لە ماوەی ٢٤-٤٨ کاتژمێردا دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمان دەگۆڕێت بەپێی دۆز و تەندروستیی نەخۆش. - کارلێکەکانی دەرمان: دەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر بەتایبەت دەرمانەکانی گورچیلەدا بە وردی بەکار بهێنرێت. - مەودای چارەسەر: مەودای چارەسەرکردن بەپێی سەختیی نەخۆشییەکە دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئۆسێلتامیڤیر دەرمانێکی دژەڤایرۆسە کە بۆ چارەسەرکردنی ئەنفلۆنزا بەکاردێت. - سوودەکانی: کورتکردنەوەی ماوەی نەخۆشی و کەمکردنەوەی سەختیی نیشانەکان. - گرنگی کلینیکی: گرنگی کلینیکی زۆرە، بەتایبەت لە کەسانی بەرکەوتوودا کە مەترسییەکی زیاتریان هەیە لە توشبوون بە ئەنفلۆنزا. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: نێڤیراپین دەرمانێکی Antiretroviral ە کە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی ڤایرۆسی HIV بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە کۆمەڵەی Non-nucleoside reverse transcriptase inhibitors (NNRTIs) کە کار لەسەر گیرفانی reverse transcriptase ی ڤایرۆسەکە دەکەن. ئەم enzyme ە لە پڕۆسەی زیادبوونی ڤایرۆسدا ڕۆڵێکی گرنگی دەگێڕێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: نێڤیراپین بە گروپی NNRTIs ی Antiretroviral دابەش دەکرێت. ئەم دەرمانە non-competitive inhibitor ی reverse transcriptase ی ڤایرۆسی HIV ە ، واتە بە شێوەیەکی راستەوخۆ binding نابێت بە جێگای active site ی enzyme کە. ئەمەش دەبێتە هۆی گیرفانی reverse transcriptase و ڕێگری دەکات لە زیادبوونی ڤایرۆسەکە. - میکانیزمی کردار: نێڤیراپین بە شێوەیەکی ناجێگیر بە reverse transcriptase ی ڤایرۆسی HIV دەچسپێت. ئەمەش دەبێتە هۆی گۆڕینی شێوازی کاری ئەنزایمەکە و ڕێگری دەکات لە پڕۆسەی DNA سازی ڤایرۆسەکە. بەم شێوەیە، ڕێگری دەکات لە زیادبوونی ڤایرۆسەکە لە لەشی نەخۆشدا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی نێڤیراپین لە ڕێگای دەمەوە نزیکەی % 40 ە ، بەڵام دەگۆڕێت بەپێی formulation ی دەرمانەکە و باری تەندروستی نەخۆش. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی نێڤیراپین لە پلازما کەمە و بایەخی metabolism ی جگەر هەیە. لەبەر ئەمەش، دەرمانەکە بەڕێژەیەکی کەم بۆ ماوەیەکی درێژ دەمێنێتەوە لە خوێندا. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی نێڤیراپین لە پلازما 2.5 بۆ 4.5 کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما بۆ نێڤیراپین دوای ٣ بۆ ٦ کاتژمێر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی تووشبووانی ڤایرۆسی هەڵگری کەمی بەرگری جەستە (HIV) بەکاردێت، بە تایبەت لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا. بەکارهێنانی تەنیا بە تەنیا زۆر کەمە. - بەکارهێنانی لاوەکی: لە چارەسەرکردنی ھەندێ حاڵەتی دیکەشدا بەکاردێت ،بەڵام ئەمە بەرنامەی تایبەتی دەوێت. - مەرجەکانی ئامانج: بەکارھێنانی ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی تووشبووانی ڤایرۆسی HIV ە کە دوچاربوونیان بۆ دەرمانەکانی دیکە ھەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: نێڤیراپین دەتوانێت ڕێژەی ڤایرۆسی HIV لە خوێندا کەم بکاتەوە و بەم شێوەیە ڕێگری بکات لە پەرەسەندنی نەخۆشییەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی نێڤیراپین دوای چەند ڕۆژێک دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی بۆ ماوەیەکی درێژ دەمێننەوە، بەڵام پێویستی بە بەکارھێنانی بەردەوام هەیە. - کارلێکەکانی دەرمان: نێڤیراپین دەتوانێت interaction لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا دروست بکات، بۆیە پێویستە پێش بەکارھێنانی دەرمانەکە، پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لەسەرجەم دەرمانەکانی دیکە کە نەخۆش بەکاری دەھێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری nێڤیراپین بەپێی severity ی نیشانەکان و باری تەندروستی نەخۆش دەگۆڕێت و لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: نێڤیراپین دەبێت لەگەڵ دەرمانەکانی Antiretroviral ی دیکە بەکار بهێنرێت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ڕێژەی ڤایرۆسی HIV لە خوێندا، باشترکردنی immune system ، و درێژکردنەوەی تەمەنی نەخۆش. - گرنگی کلینیکی: نێڤیراپین ڕۆڵێکی گرنگی دەگێڕێت لە چارەسەرکردنی HIV . - پرۆفایلی سەلامەتی: نێڤیراپین پێویستی بە چاودێرییەکی پزیشکی هەیە بەهۆی کاریگەرییە لاوەکییەکانیەوە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی دژە ڤایرۆسییە کە بۆ چارەسەرکردنی هەڵوەرزەکانی HIV بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە چارەسەرییە کۆمەڵەییەکان کە بۆ کەمکردنەوەی بارکردنی ڤایرۆس و پاراستنی سیستمی بەرگری بەکار دێن. هەروەها لەگەڵ دەرمانەکانی تر بەکاردێت بۆ بەرزکردنەوەی ڕێژەی سەرکەوتنی چارەسەرەکە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرمانانە Nucleoside یان Nucleotide analogs دەبن کە لەگەڵ ئەنزیمی Reverse Transcriptase (RT)ی ڤایرۆسی HIV یەکدەگرن. - میکانیزمی کردار: بە ڕێگریکردن لە کرداری Reverse transcriptionی ڤایرۆسی HIV، ئەم دەرمانانە ڕێگری دەکەن لە دروستبونی DNAی ڤایرۆس لە ناو خانەکاندا. بەم جۆرە، ڕێگری دەکەن لە زۆربون و بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی جیاوازە بەپێی جۆری دەرمان و ڕێگای بەکارهێنان. هەندێکیان بە باشی دەمژێندرێن و هەندێکیان پێویستیان بە چەند جارێک خواردنە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability) جیاوازە و بەپێی جۆری دەرمان و دۆخی تەندروستیی نەخۆش دەگۆڕێت. هەندێک دەرمان دەتوانن بۆ ماوەیەکی درێژتر لە لەشدا بمێنن. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی (Half-life) جیاوازە لە نێوان جۆرە جیاوازەکانی ئەم دەرمانەدا. ئەمە کاریگەریی لەسەر چۆنیەتی بەکارهێنانی دەرمانەکە دەبێت، بۆ نمونە چەند جارێک لە ڕۆژێکدا دەبێت بخورێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration) بەپێی جۆری دەرمان و ڕێگای بەکارهێنان دەگۆڕێت. ئەمەش گرنگە بۆ دیاری کردنی دۆزی دەرمانەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی هەڵوەرزەکانی HIV. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەشێکە لە چارەسەرییە کۆمەڵەییەکان بۆ نەخۆشییەکانی تر. - مەرجەکانی ئامانج: هەڵوەرزەکانی HIV لە قۆناغە جیاوازەکانیدا. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی بارکردنی ڤایرۆسی، بەرزکردنەوەی ژمارەی خانەکانی سیستمی بەرگری، درێژکردنی ماوەی ژیان، کەمکردنەوەی مەترسیی گواستنەوەی ڤایرۆسەکە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان دوای ماوەیەکی کورت دەردەکەون، بەڵام بۆ دەرکەوتنی کاریگەرییە تەواوەکان ماوەێکی درێژتر پێویستە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمان بەپێی جۆری دەرمان و دۆخی تەندروستیی نەخۆش دەگۆڕێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ هەندێک دەرمانی تر کارلێک دەکات. پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆش بەکاری دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی جۆری دەرمان و دۆخی تەندروستیی نەخۆش دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕێگری دەکات لە زۆربونی ڤایرۆسی HIV. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی بارکردنی ڤایرۆسی، بەرزکردنەوەی ڕێژەی CD4، درێژکردنی ماوەی ژیان. - گرنگی کلینیکی: ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی هەڵوەرزەکانی HIV. بەشێکی گرنگی چارەسەرییە کۆمەڵەییەکانە. - پرۆفایلی سەلامەتی: هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: فینۆفایبرەت دەرمانێکی کەمدەرەجەیە کە بۆ کەمکردنەوەی چەورییە خراپەکان لە خوێندا بەکاردێت، بەتایبەت لیپیدەکان. ئەم دەرمانە بەشێکە لە دەرمانەکانی کۆمەڵەی فیبریك ئەسید. دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی تری کەمکردنەوەی کۆلیستڕۆڵ بەکاربێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: فینۆفایبرەت بەشێکە لە گروپی دەرمانەکانی فیبریك ئەسید، کە کاریگەرییان لەسەر چەندین پرۆسەی مێتابۆلیزم هەیە، بەتایبەت لەسەر lipidemia. - میکانیزمی کردار: ئەم دەرمانە بە زیادکردنی ئەنزیمی لیپاز لە جگەر کاریگەریی خۆی دەخاتەڕوو، کە دەبێتە ھۆی کەمکردنەوەی triglycerides و زیادکردنی HDL cholesterol (چەوریی چاک). ھەروەھا کاریگەریی لەسەر لوتکەی پلازما (Peak Plasma Concentration) و بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability) ھەیە • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی فینۆفایبرەت لە گەدەدا بەرزە، بەڵام ڕێژەی مژینی جیاوازە لەنێوان جۆرە جیاوازەکانی فۆرمولەکەیدا. - بەردەستبوونی زیندەیی: پاش مژین، فینۆفایبرەت دەچێتە ناو جگەر و لەوێدا کاریگەری خۆی دەخاتەڕوو. ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی بە پێی جۆری فۆرمولەکە جیاوازە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی (Half-life) فینۆفایبرەت لە نێوان 16 بۆ 20 کاژێر دەگۆڕێت، واتە نیوەی دەرمانەکە لە خوێندا لە ماوەی 16 بۆ 20 کاژێردا نامێنێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Peak Plasma Concentration) فینۆفایبرەت دوای 2 بۆ 4 کاژێر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ئاستی triglycerides لە خوێندا. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەرزکردنەوەی ئاستی HDL cholesterol و کەمکردنەوەی LDL cholesterol. دەتوانێت بەشێک بێت لە چارەسەری dyslipidemia و hypertriglyceridemia. - مەرجەکانی ئامانج: بەکارھێنانی فینۆفایبرەت بۆ کەسانی گەورە بە مەرجێک کە ڕێژەی triglycerides لە خوێنیاندا زۆر بێت و چارەسەریی خۆراک و وەرزش بێسوود بێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی کەمکردنەوەی triglycerides لە ماوەی چەند ھەفتەدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی فینۆفایبرەت بەردەوامە تاکوو بەکارھێنانی دەرمانەکە بەردەوام بێت. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تر دەتوانێت کارلێکی نەرێنی ھەبێت، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لەدەرمانەکانی تری نەخۆشەکە. - مەودای چارەسەری: پێویستە بە پێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەبێتە ھۆی کەمکردنەوەی triglycerides، بەرزکردنەوەی HDL و دابەزینێکی کەمیشی LDL. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان. - گرنگی کلینیکی: ڕۆڵێکی گرنگی ھەیە لە کۆنترۆڵکردنی dyslipidemia. - پرۆفایلی سەلامەتی: ھەندێک کاریگەری لاوەکی ھەیە، بەڵام بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئێزێتیمێب دەرمانێکە بۆ کەمکردنەوەی کۆلیسترۆڵی خوێن. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی لە بەرنامەی چارەسەرکردنی Hyperlipidemia بەکاردێت. لەگەڵ رژێمی خۆراکیدا بەکاردێت بۆ کەمکردنەوەی ڕێژەی کۆلیسترۆڵی خراپ (LDL-C) لە خوێندا. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی cholesterol absorption inhibitors و کاریگەرییەکی تایبەتی هەیە لەسەر ڕێگریکردن لە مژینی کۆلیسترۆڵ لە ڕیخۆڵەکاندا. دروستکراوە لە لایەن کۆمپانیایەکی دەرمانسازییەوە. - میکانیزمی کردار: ئێزێتیمێب بە شێوەیەکی سەرەکی کار لەسەر Niemann-Pick C1-like 1 (NPC1L1) protein دەکات کە لە ڕیخۆڵەکاندا دەبینرێت و بەرپرسیارە لە مژینی کۆلیسترۆڵ. ئەوەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ڕێژەی کۆلیسترۆڵی LDL لە خوێندا. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئێزێتیمێب زۆر باشە، بەڵام بەشێکی زۆری هەڵمژراو لەگەڵ زلکە یان ماددەی تر بەستراوەتەوە. ڕێژەی مژینی دەگۆڕێت بەپێی خۆراک. - بەردەستبوونی زیندەیی: لە خوێندا بە شێوەیەکی زۆر باش بەردەستە و بە باشی دابەش دەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی زۆر درێژە و نزیکەی ٢٢ کاتژمێرە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە پاش ١٠-٢٠ کاتژمێر دەگاتە ئاستی هەرە بەرز. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ڕێژەی کۆلیسترۆڵی LDL (خراپ) لە خوێندا، بە تایبەت لە کەسانی بەرزبوونەوەی ڕێژەی LDL-Cیان هەیە. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکارهێنانی لەگەڵ ستاتینەکان بۆ دابەزاندنی زیاتری کۆلیسترۆڵ. - مەرجەکانی ئامانج: بەرزبوونەوەی کۆلیسترۆڵی خوێن (Hypercholesterolemia)، هەروەها لەگەڵ ستاتینەكان بەكار دێت لە كەسانی كە ناتوانن تەنها بە ستاتینەكان كۆلیسترۆڵی خۆیانی دابەزێنن. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرە، وەکو جەڵتەی دڵ، جەڵتەی مێشک و… • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی دەرمان لە ماوەیەکی کورتدا دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی درێژە و بۆ ماوەیەکی درێژ خایەن دەبێت، بەڵام پێویستی بە بەردەوامیی بەکارهێنان هەیە. - کارلێکەکانی دەرمان: لەگەڵ دەرمانەکانی تر کارلێک دەکات. - مەودای چارەسەری: بە پێی ڕێنمایی پزیشک. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڕێگری دەکات لە مژینی کۆلیسترۆڵ لە ڕیخۆڵەکاندا. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسیی نەخۆشی دڵ. - گرنگی کلینیکی: ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی کۆلیسترۆڵی خوێن. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Rosuvastatin دەرمانێکی HMG-CoA reductase inhibitor یە کە بۆ کەمکردنەوەی کۆلیسترۆڵ بەکاردێت. ئەم جۆرە دەرمانە بە شێوەیەکی کاریگەر لە کەمکردنەوەی کۆلیسترۆڵی خراپ (LDL cholesterol) دەبینرێت و زیادکردنی کۆلیسترۆڵی باش (HDL cholesterol). ئەمەش بە ڕێگەی کەمکردنەوەی بەرھەمھێنانی کۆلیسترۆڵ لە جگەر. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Rosuvastatin یەکێکە لە گروپی ستاتینەکان، کە دەچێتە ناو گروپی HMG-CoA reductase inhibitors. ئەمەش جۆرێکە لە drug class کە بە شێوەیەکی بەرچاو لەسەر کەمکردنەوەی ئاستی کۆلیسترۆڵ کاریگەری دەبێت لە خوێندا. ئەم گروپە دەرمانە بە تایبەت لەکاتی نەخۆشی دڵ و خوێن بەرەکاندا بە کار دێت. - میکانیزمی کردار: Rosuvastatin بە ڕێگەی inhibitionی HMG-CoA reductase، ئەنزایمێک کە پێویستە بۆ بەرھەمھێنانی کۆلیسترۆڵ لە جگەر کار دەکات .ئەمەش دەبێتە ھۆی کەمبوونەوەی بەرھەمھێنانی کۆلیسترۆڵی LDL. لە ھەمان کاتدا، ھەندێک جار ئاستی کۆلیسترۆڵی HDL یش زیاد دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: لەدواى خواردنی دەرمانەکە، ڕێژەیەکی بەرز لە Rosuvastatin لە خوێندا دەبینرێت. مژینی دەرمانەکە بەشێوەیەکی بەرچاو لەگەڵ خواردندا گۆڕانکاری بەسەردا نایەت. ئاستی مژینی دەرمانەکە لە نێوان تاکەکاندا جیاوازە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی (Bioavailability) Rosuvastatin بەرزە. ئەمەش مانای وایە کە بەشێکی زۆر لە دەرمانەکە لەلایەن لەشییەوە دەمژێت. گۆڕانکاری لە بەردەستبوونی زیندەیی بە پێی جۆری خواردنەوە گۆڕانکاری بەسەردا نایەت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی (Half-life) Rosuvastatin نزیکەی 19 سەعاتە. ئەمەش مانای وایە کە نیوەی دەرمانەکە لە خوێندا لە ماوەی 19 سەعاتدا لەناودەچێت. ئەمەش کاریگەری زۆرێک لەسەر چۆنیەتی بەکارھێنانی دەرمانەکە دەبێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (Cmax) Rosuvastatin لە ماوەی ٥ سەعاتدا لە دوای خواردنی دەرمانەکە دەگاتە ئاستێکی دیاریکراو. ئاستی لوتکەی چڕیی پلازما لە نێوان تاکەکاندا جیاوازە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ئاستی کۆلیسترۆڵی خراپ (LDL) لە خوێندا، بە تایبەت لە ئەو کەسانەدا کە ئاستی کۆلیسترۆڵیان بەرزە. بەکارھێنانی ئەم دەرمانە ڕێگرە لە دروستبوونی نەخۆشییەکانی دڵ. ئەمەش بە ڕێگەی چارەسەرکردنی جگەر بۆ بەرهەمهێنانی کۆلیسترۆڵی کەمتر. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی سکۆک، بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و شێرپەنجەی دڵ. بەکارھێنانی لاوەکی ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی ئەم نەخۆشیانە لەژێر چاودێری پزیشکدا دەبێت. ئەمەش ڕێگەچارەیەکی گرنگە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشیەکانی دڵ. - مەرجەکانی ئامانج: بەرزبوونی LDL cholesterol، hyperlipidemia، بەرزبوونەوەی triglycerides، atherosclerosis، coronary artery disease، peripheral artery disease. Rosuvastatin بەکار دێت بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی سکۆک و نەخۆشییەکانی دڵ لەم حاڵەتانەدا. بەکارھێنانی دەرمانەکە پێویستی بە پشکنینی چوارچێوەیەکی تەندروستی تەواوەتە. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودە سەرەکییەکانی بریتین لە کەمکردنەوەی مەترسییەکانی سکۆک، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان. ئەمەش بە ڕێگەی کەمکردنەوەی ئاستی کۆلیسترۆڵی خراپ و زیادکردنی ئاستی کۆلیسترۆڵی باش. سودەکانی چارەسەرکردن زۆر باشتر دەبێت کاتێک لەگەڵ گۆڕانکارییەکانی ژیاندا بەکار دێت، وەک خواردنێکی تەندروست و وەرزش. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی Rosuvastatin لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا دەست پێدەکات، بەڵام بۆ دەستکەوتنی کاریگەریی تەواوەتی، چەندین هەفتە پێویستە. دەبێت بەردەوام بێت بەکارهێنانی دەرمانەکە بۆ دەستکەوتنی باشترین ئەنجام. پێویستە بەردەوام لەسەر چارەسەر بێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی Rosuvastatin بەردەوام دەبێت هەتا دەرمانەکە دەخورێت. بەجێهێشتنی دەرمانەکە دەبێتە ھۆی زیادبوونەوەی ئاستی کۆلیسترۆڵ. بەردەوامبوون لە خواردنی دەرمانەکە بۆ بەدەستهێنانی ئاستێکی تەندروست لە کۆلیسترۆڵ گرنگە. - کارلێکەکانی دەرمان: Rosuvastatin دەتوانێت لەگەڵ هەندێک لە دەرمانەکانی تر کارلێک بکات، وەک cyclosporine، gemfibrozil، و clarithromycin. پێویستە پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆش دەیخوات. ئەمەش بۆ ئەوەی بتوانێت دەرزییەکی گونجاو بنووسێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەریی Rosuvastatin جیاوازە لە نێوان نەخۆشاندا، و پێویستە لەلایەن پزیشکەوە دیاری بکرێت. بڕی دەرمانەکە بەپێی دیاریکردنی پشکنینی خوێن و ڕیزبەندی بەرزبوونەوەی کۆلیستیرول دیاری دەکرێت. پێویستە بەردەوام لەسەر چاودێری پزیشک بێت بۆ دەرکردنی مەودایەکی گونجاو. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Rosuvastatin بە بەراورد لەگەڵ ستاتینەکانی تر، توانای زۆر بەرزتری هەیە لە کەمکردنەوەی کۆلیسترۆڵی LDL. ئەمەش دەیکاتە یەکێک لە جۆرە دەرمانە ستاتینە کاریگەرەکان بۆ کەمکردنەوەی کۆلیسترۆڵ. ئەمەش بەهۆی میکانیزمی کرداری جیاوازەوە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی سکۆک، نەخۆشییەکانی دڵ، بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، و مەرگی ناگهۆڕی. سودەکانی ئەم دەرمانە جیاوازن بەپێی حاڵەتی تەندروستی نەخۆش. پێویستە بەردەوام لەسەر چاودێری پزیشک بێت. - گرنگی کلینیکی: Rosuvastatin دەرمانێکی گرنگی کلینیکیە بۆ چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی کۆلیسترۆڵ و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ. ئەم دەرمانە بەشێکە لە ڕێکاری گرنگ بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ. سودەکانی بۆ تەندروستی دڵ بەرزن. - پرۆفایلی سەلامەتی: پرۆفایلی سەلامەتی Rosuvastatin بە گشتی باشە، بەڵام هەندێک کاریگەریی لاوەکی هەیە، وەک ئازاری ماسولکەکان و سکچوون. پێویستە ئاگاداری ئەم کاریگەریانە بن. پێویستە لە کاتی هەستکردن بە هەر کاریگەریەکی لاوەکی، پەیوەندی بە پزیشکەوە بکرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەم دەرمانە دەچێتە ناو پۆلی دەرمانەکانی HMG-CoA reductase inhibitors یان ستاتینەکان. ئەم پۆلە دەرمانە بۆ کەمکردنەوەی کۆلیسترۆل بەکاردێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ئەم دەرمانە جۆرێکە لە ستاتین کە کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لەسەر کەمکردنەوەی کۆلیسترۆلی خراپ (LDL) و زیادکردنی کۆلیسترۆلی باش (HDL). دەچێتە ناو گروپی lipid-lowering agents. - میکانیزمی کردار: ئەتورڤاستاتین لە ڕێگەی ڕێگریکردن لە ئەنزیمی HMG-CoA reductase کاریگەری دەکات ، ئەم ئەنزیمە ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە دروستکردنی کۆلیسترۆل لە جگەر. بەم شێوەیە، ئاستی کۆلیسترۆلی LDL کەمدەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ئەتورڤاستاتین زۆر باشە دوای خواردنی دەم، بەڵام ڕێژەی مژین دەگۆڕێت بەپێی جۆری خۆراک. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشێکی زۆری ئەتورڤاستاتین لەگەڵ پرۆتینەکانی پلازما دەبەستێتەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ئەتورڤاستاتین لە پلازما دەگۆڕێت بەپێی دۆز. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما دوای ١-٢ کاتژمێر دێتە پێش. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: کەمکردنەوەی ئاستی کۆلیسترۆلی LDL. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرەکان. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بۆ کەسانی هەیانە کۆلیسترۆلی بەرزی خوێن، نەخۆشییەکانی دڵ، و مەترسییەکانی ئەم نەخۆشیانە بەکاردێت. هەروەها لەگەڵ چارەسەری تر بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی دڵ بەکاردێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی هێرشی دڵ، سکۆک، و مردن لە ئەنجامی نەخۆشییەکانی دڵ. • کاریگەرییەکانی دەرمان: ١. - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی ئەتورڤاستاتین دوای چەند ڕۆژێک دەردەکەون. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی ئەم دەرمانە بەردەوام دەبن تاکوو بەکارهێنان دەست پێدەکات. - کارلێکەکانی دەرمان: ئەم دەرمانە دەتوانێت کار لەگەڵ چەند دەرمانێکی تر بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی نەخۆشییەکە و وەڵامی نەخۆش دەگۆڕێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ئەم دەرمانە بەهێزە لە کەمکردنەوەی LDL و زیادکردنی HDL. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ، مەترسیی سکۆک و هێرشی دڵ. - گرنگی کلینیکی: ئەم دەرمانە ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی کۆلیسترۆلی بەرزی خوێن و پاراستنی دڵ. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی دەرمانێکی سەلامەتە بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەرمانێکی دژە پەلەکێشە(Antiplatelet)یە کە بۆ ڕێگرتن لە دروستبوونی لەپەلەک (thrombosis) بەکاردێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ نەخۆشانی دڵ بەکاردێت. دابەشکردنی دەرمانەکە لە ناو جەستەدا بە شێوەیەکی بەرچاوە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Ticagrelor بە گروپی cyclopentyltriazolopyrimidine دابەش دەکرێت. ئەم گروپە کیمیاییە کاریگەرییەکی بەهێزی لەسەر پەلەکێشەی خوێن هەیە. ساختاری کیمیاییەکەی کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر چۆنیەتی کارکردنی دەرمانەکە هەیە. - میکانیزمی کردار: Ticagrelor بە شێوەیەکی بەهێز بەسەر پەلەکێشانی پەلەتەکانی خوێندا دەگرێت بە ڕێگەی بەستنی بە گیرەکانی ADP receptor (P2Y12). ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی لەپەلەک و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی جەڵتەی دڵ. ئەم پروسێسە بۆ ڕێگرتن لە پێکەوەچسپانی پەلەتەکانی خوێن گرنگە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی زۆری Ticagrelor لە ڕێگەی دەمەوە دەمژێت. ڕێژەی مژینەکە بەپێی خواردنی دیارکراو جیاواز دەبێت. هەندێک خواردن دەتوانێت کاریگەری لەسەر ڕێژەی مژین هەبێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بریتییە لە ڕێژەی دەرمانەکە لەو خوێندا کە بەشێوەیەکی چالاک کاردەکات. ئاستی بەردەستبوونی زیندەیی Ticagrelor بەرزە و بەشێوەیەکی بەرچاو لە پلازما دەمێنێتەوە. هەڵسەنگاندنی ئەم ڕێژەیە بۆ دیاریکردنی دۆزی گونجاو گرنگە. - نیوە تەمەن: ماوەیەکە کە پێویستە بۆ کەمبوونەوەی نیوەی ڕێژەی دەرمانەکە لە خوێندا. نیوە تەمەنی Ticagrelor کورتە و بەم شێوەیە کاریگەرییەکەی بە خێرایی کۆتایی پێدێت. پێویستە بەردەوام بەکار بهێنرێت بۆ دەستکەوتنی کاریگەرییە بەردەوامەکەی. - لوتکەی چڕیی پلازما: بەرزترین ئاستی دەرمانەکە لە پلازما دوای مژینی دەرمانەکە بەدەست دێت. مێژووی لوتکەی چڕیی پلازما بۆ دیاریکردنی دۆزی گونجاو گرنگە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ وەکو جەڵتەی دڵ. Ticagrelor بەشێکە لە چارەسەرەکانی پاش جەڵتەی دڵ بۆ کەمکردنەوەی مەترسی جەڵتەی دووبارە. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی دڵی لاوەکی و بۆ کەمکردنەوەی مەترسی جەڵتە. ئەمە بەپێی دۆخی نەخۆشەکە جیاوازە. پێویستە لەژێر چاودێری پزیشکدا بێت. - مەرجەکانی ئامانج: بۆ نەخۆشانی کە مەترسی جەڵتەی دڵیان لایە یان نەخۆشییەکی دڵیان هەیە. بەکارهێنانی دەرمان بەپێی تەمەن و دۆخی تەندروستی نەخۆشەکە جیاوازە. تاوتوێکردنی لەگەڵ پزیشک گرنگە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسی جەڵتەی دڵ، کەمکردنەوەی مەترسی مردن لە ئەنجامی جەڵتەی دڵ، باشترکردنی تەندروستی دڵ. سودەکان بەپێی دۆخی نەخۆشەکە جیاوازە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی Ticagrelor بە خێرایی دەردەکەون. پێویستە بەردەوام بەکار بهێنرێت بۆ دەستکەوتنی کاریگەرییە بەردەوامەکەی. کاتێکی دیاری کراو هەیە بۆ دەستپێکردنی کاریگەرییەکانی. - ماوەی کارکردن: ماوەی چەند مانگێکە. بەردەوامبوونی بەکارهێنان بۆ دەستکەوتنی کاریگەرییە بەردەوامەکەی گرنگە. دوای وەستاندنی دەرمانەکە، کاریگەرییەکەی بۆ ماوەیەکی کورت بەردەوام دەبێت. - کارلێکەکانی دەرمان: Ticagrelor دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا کارلێک بکات. پێویستە پێش بەکارهێنانی لەگەڵ پزیشکدا گفتوگۆ بکرێت. هەندێک لەو کارلێکەکان دەتوانن مەترسیدار بن. - مەودای چارەسەرکردن: بەپێی دۆخی نەخۆشەکە جیاوازە. دۆزی دەرمانەکە لەلایەن پزیشکەوە دیاری دەکرێت. مەودای چارەسەرکردن بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکان جیاوازە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Ticagrelor دەرمانێکی بەهێزە بۆ ڕێگرتن لە جەڵتەی دڵ. کاریگەرییەکانی خێرا دەردەکەون. بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسی جەڵتەی دڵ، کەمکردنەوەی مەترسی مردن، باشترکردنی تەندروستی دڵ. سوودەکانی دەرمانەکە بە گوێرەی دۆخی نەخۆش جیاواز دەبێت. - گرنگی کلینیکی: Ticagrelor ڕۆڵێکی گرنگی لە چارەسەرکردنی جەڵتەی دڵدا دەبینێت. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە هەمیشە پێویستی بە چاودێری پزیشک هەیە. بەکارهێنانی بێ ڕێنمایی پزیشک مەترسیدارە. - پرۆفایلی سەلامەتی: Ticagrelor دەتوانێت هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت، بەڵام بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە. پێویستە هەموو کاریگەرییە لاوەکییەکان بە زووترین کات بۆ پزیشک ڕابگەیەندرێن.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کلۆپیگڕێل دەرمانێکی دژە پلاکێتە کە بۆ ڕێگریکردن لە دروستبوونی لۆرە لە خوێن بەکاردێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی P2Y12 inhibitors کە کاریگەری ڕاستەوخۆیان لەسەر پلاکێتەکانی خوێن هەیە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: کلۆپیگڕێل دەرمانێکی تیۆپراپیدیل و thienopyridine ە. - میکانیزمی کردار: ئەم دەرمانە بە ڕێگریکردن لە چالاکبوونی ڕیسێپتۆری ADP لەسەر پلاکێتەکانی خوێن، لە پێکەوەچسپانی پلاکێتەکان ڕایدەگرێت و ڕێگری دەکات لە دروستبوونی لۆرە. ئەم پڕۆسەیە ڕۆڵێکی گرنگی لە ڕێگریکردن لە ڕووداوەکانی دڵ و مێشک دەبینێت. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: مژینی کلۆپیگڕێل لە گەدەدا بەرزە، بەڵام بەشێکی زۆری لە جگەردا دەگۆڕێت بۆ شێوەیەکی چالاکتر. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی کلۆپیگڕێل بەرز نییە، چونکە بەشێکی زۆری لە جگەردا مێتابۆلیزم دەبێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی کلۆپیگڕێل لە پلازما ٨ کاتژمێرە، بەڵام کاریگەرییەکانی لەسەر پلاکێتەکان بۆ ماوەیەکی درێژتر دەخایەنێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە دوای ١ کاتژمێر بۆ ۲ کاتژمێر لە وەرگرتنی دەرمانەکە دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگریکردن لە ڕووداوەکانی دڵ و مێشک لە نەخۆشانی تووشبوو بە نەخۆشییەکانی دڵ. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی لۆرە و ڕێگریکردن لە ڕووداوەکانی دڵ دوای کردنی ئۆپراسیۆنی بایپاسی دڵ. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشییەکانی دڵ (بۆ نموونە: ئەنجامدان، ئینفارکتوسی مایۆکارد)، نەخۆشییەکانی خوێن بەر. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی لۆرە، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی مەرگ، ئینفارکتوسی مایۆکارد، و سکۆک. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی کلۆپیگڕێل لە دوای چەند ڕۆژێکەوە دەست پێدەکات. بۆ کاریگەرییەکی تەواو پێویستی بە چەند ڕۆژێکە. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی دەرمانەکە بۆ ماوەیەکی درێژ دەخایەنێت، بەڵام پێویستی بە بەردەوامیی وەرگرتن هەیە. - کارلێکەکانی دەرمان: کلۆپیگڕێل دەتوانێت لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەدا کار لێک بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەریی کلۆپیگڕێل جیاوازە بەپێی نەخۆشییەکە و حاڵەتی نەخۆشەکە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کلۆپیگڕێل دەرمانێکی بەهێزە بۆ ڕێگریکردن لە لۆرە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ و مێشک. - گرنگی کلینیکی: ڕۆڵێکی گرنگی لە پاراستنی تەندروستی دڵ و خوێن بەردا دەبینێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانێکی دیکە، کلۆپیگڕێل هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە، بەڵام بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: دەبێگاتران دەرمانێکی دژە لەرینە (anticoagulant)ـە کە بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ئەنزیمی ثرمبین کار دەکات و ڕێگری لە دروستبوونی لەرین دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی مەترسیی پەیدابوونی لەرین لە خوێن. ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی حاڵەتە جیاوازەکانی پەیدابوونی لەرین بەکاردێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: دەبێگاتران بەشێکە لە گروپی direct thrombin inhibitors کە بە شێوەیەکی جیاواز لەگەڵ دەرمانەکانی دیکەی دژەلەرین کار دەکەن. ساختاری کیمیاییی ئەم دەرمانە خاوەن تایبەتمەندییەکی تایبەتە کە بۆ بەستنی بە ثرمبین گونجاوە. دەبێگاتران بەشێوەی حەب دابین دەکرێت. - میکانیزمی کردار: دەبێگاتران بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ئەنزیمی ثرمبین دەبەستێتەوە کە پێویستە بۆ دروستبوونی لەرین لە خوێندا. بەندبوونی دەبێگاتران بە ثرمبین ڕێگری لە دروستبوونی لەرین دەکات و خوێن ڕەوانتر دەکات. ئەم میکانیزمە بەشێوەیەکی کاریگەر ڕێگری لە پەیدابوونی لەرین دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی دەبێگاتران لە ڕێگەی دەمەوە بەرزە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی دەبێگاتران لە جەستەدا بەرزە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی دەرمانەکە دەگۆڕێت بەپێی حاڵەتی نەخۆش. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما پاش ٥-٢ کاژێر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ ڕێگریکردن لە لەرینی خوێن لە دوای نەشتەرگەریی جۆراوجۆر. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەری لەرینی خوێن لە نەخۆشەکانی دڵدا. - مەرجەکانی ئامانج: نەخۆشییەکانی دڵ و خوێن بەرکەوتوو. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسی لەرینی خوێن و مەرگ. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی دەرمانەکە زوو دەست پێدەکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەرمانەکە درێژە. - کارلێکەکانی دەرمان: دەبێگاتران دەتوانێت بەشێوەیەکی گشتی لەگەڵ دەرمانەکانی دیکە کار لێ بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری دەبێگاتران فراوانە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: دەرمانێکی جیاوازە بۆ چارەسەری لەرینی خوێن. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسی لەرینی خوێن. - گرنگی کلینیکی: دەرمانێکی گرینگە بۆ چارەسەری لەرینی خوێن. - پرۆفایلی سەلامەتی: هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە دەبێت بەپێی دۆخی نەخۆشەکە بەدواداچوونیان بکرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ریڤارۆکسابان دەرمانێکی دژە لەرینە (anticoagulant)ـە کە بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە بەکاردێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بە جۆرێک کار دەکات کە ڕێگری دەکات لە چالاکبوونی فاکتۆری Xa کە پێکهاتەیەکی گرنگی پرۆسەی لەرینە دروستکردنە. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی مەترسیی لەرینە دروستبوون، لەگەڵ ئەوەشدا کاریگەرییەکانی لەسەر خوێن کەمترە لە دەرمانەکانی تر. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ریڤارۆکسابان پێکهاتەیەکی گروپی ئۆکسیندیۆلۆنیترێلە. ئەم گروپە کیمیاییە لەگەڵ پرۆتینەکانی لەشدا دەبەستێتەوە و ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە دەکات. توانایی ئەم دەرمانە بۆ بەستنی فاکتۆری Xa زۆر بەرزە و بەم شێوەیە کاریگەریی دەخاتە سەر لەرینە. بەکارهێنانی علمیی لە بواری دەرمانسازیی زۆر بە شێوەیەکی کرداری بەردەستە. - میکانیزمی کردار: ریڤارۆکسابان بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ دەبەستێتەوە بە فاکتۆری Xa و ڕێگری دەکات لە چالاکییەکەی. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی دروستبوونی لەرینە لە خوێندا. میکانیزمەکەی سادە و ڕاستەوخۆیە، بەبێ هیچ کاریگەرییەکی مەترسیدار لەسەر پێکهاتەکانی تری لەش. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ریڤارۆکسابان بە شێوەیەکی زۆر باش لە ڕێگای گەدەوە دەمژێتەوە. لەگەڵ خواردنی خواردن ڕێژەی مژینەکەی بەرز دەبێتەوە. ئەمەش دەبێتە هۆکاری بەرزبوونەوەی چڕیی لە پلازما. مژینی ئەم ماددەیە زۆر بە پشت بەستن بەو جۆرە خۆراکە بەکار دێت و پەرەستە بە ئەنجامی تاقیگە مەرجەکانی مژینی زۆر بەشێوەیەکی گشتی بەدی دەکرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەشێکی زۆری ماددەی دەرمان لە پلازمادا وەردەگیرێت، واتە بەشی زۆری ڕێژەی مژین بۆ چالاکییەکەی بەکاردێت. بەڵام ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی بەپێی تەمەن و حاڵەتی تەندروستی جیاواز دەبێت. لە ڕێگای لێکۆڵینەوە زانستییەکانەوە ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی بە باشی دیاری دەکرێت. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ریڤارۆکسابان دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و فەعالیەتی گورچیلە. بۆ نمونە، لە کەسانی گەورەدا نیوە تەمەنەکەی درێژترە. دیاریکردنی نیوە تەمەن یارمەتی دەدات لە دیاریکردنی ڕێژەی دەرمان و ماوەی چارەسەر. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما لە دوای ٢ بۆ ٤ کاتژمێر دەگات. ئەمەش بەپێی ڕێژەی دەرمان و حاڵەتی تەندروستی جیاواز دەبێت. بۆ دەستنیشانکردنی لوتکەی لە بارودۆخە جیاوازەکان دەبێت تاقیگە و پشکنین بکرێت. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە (thrombosis) لە نەخۆشانی گەورەدا کە لە مەترسیی لەرینەن. یەکێک لە بەکارهێنانە سەرەکییەکانی پاراستنی لە دروستبوونی لەرینەی دەمارەکانە لە نەخۆشانی کە لە مەترسیی لەرینەن. بۆ نمونە، لە دوای نەشتەرگەریی جۆرێک. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی لەرینەی دەمارەکان لە کەسانی گەورەدا. ئەم بەکارهێنانە بە شێوەیەکی لاوەکی بۆ چارەسەرکردنی لەرینە بەکاردێت. لەگەڵ ئەوەشدا، گرنگە بەدوای کاریگەرییە لاوەکییەکاندا بن. - مەرجەکانی ئامانج: مەرجەکانی ئامانج بریتین لە ڕێگری لە لەرینەی دەمارەکان و چارەسەرکردنی لەرینەی دەمارەکان لە نەخۆشانی گەورەدا کە هەندێک مەترسیی تووشبوون بە لەرینە هەیە. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە بۆ هەموو نەخۆشێک لەبار نییە، بەتایبەت ئەوانەی کە مەترسیی خوێنبەربوون یان گرفتی گورچیلە هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودە سەرەکییەکانی بریتین لە کەمکردنەوەی مەترسی لەرینەی دەمارەکان و پێشگرتن لە مەرگ لە نەخۆشەکان کە مەترسی لەرینە هەیە. بەکارهێنانی ریڤارۆکسابان بە شێوەیەکی بەرچاو مەترسیی لەرینە کەم دەکاتەوە. لەگەڵ ئامانجەکەی دەبێت سوودەکانی بەکارهێنانی ئەم دەرمانە بۆ هەر نەخۆشێک و لەبارودۆخێکدا بەدوا بچیت. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی ریڤارۆکسابان بە زووترین کات دەردەکەون. بەڵام پێویستە ماوەیەک بەردەوام بێت تاکوو کاریگەرییەکانی تەواو بێت. چارەسەر بەردەوامە و دەبێت فەرمانی پزیشک جێبەجێ بکرێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی ریڤارۆکسابان جیاوازە بەپێی ڕێژەی دەرمان و حاڵەتی تەندروستی نەخۆش. پزیشک دەتوانێت ماوەی چارەسەر دیاری بکات. لە کاتی چارەسەرکردندا دەبێت ڕێنماییەکانی پزیشک جێبەجێ بکرێت. - کارلێکەکانی دەرمان: ریڤارۆکسابان دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تری لەشدا بکات. پێویستە پزیشک بە هەموو دەرمانەکانی تر ئاگادار بکرێتەوە کە نەخۆش بەکاری دەهێنێت. لە کاتی بەکارهێنانی دەرمانەکانی تر دەبێت بە دوای کارلێکەکانیاندا بچیت . - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن بە ریڤارۆکسابان بەپێی حاڵەتی تەندروستی نەخۆش و جۆری لەرینە جیاوازە. پزیشک ڕێنماییەکانی چارەسەر دەدات. ڕێنماییە پزیشکییەکان بەکاربهێنە بۆ باشترین ئەنجام. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ریڤارۆکسابان دەرمانێکی بەهێزە بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە. پزیشک دەتوانێت بەپێی حاڵەتی نەخۆش ڕێژەی دەرمان دیاری بکات. لە هەموو حاڵەتێکدا دەبێت پزیشک ببینیت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسیی لەرینەی دەمارەکان و پێشگرتن لە مەرگ لە نەخۆشە مەترسییدارەکان. ئەم دەرمانە بەهێزە و بۆ چارەسەر کردنی لەرینە بەکاردێت. سودەکانی بەپێی حاڵەتی نەخۆش جیاوازە. - گرنگی کلینیکی: ریڤارۆکسابان بەشێکە لە چارەسەرە گرینگەکان بۆ ڕێگری لە دروستبوونی لەرینە و چارەسەرکردنی. لە زۆربەی حاڵەتەکاندا بەکارهێنانی بەسودە و کاریگەرە. بەڵام، هەمیشە دەبێت بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بەگشتی، پرۆفایلی سەلامەتی ریڤارۆکسابان باشە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە پێویستە بزانرێت. چاودێری کاریگەرییە لاوەکییەکان زۆر گرنگە. هەمیشە دەبێت لەگەڵ پزیشکتدا گفتوگۆ بکەیت سەبارەت بە سەلامەتی.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ئەپیکسابان دەرمانێکی دژە لەشێدارییە کە بۆ ڕێگریکردن لە لوتکە (thrombosis) بەکاردێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی تایبەت کاریگەری لەسەر فاکتۆری Xa هەیە کە پێکهاتەیەکی گرینگی پرۆسەی لەشێدارییە. ئەم دەرمانە لە گروپی Direct Factor Xa inhibitors دایە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Apixaban پێکهاتەیەکی کیمیایی هەیە کە بە شێوەیەکی تایبەت دەبێتە هۆی ڕێگرتن لە دروستبوونی لوتکە. ئەم دەرمانە بەهۆی بەستنی بە Factor Xa وە ڕێگری دەکات لە دروستبوونی لوتکەی خوێن. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی مەترسییەکانی لەشێداری. - میکانیزمی کردار: Apixaban بە ڕێگەی بەستنی ڕاستەوخۆ بە فاکتۆری Xa کە ئەنزیمی گرینگی پرۆسەی لەشێدارییە، کاریگەرییەکانی خۆی دەخاتە ڕوو. ئەم بەستنانە ڕێگری دەکات لە دروستبوونی thrombin ، کە ئەویش پێکهاتەیەکی گرینگی پرۆسەی لەشێدارییە. بەم شێوەیە، ڕێگری لە دروستبوونی لوتکە دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی Apixaban بەرزە و بە شێوەیەکی خێرا لە ڕێگەی گەدەوە دەمژێت. هەڵمژینی دەرمان دەگۆڕێت بەپێی خواردنی خۆراک، بەڵام گۆڕانکارییەکان زۆر نین. بۆ ئەوەی ڕێژەی مژین بە شێوەیەکی بەردەوام بێت، دەبێت لەگەڵ خواردن یان بێ خواردن بەکاربهێنرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی Apixaban بەرزە. واتە، بڕێکی زۆر لە دەرمان لە خوێندا دەمێنێتەوە، کە دەبێتە هۆی کاریگەری بەردەوام. ئەم بەردەستبوونە بۆ چارەسەرکردن زۆر گرینگە. ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی لە نێوان کەساندا جیاوازە. - نیوە تەمەن: نیوەتەمەنی Apixaban واتە ماوەیەکە کە نیوەی دەرمان لە خوێندا نامێنێت، نزیکەی 12 کاتژمێرە. بەڵام ئەم ماوەیە دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و کارەکانی گورچیلە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما واتە بەرزترین ئاستی دەرمان لە خوێندا، دواى بەکارهێنانی یەک جار دەرمان دەگاتە ئاستێکی دیاری کراو. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەکارهێنانی سەرەکی Apixaban ڕێگریکردنە لە لوتکەی خوێن لە دڵ و جگەر. ئەمەش بۆ ئەو کەسانەی مەترسی لوتکەی خوێنیان زۆرە، یان دوای نەشتەرگەرییەکانی دڵ. دەتوانرێت بەکاردێت بۆ ڕێگریکردن لە atrial fibrillation. - بەکارهێنانی لاوەکی: بەکارهێنانی لاوەکی Apixaban دەتوانێت بۆ چارەسەرکردنی لوتکەی خوێن لە قاچ و جگەر بەکاربهێنرێت. ئەمەش دوای لێکۆڵینەوە و پشکنین لەلایەن پزیشکەوە ڕێکدەخرێت. بۆ هەموو حاڵەتێک شایانی بەکارهێنان نییە. - مەرجەکانی ئامانج: Apixaban بۆ چارەسەرکردنی چەند مەرجێکی تایبەت بە Deep Vein Thrombosis (DVT) و Pulmonary Embolism (PE) بەکاردێت. دەتوانرێت بەکاردێت بۆ ڕێگریکردن لە لوتکەی دوبارە لەم حاڵەتانەدا. گرینگە لەژێر چاودێری پزیشکدا بەکاربهێنرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: سودەکانی چارەسەرکردن لەگەڵ Apixaban کەمکردنەوەی مەترسی لوتکەی خوێنە. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی مەترسییەکانی stroke و myocardial infarction (MI) لە کەسانی atrial fibrillation. چاکبوونەوەی خێراتر لە حاڵەتەکانی DVT و PE. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی Apixaban زوو دەردەکەون. بەڵام ماوەیەکی کورت دەخایەنێت. بۆ بەدەستهێنانی کاریگەری بەردەوام، پێویستە بە شێوەیەکی بەردەوام بەکاربهێنرێت. سەرەتاى کاریگەری بەپێی حاڵەتەکە جیاوازە. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی Apixaban بەردەوامە، بەڵام دەگۆڕێت بەپێی دۆزی بەکارهێنان و تەمەنی نەخۆش. ماوەی کارکردن لە حاڵەتی ڕێگرتن لە لوتکە جیاوازە لە حاڵەتی چارەسەرکردنی لوتکە. پزیشک دیاری دەکات. - کارلێکەکانی دەرمان: Apixaban دەتوانێت کارلێک بکات لەگەڵ دەرمانەکانی تر. بۆیە گرینگە پزیشک ئاگادار بکرێتەوە لە هەموو دەرمانەکانی تری کە نەخۆش بەکاری دەهێنێت. هەندێک دەرمان دەتوانن کاریگەری Apixaban بگۆڕن. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری Apixaban بەپێی حاڵەتەکە و بڕی دەرمان دەگۆڕێت. بەشێوەیەکی گشتی بۆ ڕێگریکردن لە لوتکە، ماوەی چارەسەرکردن درێژخایەنە. چارەسەرکردنی لوتکە ماوەیەکی کورتتر دەخایەنێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت:Apixaban دەرمانێکی بەهێزە بۆ ڕێگریکردن لە لوتکەی خوێن. بەکارهێنانی ئاسانە و دەتوانرێت لە ماڵەوە بەکاربهێنرێت. گرنگە بەپێی ڕێنماییەکانی پزیشک بەکاربهێنرێت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسی لوتکەی خوێن ، kەمکردنەوەی مەترسی سکۆک و هێرشی دڵ، چارەسەرکردنی لوتکەی خوێن لە حاڵەتی DVT و PE. باشتربوونی جۆری ژیان. - گرنگی کلینیکی: Apixaban دەرمانێکی گرینگە لە چارەسەرکردنی لوتکەی خوێندا. بەکارهێنانی ئەم دەرمانە لە زۆر لێکۆڵینەوەدا بەسود و کارامە سەلمێنراوە. بەکارهێنانی لە زۆر وڵاتدا ڕێگەپێدراوە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی Apixaban دەرمانێکی ئاسایە، بەڵام دەتوانێت کاریگەری لاوەکی هەبێت. گرینگە بەپێی ڕێنماییەکانی پزیشک بەکاربهێنرێت. بەکارهێنانی بێ ڕێنمایی پزیشک مەترسییەکانی زیاد دەکات.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: هێپارین دەرمانێکی ئەنتی کۆئەگۆلاتە (خوێن رێکخەر). ئەم دەرمانە بۆ رێگری کردن لە دروستبوونی خوێن مەجێ لە خوێن بەر دەدرێت. ئەوەش بە رێگریکردن لە دروستبوونی فاکتۆرەکانی لەش کە لە دروستبوونی خوێن مەجێدا رۆڵ دەگێڕن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: هێپارین گەلێک glycosaminoglycan-ی وزنی مۆلیکولی بەرزە کە لە خانەکانی مەستی لەشدا دروست دەبێت. ئەم گروپە کیمیاییە بەهۆی لە خۆ گرتنی sulfate groups-ەوە کاریگەرییەکانی خۆی دەخاتەڕوو. ئەم sulfate groups-ە بەهۆی بەرکەوتنیان لەگەل پڕۆتینەکانی لەشدا، دەبنە هۆی دروستکردنی کۆمپلێکسێک کە رێ لە دروستبوونی خوێن مەجێ دەگرێت. - میکانیزمی کردار: هێپارین بە indirectly کاریگەری لەسەر کاسکیدێی کۆئەگۆلاتیون دەکات، بەوەی بەستنی Antithrombin III (ATIII) بۆ فاکتۆرەکانی خوێن مەجێ (وەک فاکتۆر Xa و thrombin) زیاد دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی چالاکیی ئەم فاکتۆرانە و رێگری دەکات لە دروستبوونی خوێن مەجێ. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: هێپارین بە رێگای intravenous (IV) و subcutaneous (SC) دەدرێت. مژینی لە رێگای intravenous زۆر خێراترە لە subcutaneous. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەهۆی وزنی مۆلیکولی بەرزەوە، هێپارین بە خێرایی لە kidney-دا دەردەچێت وە بەردەستبوونی زیندەیی کەمە و پێویستی بە دەرماندانێکی دووبارە هەیە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی هێپارین ( half-life) لە نێوان 1-2 کاتژمێردایە، بەڵام دەگۆڕێت لەسەر بنەمای جۆری هێپارین، دۆزی کلینیکی، و دۆخی تەندروستی نەخۆش. - لوتکەی چڕیی پلازما: چڕیی پلازمای هێپارین زۆر بە خێرایی دەگات بە لوتکە، بەتایبەت لەگەڵ intravenous injection. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: رێگری کردن لە دروستبوونی خوێن مەجێ لە نەخۆشانی بەرکەوتووە سەرەتاییەکانی thromboembolic events. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی pulmonary embolism (PE) و deep vein thrombosis (DVT). - مەرجەکانی ئامانج: thrombophlebitis, atrial fibrillation, post-surgical prophylaxis, hemodialysis. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسیی thromboembolic complications. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی هێپارین بە خێرایی دەردەکەون، بەتایبەت لەگەڵ intravenous injection. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەریی هێپارین کورتە و پێویستی بە repeated doses هەیە. - کارلێکەکانی دەرمان: هێپارین دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەل NSAIDs, aspirin, and other anticoagulants بکات. - مەودای چارەسەرکردن: مەودای چارەسەرکردن بەپێی دۆخی تایبەتیی نەخۆش و جۆری هێپارین دیاری دەکرێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: هێپارین دەرمانێکی وزنی مۆلیکولی بەرزە و چەند جۆرێکی جیاواز هەیە. - سوودەکانی: رێگری لە دروستبوونی خوێن مەجێ، چارەسەرکردنی thromboembolic events. - گرنگی کلینیکی: هێپارین دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی و رێگری کردن لە thromboembolic diseases. - پرۆفایلی سەلامەتی: هێپارین دەتوانێت ببێتە هۆی bleeding complications.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: Warfarin دەرمانێکی دژەخوێن مەجێکە (anticoagulant) کە بۆ ڕێگریکردن لە دروستبوونی خوێن مەج لە خوێن بەرھەم دێت. ئەم دەرمانە بەشێکە لە گروپی کومارینەکان (coumarin derivatives). کاریگەرییەکانی بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگای ڕێگریکردن لە دروستبوونی ڤیتامین K-dependent clotting factors دەبێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: Warfarin لە گروپی 4-hydroxycoumarin دایە و وەک دژە ڤیتامین K کار دەکات. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی synthetic دروست دەکرێت و لەڕێی ڕێگریکردن لە دروستبوونی factor VII, IX, X و protein C و S کار دەکات. ساختاری کیمیایی دەرمانەکە لەگەڵ ڤیتامین K لێک دەچێت، بەڵام لە کارکردنیدا جیاوازی هەیە. - میکانیزمی کردار: Warfarin بە ڕێگریکردن لە دروستبوونی ڤیتامین K-dependent clotting factorsەکان (factors II, VII, IX, X) خوێن مەجێکی ڕێگە دەگرێت. ئەمەش دەبێتە هۆی درێژبوونی کاتی خوێن مەجێکی و کەمکردنەوەی مەترسیی دروستبوونی خوێن مەج. Warfarin بە شێوەیەکی بەربەست لەگەڵ ڤیتامین K پەیوەندی دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی Warfarin لە ڕێگای دەمەوە دەگۆڕێت بەپێی شێوازی بەکارهێنان و حاڵەتی نەخۆشەکە. - بەردەستبوونی زیندەیی(Bioavailability): بەردەستبوونی زیندەیی Warfarin دەگۆڕێت لە نێوان ٨٠-٩٠٪. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی Warfarin دەگۆڕێت لە نێوان ١٦-٦٠ کاتژمێر. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازما Warfarin دەگۆڕێت بەپێی ژمارەی دۆز و حاڵەتی نەخۆشەکە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: ڕێگرتن لە دروستبوونی خوێن مەج لە نەخۆشەکانی ڕیسکی خوێن مەج. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی خوێن مەج لە دڵ و مێشک (pulmonary embolism, deep vein thrombosis, stroke). - مەرجەکانی ئامانج: Warfarin بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی وەک atrial fibrillation, مێشکی خوێن مەج، و ڕێگریکردن لە داڕمانی خوێن بەکار دێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی مەترسیی خوێن مەج، پاراستنی نەخۆش لە خوێن مەج لەمێشك و دڵ. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی Warfarin دەست پێ دەکات لە ١٢- ٢٤ کاتژمێر دوای دەست پێکردنی دەرمان. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی Warfarin بەردەوامە تاوەکو دەرمانەکە بەکار دێت. - کارلێکەکانی دەرمان: Warfarin لەگەڵ دەرمانەکانی تری interact دەکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری Warfarin لادانێکی تایبەتی هەیە بۆ هەموو نەخۆشێک. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: Warfarin دەرمانێکی بەهێزە بۆ ڕێگریکردن لە خوێن مەج بەڵام پێویستی بە چاودێریی چڕی پزیشکی هەیە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی ڕێژەی خوێن مەج لە دڵ و مێشك، ڕێگریکردن لە مەرگ. - گرنگی کلینیکی: Warfarin ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی جەستە و خوێن مەج. - پرۆفایلی سەلامەتی: Warfarin دەرمانێکی بەهێزە و پێویستی بە چاودێریی چڕی پزیشکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: سپیرونۆلاکتۆن دەرمانێکی دیوریتیکییە کە پۆتاسیۆم ڕادەگرێت (potassium-sparing diuretic) و وەکوو ئەنتیگۆнисти بۆ ئەلدۆستیرۆنیش کار دەکات. ئەمەش واتە کە یارمەتی دەرچوونی شلە لە لەش دەدات، بەڵام بە جیاوازی لەگەڵ دیوریتیکەکانی تر، ڕێژەی پۆتاسیۆمی لەش کەمدەکاتەوە. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و هەندێک حاڵەتی تر بەکاردێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: سپیرونۆلاکتۆن دەرمانێکی ستیرویدییە کە بە شێوەیەکی تایبەت لەگەڵ هۆرمۆنی ئەلدۆستیرۆن پەیوەندی دەکات. ئەم پەیوەندییە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ڕێژەی ئاو و سۆدیۆم لە لەشدا و لە هەمانکاتدا ڕێگری دەکات لە کەمبوونەوەی پۆتاسیۆم. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی بەرچاو کاریگەری لەسەر بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن دەبێت. - میکانیزمی کردار: سپیرونۆلاکتۆن بە ڕێگریکردن لە بەستنی ئەلدۆستیرۆن بە ڕیسیپتۆرەکانی خۆی لە گورچیلەدا کار دەکات. ئەلدۆستیرۆن هۆرمۆنێکە کە ڕێژەی سۆدیۆم و ئاوی لەش زیاد دەکات و ڕێژەی پۆتاسیۆم کەمدەکاتەوە. بە داخستنی کاری ئەلدۆستیرۆن، سپیرونۆلاکتۆن دەبێتە هۆی زۆربوونی دەرچوونی ئاو و سۆدیۆم لەگەڵ پاراستنی ڕێژەی پۆتاسیۆم لە لەشدا. ئەم میکانیزمە یارمەتی دابەزاندنی پەستانی خوێن دەدات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: سپیرونۆلاکتۆن بە ڕێژەیەکی بەرچاو لە ڕێگەی گەدەوە دەمژێنرێت، بەڵام خێرایی مژینەکە جیاوازە لە نێوان تاکەکاندا. هەندێک لە فاکتەرەکان کە کاریگەری لەسەر ڕێژەی مژین دەبێت بریتین لە خانەوازری گەدە، جۆری خواردن و دۆخی کۆئەندامی گەدە. بۆ بەدەستهێنانی ئەنجامی چارەسەرێکی باش، گرنگە بە باشترین شێوە دەرمانەکە بەکاربهێندرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی سپیرونۆلاکتۆن لە خوێندا ڕێژەیەکی باڵایە، بەڵام ئەم ڕێژەیە گۆڕانکاری بەسەردا دێت بەگوێرەی ڕێژەی دەرمانەکە و دۆخی جەستەی نەخۆش. تێچوونی کیمیایی (metabolism) سپیرونۆلاکتۆن لە جگەر ڕوودەدات. بۆیە، دەبێت نەخۆشەکان کە گرفتی جگەر یان گورچیلیان هەیە لەژێر چاودێری پزیشکدا بن. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی سپیرونۆلاکتۆن (half-life) دەگۆڕێت بەگوێرەی ڕێژەی دەرمانەکە و دۆخی جەستەی نەخۆش. بەگشتی، نیوە تەمەنی لە نێوان ١.٥ بۆ ٢ کاتژمێردایە، بەڵام دەکرێت درێژتر بێت لە نەخۆشەکان کە گرفتی گورچیلەیان هەیە. ئەم زانیارییە گرنگە بۆ دیاری کردنی فریکوانسی بەکارهێنانی دەرمانەکە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما (peak plasma concentration) سپیرونۆلاکتۆن لە دوای ٢-٣ کاتژمێر لە وەرگرتنی دەرمانەکە دێتە پێش. ئەم زانیارییە گرنگە بۆ تێگەیشتن لە کاریگەرییەکانی دەرمانەکە لە جەستەدا. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: سپیرونۆلاکتۆن بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن بەکاردێت، بە تایبەتی لەگەڵ دەرمانەکانی تری ئەو مەبەستە. هەروەها بۆ چارەسەرکردنی هەندێک حاڵەتی گرێی جگەر بەکاردێت. - بەکارهێنانی لاوەکی: سپیرونۆلاکتۆن لەگەڵ دەرمانەکانی تری چارەسەرکردنی دڵ بەکار دێت. هەروەها بۆ چارەسەرکردنی هەندێک حاڵەتی پێست و قژ بەکار دێت. بەڵام بەکارهێنانی لاوەکی پێویستی بە ڕاوێژکاری پزیشکە. - مەرجەکانی ئامانج: بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، نەخۆشییەکانی دڵ، هەندێک حاڵەتی گرێی جگەر، هەندێک حاڵەتی پێست و قژ. - سودەکانی چارەسەرکردن: دابەزاندنی پەستانی خوێن، چارەسەرکردنی هەندێک حاڵەتی نەخۆشییەکانی جگەر، کۆنترۆڵکردنی هەندێک حاڵەتی پێست و قژ. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی سپیرونۆلاکتۆن دەکرێت دوای چەند کاتژمێرێک لە وەرگرتنی دەرمانەکە دەست پێبکات. - ماوەی کارکردن: ماوەی کاریگەری سپیرونۆلاکتۆن گۆڕانکاری بەسەردا دێت بەگوێرەی ڕێژەی دەرمانەکە و دۆخی جەستەی نەخۆش. - کارلێکەکانی دەرمان: سپیرونۆلاکتۆن دەکرێت کارلێک لەگەڵ دەرمانەکانی تری وەربگیرێتەوە، بۆیە دەبێت نەخۆشەکان هەموو دەرمانەکانی خۆیان بۆ پزیشک ڕابگەیەنن. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری سپیرونۆلاکتۆن گۆڕانکاری بەسەردا دێت بەگوێرەی حاڵەتی نەخۆش. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: سپیرونۆلاکتۆن دەرمانێکی دیوریتیکییە کە ڕێژەی پۆتاسیۆمی لەش کەمدەکاتەوە. - سوودەکانی: دابەزاندنی پەستانی خوێن، چارەسەرکردنی هەندێک حاڵەتی نەخۆشییەکانی جگەر. - گرنگی کلینیکی: سپیرونۆلاکتۆن ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن و هەندێک حاڵەتی تر. - پرۆفایلی سەلامەتی: سپیرونۆلاکتۆن دەکرێت هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت، بەڵام زۆربەیان سەخت نین.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: فوڕۆسیماید یەکێکە لە دەرمانەکانی گروپی دیورێتیک (diuretics) کە بۆ زیادکردنی میزکردن بەکاردێت. ئەم دەرمانە کاریگەرییەکی بەهێزی هەیە لە زیادکردنی میزکردن. جگە لەوەش، دەتوانێت بەکاردێت بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و زیادبوونی شلەی لەش. بەشێوەیەکی گشتی، دەرمانێکی سەرەکیە بۆ چارەسەرکردنی شێرپەنجەی مێشک. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: فورۆسیماید بە گروپی سولفۆنامید دابەش دەکرێت و وەک دەرمانێکی دیورێتیکی بەهێز دەناسرێت. ئەم چەشنە دەرمانە کاریگەری بەهێزی هەیە لەسەر گورچیلە بۆ زیادکردنی میزکردن. دەرمانەکە بە شێوەی کیمیایی لە گروپی سلفۆنامیدەکانە و بە ئاسانی لە لایەن لەشەوە دەمژێت. - میکانیزمی کردار: فورۆسیماید بە رێگریکردن لە دەربازبوونی نەترۆن لە نێوان خوێن و لۆلی گورچیلە (loop of Henle) کاریگەری خۆی دەخاتە ڕوو. بەم شێوەیە دەبێتە هۆی زیادبوونی میزکردن و کەمکردنەوەی شەلەقی لەش. میکانیزمی کارکردنی بە بەستنەوە بە sodium-potassium-chloride co-transporter دەبێت و ڕێگری لە جەذبکردنەوەی نەترۆن دەکات. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: فورۆسیماید بە ڕێژەیەکی بەرز لە لایەن گەدەوە دەمژێت. مژینی دەرمانەکە بە خێرایی دەبێت و لە ماوەیەکی کورتدا دەگاتە لوتکەی چڕیی پلازما. هەندێ هۆکار دەتوانن کاریگەری لەسەر ڕێژەی مژینی دەرمانەکە بکەن، وەکو حاڵەتی گەدە و دەرمانی تری بەکاردێنرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی بەهێزە. لەگەڵ ئەوەشدا، ڕێژەی بەردەستبوونی زیندەیی دەگۆڕێت بەگوێرەی تەمەن، باری تەندروستی، و هەندێ هۆکاری تر، چونکە دەرمانەکە بەخێرایی لە جگەر دەگۆڕێت. لەبەردەستبوونی زیندەیی باشی دەرمانەکە بۆ کاریگەری باش گرنگە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی فورۆسیماید کورتە و دەگۆڕێت بە گوێرەی حاڵەتی گورچیلە. ئەمە دەبێتە هۆی کاریگەری خێرا و کورت خایەنی دەرمانەکە. هەر بۆیە دەبێت ڕۆژانە بەکاربهێنرێت بۆ دەستکەوتنی کاریگەری دەوامدار. ئاستی دەرمانەکە لە خوێندا بە خێرایی دەکەوێتە خوارەوە. - لوتکەی چڕیی پلازما: لە گەیشتنی لوتکەی چڕیی پلازما، کاریگەریی دەرمانەکە بە زۆرترین ڕادە دەبێت. لوتکەی چڕیی پلازما بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆزی تەندروستی دەگۆڕێت. ڕێکخستنی دۆزی دەرمانەکە گرنگە بۆ دەستکەوتنی ئەنجامی چاک. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن (Hypertension). فورۆسیماید یارمەتی کەمکردنەوەی پەستانی خوێن دەدات بە کەمکردنەوەی شەلەقی لەش. ئەمەش کەمکردنەوەی بارگرانی سەر دڵ و خوێن بەرەکانە. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی ئێدیمە (Edema) ی جۆراوجۆر، وەک ئێدیمەی دڵ، گورچیلە، و جگەر. ئەم دەرمانە ئاو و سۆدیۆمی زیاد لە لەش دەردەکات. بەکارهێنانی لە چارەسەرکردنی شێرپەنجەی مێشک بە سودە. - مەرجەکانی ئامانج: فورۆسیماید بۆ چەند مەرجێکی تایبەت بەکاردێت، وەک بەرزی پەستانی خوێن، تایبەت لە ئەو کەسانەیدا کە حاڵەتی دڵ یان گورچیلەیان هەیە. هەروەها بۆ کەمکردنەوەی شەلەقی لەش لە نەخۆشییەکانی دڵ و گورچیلە. بەکارهێنانی لە حاڵەتی قەڵەویی دەکرێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: فورۆسیماید دەتوانێت یارمەتی کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی شەلەقی لەش، و چاکبوونەوەی ئێدیمە بدات. ئەم یارمەتی چاککردنەوەی ئاسایی کردنی ڕێژەی ئاو و سۆدیۆم لە لەشدا دەدات. ئەگەر بە ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت， بەشێوەیەکی بەرچاو سودبەخشە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی فورۆسیماید خێرا دەست پێدەکات، بەڵام کات بۆ کاریگەریی تەواو دەگۆڕێت لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر. کاریگەری دەرمانەکە لە ماوەی چەند دەقیقەوە بۆ چەند کاتژمێرێک دەخایەنێت. ئەمە بەپێی ڕێگای بەکارهێنان و دۆزی دەرمانەکە دەگۆڕێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی بە دۆز و چۆنیەتی بەکارهێنانی دەرمانەکە و تەندروستی نەخۆشەکە دەگۆڕێت. لەگەڵ ئەوەشدا، لە گشتی دا، ماوەی کارکردنی کورتە و ڕۆژانە بەکارهێنانی پێویستە بۆ دەستکەوتنی ئەنجامی دەوامدار. ئاساییە بە دۆزێکی دیاریکراو بەکاربهێنرێت تاکو کاریگەری دەوامدار هەبێت. - کارلێکەکانی دەرمان: فورۆسیماید دەتوانێت کارلێکی لەگەڵ دەرمانە تری هەبێت، وەک دەرمانەکانی پەستانی خوێن، دەرمانە دڵەکان، و دەرمانە تری گورچیلە. گرنگە پزیشک ئاگاداربێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت پێش دەستپێکردنی چارەسەر بە فورۆسیماید. کارلێکی دەرمان دەتوانێت کاریگەریی دەرمانەکە بگۆڕێت، یان کاریگەریی لاوەکی زیاد بکات. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەر بە پێی تەندروستی نەخۆشەکە، نەخۆشییەکە، و وەڵامی لەش بۆ دەرمانەکە دەگۆڕێت. دەبێت دۆز و ماوەی بەکارهێنانی دەرمانەکە بەگوێرەی پێویستی نەخۆشەکە دیاری بکرێت. رێنمایی پزیشک گرنگە بۆ دۆزینەوەی مەودای چارەسەری باشترین. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: فورۆسیماید دەرمانێکی بەهێزە و دەتوانێت کاریگەرییەکی بەهێز هەبێت لەسەر لەش. لەبەر ئەمەش، بەکارهێنانی دەرمانەکە دەبێت تەنها بە ڕێنمایی پزیشک بێت. هەروەها دەبێت نیشانەکانی تەندروستی بە وردی بچێنرێت. - سوودەکانی: فورۆسیماید سودێکی زۆری هەیە بۆ چەند نەخۆشییەک، وەک بەرزی پەستانی خوێن، ئێدیمە، و هەندێ حاڵەتی تری. بەڵام سوودەکان دەگۆرن لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر. لەوانەیە بۆ هەندێ کەس کاریگەرییەکی باشتر هەبێت نسبەت بە کەسانی تر. - گرنگی کلینیکی: فورۆسیماید بە شێوەیەکی بەربڵاو بەکاردێت لە پزیشکیدا بۆ چارەسەرکردنی چەند نەخۆشییەک. کارایی دەرمانەکە لە زۆر توێژینەوە دا سەلمێندراوە و وەک دەرمانێکی گرنگ دەناسرێت لە چارەسەرکردنی ئەم نەخۆشیانەدا. بە توندی لە چارەسەرکردنی گرنگە. - پرۆفایلی سەلامەتی: وەک هەموو دەرمانێکی تر، فورۆسیمایدیش دەتوانێت کاریگەرییە لاوەکییەکانی هەبێت. گرنگە نیشانەکانی کاریگەرییە لاوەکییەکان بزانرێن و لە دەستپێکردنی چارەسەر پێشبینیکراو بن. بە ڕێنمای پزیشک بەکارهێنانی دەرمانەکە گرنگە بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤێراپامیل دەرمانێکی بەهێزە کە دەچێتە ناو پۆلی Calcium channel blockersەوە. ئەم پۆلە دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی چەندین نەخۆشی بەکاردێت. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤێراپامیل بەشێکە لە گروپی phenylalkylamine calcium channel blockers. ئەمەش دەبێتە هۆی گۆڕانکاری لە جوڵەی کالیسیۆم لەناو خانەکانی ماسولکەکانی دڵدا. - میکانیزمی کردار: ڤێراپامیل بە رێگەی بەستنی بە L-type calcium channels کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ڕێژەی كەلسيۆمی کە دەچێتە ناو خانەکانی ماسولکەکانی دڵەوە، بەمەش خێرایی لێدان و هێزی دڵ کەمدەکاتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ڤێراپامیل لە ڕێگەی دەمەوە بەرزە، بەڵام دەگۆڕێت بە پێی جۆری دەرمانەکە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی ڤێراپامیل نزمە، واتە بەشێکی زۆری لە جگەر دەچێتە ناو مەترسییەکانی جگەرەوە. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ڤێراپامیل لە خوێندا لە نێوان ٣ بۆ ٧ کاتژمێر دەگۆڕێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازما بە دوای ١-٢ کاتژمێر دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بۆ چارەسەرکردنی high blood pressure (Hypertension)، tachycardia (خێرایی لێدانی دڵ)، arrhythmias (نارێکی لێدانی دڵ). - بەکارهێنانی لاوەکی: ڤێراپامیل بۆ چارەسەرکردنی angina pectoris (ئازاری سنگ) بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: گرنگی ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی supraventricular tachycardia یە. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڤێراپامیل دەتوانێت بە شێوەیەکی کاریگەر نیشانەکانی high blood pressure و angina pectoris کەم بکاتەوە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی ڤێراپامیل لە دوای چەند دەقیقەوە بۆ چەند کاتژمێرێک دەردەکەوێت. - ماوەی کارکردن: ماوەی کارکردنی دەپەڕێت لەگەڵ جۆری دەرمانەکەوە. - کارلێکەکانی دەرمان: ڤێراپامیل دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ دەرمانی تر بکات، بۆ نمونە beta-blockers, digoxin, و certain antibiotics. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری دەگۆڕێت و پێویستی بە چاودێری پزیشکی هەیە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤێراپامیل دەتوانێت هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبێت. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی blood pressure، کەمکردنەوەی heart rate، و کەمکردنەوەی risk of cardiovascular events. - گرنگی کلینیکی: ڤێراپامیل ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە، پێویستە بە پێی ڕێنمایی پزیشک بەکاربهێنرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: کاندێسارتان دەرمانێکی دژە پەستانی خوێنە کە بە گروپی دژە پەستانی خوێنی Angiotensin II receptor antagonist (ARB) دابەش دەکرێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن بەکاردێت. کاریگەرییەکانی ئەم دەرمانە لە ڕێگای بەستنی بە گیرەکانی Angiotensin II receptor دەبێت کە لە جەستەدا ڕۆڵی گرنگیان هەیە لە بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: کاندێسارتان پێکدێت لە گروپێکی کیمیایی تایبەت کە بەهۆیەوە بە سەرکەوتوویی بە گیرەکانی Angiotensin II receptor دەبەسترێت. ئەم بەستنانە ڕێگر دەبن لە کاریگەرییەکانی Angiotensin II لەسەر جەستە و دەبنە هۆی کەمبوونەوەی پەستانی خوێن. ئەم دەرمانە بە شێوەی تایبەت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و بۆرییەکانی خوێن بەکاردێت. - میکانیزمی کردار: کاندێسارتان بە شێوەیەکی سەرکەوتوو بە گیرەکانی Angiotensin II receptor دەبەسترێت، بەمەش ڕێگر دەبێت لە کاریگەرییەکانی Angiotensin II لەسەر جەستە. ئەمەش دەبێتە هۆی گەشاندنی خوێنەبەرەکان و کەمبوونەوەی بەرخودانی خوێنبەرەکان، لە ئەنجامدا پەستانی خوێن کەم دەکاتەوە. ئەم میکانیزمە بە شێوەیەکی تایبەت لە چارەسەرکردنی زۆر نەخۆشیی دڵ و بۆرییەکانی خوێندا کاریگەرە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی کاندێسارتان لە گەدەدا بەرزە، نزیکەی % ٥٠ لە دۆزێکی دەرمانی ٤ میلیگرام مژێندراوە. لەگەڵ خواردنی خۆراکدا مژینەکەی گۆڕانکاری بەسەردا نایەت. زۆربەی زیادەی ئەنجامەکانی دەرمان سەبارەت بە مژینەکەی لە توێژینەوەکاندا بەردەستە. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی کاندێسارتان لە جەستەدا بەرزە. ئەمەش بە مانای ئەوە دێت کە بەشێکی زۆر لە دۆزی دەرمان لە گەردوونی خوێندا بەردەستە و دەتوانێت کاریگەری خۆی بکات. هەموو ئەم زانیاریانە لە توێژینەوەکاندا بە وردی باس کراوە. - نیوە تەمەن (Half-life): نیوە تەمەنی کاندێسارتان لە ناو جەستەدا نزیکەی ٩ کاتژمێرە. واتە نیوەی دۆزی دەرمان لە ماوەی ٩ سەعاتدا لە خوێندا نامێنێت. ئەمەش بە چەندین توێژینەوە سەلمێندراوە. - لوتکەی چڕیی پلازما (Peak plasma concentration): لوتکەی چڕیی پلازمی کاندێسارتان لە ماوەی ٣ تا ٤ کاتژمێر دواتر لە وەرگرتنی دۆز دەگاتە لوتکە. ئەم زانیارییە بۆ دەرمانسازان زۆر گرینگە بۆ دیاری کردنی دۆز و کاتی وەرگرتنی. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەرز بوونەوەی پەستانی خوێن (Hypertension) کە دەبێتە هۆی زۆر نەخۆشی هاوشێوە. بەکارهێنانی سەرەکیی کاندێسارتان کەمكردنەوەی پەستانی خوێنە. - بەکارهێنانی لاوەکی: کاندێسارتان بۆ چارەسەر کردنی نەخۆشیەکانی دڵ وەکو دڵ نەرم بوون (Heart failure) و بۆ نەهێشتنی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ (cardiovascular events) بەکاردێت. - مەرجەکانی ئامانج: ئەم دەرمانە بۆ چارەسەرکردنی جۆرەکانی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، نەخۆشی دڵی، و بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی گورچیلە بەکاردێت. - سودەکانی چارەسەرکردن: بەکارهێنانی کاندێسارتان بۆ دابەزاندنی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ، پاراستنی گورچیلەکان، و باشترکردنی ئاستی ژیانی نەخۆشەکان زۆر گرینگە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاندێسارتان لە ماوەیەکی کەمدا کاریگەری خۆی دەخاتەڕوو. هەندێک جار لە ماوەی چەند سەعاتێکدا پەستانی خوێن دادەبەزێت. - ماوەی کارکردن: کاریگەرییەکانی کاندێسارتان تا چەندین کاتژمێر بەردەوام دەبێت. بەڵام بۆ ئەوەی کاریگەرییەکە بەردەوام بێت، پێویستە بە شێوەیەکی ڕۆژانە بەکاربێت. - کارلێکەکانی دەرمان: کاندێسارتان دەکرێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ دەرمانەکانی تری وەکو لیتیۆم و پۆتاسیۆم بکات. بۆیە پێویستە پێش بەکارهێنانی لەگەڵ پزیشک سەبارەت بەو دەرمانانەی کە بەکاری دەهێنیت گفتوگۆ بکەیت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەری بەپێی تەندروستیی نەخۆش و جۆری نەخۆشییەکەی دەگۆڕێت. پزیشک مەودای چارەسەری دیاری دەکات. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: کاندێسارتان دەرمانێکی بەهێزە بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن و کەمکردنەوەی مەترسییەکانی ڕووداوەکانی دڵ. - سوودەکانی: کاندێسارتان سودێکی زۆری هەیە لە چارەسەرکردنی بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن، نەخۆشییەکانی دڵ، و پاراستنی گورچیلەکان. - گرنگی کلینیکی: کاندێسارتان ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و بۆرییەکانی خوێن. بەکارهێنانی ڕێنمایی پزیشک زۆر گرینگە. - پرۆفایلی سەلامەتی: کاندێسارتان پرۆفایلی سەلامەتییەکی باش هەیە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە کە دەبێت لەبەرچاو بگیرێت.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: ڤالسارتان دەرمانێکی دژە بەرزی پەستانی خوێنە کە دەچێتە ناو گروپی بەستەرەکانی پێشگریی ئەنجۆتێنسین II (ARB). ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی تایبەت بۆ کەمکردنەوەی بەرزی پەستانی خوێن و پاراستنی گورچیلە بەکاردێت. ئەم دەرمانە کاریگەرییەکی ڕاستەوخۆی لەسەر جەستە هەیە بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: ڤالسارتان پێکدێت لە گروپی کیمیایی بنزیمیدازۆڵ. ئەم گروپە کیمیاییە ڕۆڵێکی گرنگی دەبینێت لە میکانیزمی کرداری دەرمانەکەدا. ئەم ساختارە کیمیاییە بە شێوەیەکی تایبەت دەبێتە هۆی بەستنی بە پێشگریی ئەنجۆتێنسین II. - میکانیزمی کردار: ڤالسارتان بە رێگای بەستنی بە پێشگریی ئەنجۆتێنسین II (AT1) کار دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی ڕێگرتن لە کاریگەریی ئەنجۆتێنسین II، هۆرمۆنێک کە دەبێتە هۆی تەسکبوونەوەی خوێنبەرەکان و بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن. بەم شێوەیە، پەستانی خوێن کەمدەبێتەوە. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی مژینی ڤالسارتان لە ڕێگای دەمەوە بەرزە، بەڵام گۆڕانکاری لە خواردنی نێوان جیاوازییەکاندا هەیە. زۆربەی دۆزەکانی ئەم دەرمانە دەتوانرێت لەگەڵ خواردن یان بێ خواردن بخورێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی ڤالسارتان بەرزە، واتە بەشێکی زۆری دەرمانەکە بەشێوەیەکی چالاک دەمێنێتەوە تا کاریگەریی خۆی دەرخات. - نیوە تەمەن: نیوە تەمەنی ڤالسارتان نزیکەی 6 سەعاتە، واتە نیوەی دەرمانەکە لە خوێندا لە ماوەی 6 سەعاتدا نامێنێت. - لوتکەی چڕیی پلازما: لوتکەی چڕیی پلازمی ڤالسارتان دوای 3 بۆ 4 کاتژمێر لە دوای خواردنی دەرمانەکە دەگات. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: بەکارهێنانی سەرەکیی ڤالسارتان بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێنە. ئەم دەرمانە بە تەنها یان لەگەڵ دەرمانەکانی تر بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن بەکاردێت. کارامێتییەکی زۆری هەیە لە کەمکردنەوەی مەترسییەکانی بەرزی پەستانی خوێن. - بەکارهێنانی لاوەکی: لەگەڵ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێندا، ڤالسارتان بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی دڵ و مەترسییەکانی دڵش زیاد دەکرێت لەگەڵ دەرمانەکانی تر. ئەمەش دەبێتە هۆی پاراستنی دڵ لە مەترسییەکان. - مەرجەکانی ئامانج: بەرزبوونەوەی پەستانی خوێن (Hypertension)، نەخۆشییەکانی دڵ وەکوو (Heart failure)، نەخۆشی گورچیلە (Nephropathy) لە نەخۆشی شەکرەدا. - سودەکانی چارەسەرکردن: ڤالسارتان دەتوانێت مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ و گورچیلە کەمبکاتەوە، ژیانی نەخۆشەکان درێژ بکاتەوە و جۆری ژیانیان باشتر بکات. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەریی ڤالسارتان لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا دەست پێ دەکات، بەڵام بۆ گەیشتن بە کاریگەریی تەواو، پێویست بە چەند ڕۆژێک یان هەفتەیەک هەیە. - ماوەی کارکردن: کاریگەریی ڤالسارتان بۆ ماوەی 24 کاتژمێر دەخایەنێت، بۆیە ڕۆژانە دەرمانەکە دەخورێت. کاریگەریی بەردەوام دەبێت بۆ پاراستنی پەستانی خوێن لە ئاستێکی ئاسایی. - کارلێکەکانی دەرمان: ڤالسارتان دەتوانێت کارلێکی لەگەڵ دەرمانەکانی تر بکات، بۆیە پێویستە پزیشک ئاگادار بێت لە هەموو دەرمانەکانی تر کە نەخۆشەکە بەکاری دەهێنێت. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن بە ڤالسارتان بەپێی دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە جیاوازە، و بەشێوەیەکی گشتی بۆ ماوەیەکی درێژخایەن بەردەوام دەبێت. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: ڤالسارتان بە شێوەیەکی بەرهەمێنەر لە کەمکردنەوەی پەستانی خوێندا کار دەکات. لەگەڵ ئەوەشدا، مەترسییەکانی نەخۆشی دڵ و گورچیلە کەمدەکاتەوە. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشی دڵ و گورچیلە، باشترکردنی جۆری ژیان. - گرنگی کلینیکی: ڤالسارتان دەرمانێکی گرنگی کلینیکێکە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵ و گورچیلە. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتیی، ڤالسارتان دەرمانێکی سەلامەتە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەیە.

a month ago

زیاتر

• زانیارییە سەرەتاییەکان: - پۆلێنکردنی دەرمان: لۆسارتان دەرمانێکی Angiotensin II Receptor Blocker (ARB)ـە کە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ بەکاردێت. دەچێتە ناو گروپی دەرمانەکانی کە بە شێوەیەکی سەرکەوتووانە کۆنترۆڵی پەستانی خوێن دەکەن و ڕێگری دەکەن لە ڕووداوەکانی دڵ. ئەم جۆرە دەرمانە بەهۆی کاریگەرییەکانی لەسەر ڕێگرتن لە ئاوسانی خوێنبەرەکان و کەمکردنەوەی باری خوێن گرنگی زۆر هەیە. - گروپی کیمیایی/چارەسەری: لۆسارتان پێکهاتەیەکی کیمیایی تایبەتە کە دەچێتە ناو گروپی بیتیازۆڵی (biphenyl tetrazole) و کاریگەرییەکەی بە ڕێگریکردن لە چالاکیی Angiotensin II دەبێت. ئەمەش دەبێتە هۆی گەشەکردنی خوێنبەرەکان و کەمبوونەوەی باری خوێن لەناو خوێنبەرەکاندا. دەرمانەکە بە شێوەیەکی تایبەت کاریگەری لەسەر جەستە دەکات بۆ کەمکردنەوەی پەستانی خوێن. بەرهەمهێنانی ئەم دەرمانە لە ڕێگەی پڕۆسێسێکی کیمیایی پێشکەوتوە. - میکانیزمی کردار: لۆسارتان بە ڕێگریکردن لە بەستنی Angiotensin II بە ڕیسیپتۆرەکانی AT1 کاریگەری خۆی دەخاتەڕوو. ئەمەش دەبێتە هۆی گەشەکردنی خوێنبەرەکان و کەمبوونەوەی بەرگریی جەستە لە دژی Angiotensin II. ئەم میکانیزمە دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی پەستانی خوێن و بارکردنی دڵ. بە گشتی، ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی کاریگەر لەسەر جەستە کاردەکات بۆ کەمکردنەوەی زیانەکانی بەرزی پەستانی خوێن. • تایبەتمەندییە دەرمانناسییەکان: - ڕێژەی مژینی: ڕێژەی بەرزە، بەڵام بەشێکی زۆری لە جگەر مەتەبۆڵایزدەکرێت. لە حاڵەتی کەسانی تەمەن زۆر و ئەوانەی کێشی جگەر و گورچیلەیان لاوازە، ڕێژەی مژین دەگۆڕێت. پێویستە بە چاودێری پزیشکی بەکاربهێنرێت. - بەردەستبوونی زیندەیی: بەردەستبوونی زیندەیی لۆسارتان بەرزە و بە شێوەیەکی بەردەوام لە پلازما دەمێنێتەوە. هەموو ئەم تایبەتمەندییانە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن گرنگن. لە ڕێگەی خوێن و ناو جەستەدا دەگوازرێتەوە. - نیوە تەمەن: بە شێوەیەکی گشتی، نیوە تەمەنی لۆسارتان لە نێوان ٦ بۆ ٩ کاتژمێردایە، بەڵام ئەمە دەگۆڕێت بەپێی تەمەن و مەرجەکانی تر. دەبێت بیر لەوە بکەیتەوە کە نیوە تەمەنی دەرمان لە کەسانی جیاوازدا جیاوازە. لە بەکارهێنانی دووبارەدا، بەردەوام دەبێت لەکاریگەری. - لوتکەی چڕیی پلازما: دوای ٦ بۆ ١٠ سەعات دەگاتە لوتکە، بەڵام ئەمە دەگۆڕێت بەپێی تايبەتمەندییەکانی جەستە. لە بەر چاوی ئەم داتایانە، دەرمان بە شێوەیەکی گونجاو دەبێت. هاوکێشەی بەکارهێنانی دەرمان لەگەڵ لوتکەیدا هەیە. • بەکارهێنانی پزیشکی: - بەکارهێنانی سەرەکی: چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن (Hypertension). لۆسارتان دەرمانێکی یەکەم پلەیە بۆ چارەسەرکردنی ئەم حاڵەتە. ئەمەش بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ گرنگە. - بەکارهێنانی لاوەکی: چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی گورچیلە لە نەخۆشی شەکرەدا. لۆسارتان دەتوانێت لەگەڵ چارەسەرەکانی تر بۆ پاراستنی گورچیلە بەکاربهێنرێت. ئەمەش بەشێکی گرنگی چارەسەرەکە پێکدێنێت. - مەرجەکانی ئامانج: بەرزی پەستانی خوێن، نەخۆشیی دڵی کۆرۆنەری، نەخۆشیی گورچیلە لە نەخۆشی شەکرەدا. ئەم مەرجەکانە بەشێکی گرنگی ئەو حاڵەتانەن کە لۆسارتان بۆ چارەسەرکردنیان بەکاردێت. ئەم دەرمانە سوودێکی زۆر بۆ ئەم نەخۆشیانە هەیە. - سودەکانی چارەسەرکردن: کەمکردنەوەی پەستانی خوێن، پاراستنی گورچیلە لە نەخۆشی شەکرەدا، کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشییەکانی دڵ. ئەم سودانە دەبنە هۆی باشبوونی تەندروستیی نەخۆش. بەکاربردنی لۆسارتان بۆ ئەم مەبەستانە سودی زۆر هەیە. • کاریگەرییەکانی دەرمان: - کات بۆ کاریگەری: کاریگەرییەکانی لۆسارتان لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا دەستپێدەکات، بەڵام بۆ دەستکەوتنی کاریگەریی تەواو، چەند ڕۆژێک پێویستە. ئەمە دەپەنێت بۆ جۆری نەخۆشییەکە و تایبەتمەندییەکانی جەستە. پێویستە بەردەوام بەکاربهێنرێت. - ماوەی کارکردن: لۆسارتان کاریگەرییەکی درێژخایەنی هەیە و بۆ ماوەی ٢٤ کاتژمێر کاردەکات. بۆ بەدەستهێنانی باشترین ئەنجام، پێویستە بەردەوام بەکاربهێنرێت و بەپێی ڕێنمایی پزیشک بێت. بەردەوامی لە بەکارهێنانی گرنگە. - کارلێکەکانی دەرمان: لۆسارتان دەتوانێت کارلێکی نەرێنی لەگەڵ دەرمانەکانی تر، بەتایبەت لیتیۆم، بۆریا، و دەرمانەکانی تری بەرزی پەستانی خوێن بکات. گرنگە ئەم زانیارییانە بۆ پزیشک بگوترێت. ئەو دەرمانانەی کە دەخورێن، هەموویان دەبێت لەلایەن پزیشکەوە چاودێری بکرێن. - مەودای چارەسەری: مەودای چارەسەرکردن بە پێی نەخۆشی و تەمەن دەگۆڕێت، واتە پێویستە بەپێی ڕێنمایی پزیشک بێت. بەشێوەیەکی گشتی، لە ماوەیەکی درێژخایەندا دەبێت بەکاربهێنرێت. چاودێری پزیشکی بۆ بەردەوامی چارەسەر زۆر گرنگە. • تایبەتمەندییە سەرەکییەکان: - تایبەتمەندی تایبەت: لۆسارتان توانای کەمکردنەوەی پەستانی خوێن بە شێوەیەکی بەرچاو هەیە بێ ئەوەی کاریگەری نەرێنی لەسەر جەستە دروستبکات. هاوکێشەی کارکردن و ئەنجامی باشی دەبێت. ئەم دەرمانە بە شێوەیەکی تایبەت کاری دەکات. - سوودەکانی: کەمکردنەوەی مەترسییەکانی نەخۆشی دڵ، لێدانەکانی دڵ، سکتە، نەخۆشی گورچیلە. بەکاربردنی ئەم دەرمانە سوودێکی زۆر بۆ تەندروستی هەیە. ئەم دەرمانە تەندروستی دڵ دەپارێزێت. - گرنگی کلینیکی: لۆسارتان دەرمانێکی گرنگی کلینیکییە بۆ چارەسەرکردنی بەرزی پەستانی خوێن و نەخۆشییەکانی دڵ. لە زۆرێک لە توێژینەوەدا کاریگەرییەکانی سەلمێنراوە. لە لایەن پزیشکانەوە بە شێوەیەکی فراوان بەکاردێت. - پرۆفایلی سەلامەتی: بە گشتی، لۆسارتان پرۆفایلی سەلامەتییەکی باش هەیە، بەڵام هەندێک کاریگەری لاوەکی هەبوون، وەکوو سەرئێشە، سستی، و چەند کێشەیەکی تر. چاودێری پزیشکی لە بەکارهێنانی دا گرنگە. گرنگە هەر کاریگەرییەکی نەرێنی بە پزیشک بگوترێت.

a month ago

زیاتر